Przedmiot fakultatywny: Europa Środkowo-Wschodnia - koncepcja regionu

Celem wykładu jest zarysowanie charakterystyki obszaru Europy Środkowo-Wschodniej tak jak jest on rozumiany w koncepcji Katedry. Historycznie chodzi o państwowotwórczą i kulturotwórczą rolę: Niemców, Polaków, Litwinów, Rusi Kijowskiej i Rosji Moskiewskiej, wraz z udziałem "nowych" narodów/państw Ukrainy, Białorusi, Łotwy i Estonii.

Europa Środkowo-Wschodnia – definicje i koncepcje.

Od wspólnoty plemiennej do monarchii patrymonialnych:

- ukazanie specyfiki tworzenia się państw na poszczególnych obszarach regionu.

-czynniki wewnętrzne i zewnętrze uwarunkowujące proces scalania obszarów.

Kierunki ekspansji terytorialnych w regionie (Niemcy, Polska, Ruś, Węgry, WKL) do XV w.:

- przyczyny ekspansji;

-ewoluowanie kierunków ekspansji;

-skutki ekspansji dla układu politycznego w regionie;

Ku łączeniu:

a) unie:

-unia polsko-węgierska;

-unia polsko-litewska.

b) pod jednym berłem dynastycznym:

-Jagiellonowie;

- Habsburgowie;

- Romanowowie.

Osłabienie politycznej roli Węgier i I Rzeczpospolitej w regionie.

Ruchy narodowościowe w XIX wieku:

-zasięg ruchów w poszczególnych państwach regionu;

-dawne i nowe narody;

-stosunek mocarstw do dążeń narodowych;

-problem określenia tożsamości i obszaru narodowego.

Niepodległe państwa w regionie w okresie międzywojennym - polityka zagraniczna.

Europa Środkowo-Wschodnia w latach 1945-1989 (próby zachowania tożsamości).

Henryk Batowski, Między dwiema wojnami 1919-1939. Zarys historii dyplomatycznej, Kraków 2001.

Ludwik Bazylow, Paweł Wieczorkiewicz, Historia Rosji, Wrocław 2005.

Katarzyna Błachowska, Wiele historii jednego państwa . Obraz dziejów Wielkiego Księstwa Litewskiego do 1569 roku w ujęciu historyków polskich, rosyjskich, ukraińskich, litewskich i białoruskich w XIX wieku, Warszawa 2009.

Norman Davies, Boże igrzysko, Kraków 1991.

Dzieje Polski średniowiecznej, red. Roman Grodecki, Stanisław Zachorowski, Jan Dąbrowski, Kraków 2011.

Wacław Felczak, Historia Węgier, Wrocław 1983.

Lew Gumilow, Od Rusi do Rosji, Warszawa 2009.

Historia Europy Środkowo-Wschodniej, red. Jerzy Kłoczowski, Lublin 2000.

Marian Kallas, Historia ustroju Polski X-XX w., Warszawa 1997.

Marceli Kosman, Historia Białorusi, Wrocław 1979.

Jan Koźbiał, Europa Środkowo-Wschodnia. O koncepcji regionu z uwzględnieniem Niemiec/Austrii i Rosji [w:] "Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej", t. 1, Warszawa 2007.

Jan Lewandowski, Historia Estonii, Wrocław 2002.

Piotr Łossowski, Litwa, Warszawa 2001.

Tadeusz Manteuffel, Historia powszechna. Średniowiecze, Warszawa 2005.

Mariusz Markiewicz, Historia Polski 1492-1795, Kraków 2004.

Eugeniusz Mironowicz, Białoruś, Warszawa 1999

Jerzy Ochmański, Historia Litwy, Wrocław 1990.

Janusz Pajewski, Historia powszechna 1871-1918, Warszawa 1996.

Friedrich Prinz, Niemcy - narodziny państwa, Warszawa 2007.

Władysław A. Serczyk, Historia Ukrainy, Wrocław 2009.

Władysław A. Serczyk, Poczet władców Rosji (Romanowowie), Warszawa 1992.

Stefan Weinfurter, Niemcy w średniowieczu 500-1500, Warszawa 2010.

Friedrich Weissensteiner, Habsburgowie, Warszawa 2011.

Zbigniew Wójcik, Historia powszechna wiek XVI-XVII, Warszawa 2008.

Mieczysław Żywczyński, Historia powszechna 1789-1870, Warszawa 2001.

oraz inne publikacje podane na zajęciach.

Student potrafi wyjaśnić koncepcję Europy Środkowo-Wschodniej reprezentowaną przez Katedrę. Zna podstawowe wydarzenia, które skutkowały przemianami politycznymi w Europie Środkowo-Wschodniej. Potrafi wyjaśnić jakie czynniki wpływały na kształtowanie się narodów w regionie.

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest uczęszczanie na zajęcia oraz zdanie z wynikiem pozytywnym egzaminu ustnego z przedmiotu.