Przedmiot fakultatywny: Antropologia życia codziennego Galicji (1772-1918)

fakultatywne
monograficzne

w sali

Cykl konwersatoriów dotyczy życia codziennego w Galicji (1772-1918) z perspektywy antropologicznej.

Zajęcia mają na celu przybliżyć studentom i studentkom wybrane zagadnienia z historii Galicji, prowincji, która powstała na terenie pierwszego zaboru austriackiego. Tematyka zajęć nie będzie dotyczyć tradycyjnej „historii wydarzeniowej” (polityka władców, wojny, zmian granic itd.), ale będzie związana z przedstawieniem różnych aspektów życia codziennego w wieloetnicznej prowincji w XIX wieku.

W ramach zajęć omawiane są następujące zagadnienia:

1. Wprowadzenie do antropologii codzienności.

2. Struktura społeczna, poddaństwo, pańszczyzna i zniesienie jej.

3. Struktura narodowościowa, wielojęzyczność, tożsamości zbiorowe.

4. Władza: armia, kara śmierci, rewolucja, konstytucjonalizm, galicyjskie wybory.

5. Dynastia, symbole państwowe: hymn, flaga, waluta.

6. Prasa, życie literackie, cenzura.

7. Rodzina, małżeństwo, wychowanie.

8. Szkoła, uniwersytet, nauka.

9. Kobieta: status społeczny i prawny, ruch sufrażystek.

10. Podróżowanie: dyliżans, kolej, automobil, rower, ruch lewostronny.

11. Jedzenie, kuchnia, zakupy.

12. Zdrowie, higiena, służba zdrowia.

13. Problemy społeczne: alkoholizm, analfabetyzm, przestępczość.

14. Sport

15. Turystyka

Student rozwija swoje umiejętności badawcze, uczy się samodzielnie zdobywać wiedzę, korzystając ze wsparcia opiekuna naukowego.

Nakład pracy studenta:

Uczestnictwo w zajęciach w sali – 30 godzin (1 ECTS)

Przygotowanie pracy zaliczeniowej – 30 godzin (1 ECTS)

01.1. Kędzierzawski W., Codzienność jako kategoria antropologiczna w perspektywie historii kultury, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2009, s. 67-88.

01.2. Kozak S., Niecodzienna codzienność. Galicja i życie codzienne jej mieszkańców w badaniach historycznych po 2010 roku, „Galicja. Studia i materiały”, 2018, t. 4 Codzienność w Galicji, s. 9-22.

02.1. Słotwiński K, Katechizm Poddanych Galicyjskich o prawach i powinnościach ich względem Rządu, Dworu i samych siebie, [s. l.] 1832, s. 67-93.

02.2. Słomka J., Pamiętniki włościanina, Towarzystwo Szkoły ludowej, Kraków 1929, s. 23-46.

03. Wójtowicz-Huber B., „Ojcowie Narodu”: duchowieństwo greckokatolickie w ruchu narodowym Rusinów galicyjskich (1867-1918), Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2008, s. 44-85.

04. Semczyszyn M., Galicyjskie wybory. Działalność Centralnego Komitetu Wyborczego w Galicji Wschodniej w latach 1867-1906, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2014, s. 121-142.

05. Dawnoska E., Wizerunek cesarza Franciszka Józefa I na łamach „Czasu” i „Naprzodu” (1900–1916), [w:] Danowicz M., Miodowski A. (red.), Polityka i politycy w prasie XX i XXI wieku, Wydawnictwo Humanica Instytut Studiów Kobiecych, Białystok 2016, s. 17-27.

06. Jarowiecki J.,Lwowska prasa przed powstaniem styczniowym, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia”, 2005, t. 3, s. 63-88.

07. Wałęga A.,O zadaniach wychowawczych rodziny. Koncepcje współpracowników czasopisma „Szkoła”, „Wychowanie w Rodzinie”, t. 10, s. 137-158.

08. Gałek C., Kary w szkołach galicyjskich przełomu XIX i XX wieku, „Studia i Prace Pedagogiczne”, 2014, nr 1, s. 303-312.

09. Hüchtker D., Zacofanie, postęp i historia. Retoryka polityki kobiecej na przykładzie Galicji, tłum. Bogucka-Krysiak M., „Historyka”, 2012, t. 42., s. 171-189.

10. Grodziski S., Wzdłuż Wisły, Dniestru i Zbrucza : wędrówki po Galicji dyliżansem, koleją, samochodem, wydanie II, rozsz. i popr., Kraków 2016, s. 7-30 oraz 243-252.

11. Franaszek P., Dieta chłopów galicyjskich na przełomie XIX i XX wieku, „Roczniki dziejów społecznych i gospodarczych”, 2016, t. 76, s. 289-313.

12. Franaszek P., Zdrowie publiczne w Galicji w dobie autonomii. Wybrane problemy, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2002, s. 11-47.

13. Wójtowicz-Huber B., Akcja antyalkoholowa duchowieństwa greckokatolickiego a żydowscy arendarze w Galicji w XIX wieku, „Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej”, t. 2/2018, s. 67-79.

14. Michalski C., Powstanie i działalność Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” we Lwowie w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku, [w:] Żaliński H. W., Karolczak K. (red.), Lwów: miasto, społeczeństwo, kultura. Studia z dziejów Lwowa, t. 2, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Kraków 1998, s. [457]-462.

15. Wajda-Lawera H., Na kuracji i wywczasach, „Galicja. Studia i materiały”, 2018, t. 4 „Codzienność w Galicji”, s. 176-193.

Studenci i studentki studiów I stopnia po ukończeniu zajęć:

[Wiedza:]

1) zna i rozumie w podstawowym stopniu antropologię codzienności Galicji (1772-1918) oraz zagadnienia, pojęcia i koncepcje historyczne wiążące ją z Europą Środkowo-Wschodnią jako regionem, ze szczególnym uwzględnieniem procesów i zjawisk kulturowych w kontekście przemian społecznych i politycznych (K1_W04; Odniesienie do P6S_WG Zakres i głębia, P6S_WK Kontekst/uwarunkowania, skutki)

2) zna i rozumie w podstawowym stopniu zagadnienia dotyczące kształtowania się relacji narodowościowych i religijnych, społeczno-politycznych i gospodarczych w Europie Środkowo-Wschodniej (K1_W06; Odniesienie do P6S_WG Zakres i głębia, P6S_WK Kontekst/uwarunkowania, skutki)

[Umiejętności:]

3) potrafi wyszukać, selekcjonować, analizować i wykorzystywać potrzebne mu informacje z różnych źródeł (K1_U01; Odniesienie do P6S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania)

4) potrafi rozwijać swoje umiejętności badawcze, samodzielnie zdobywać wiedzę, korzystając ze wsparcia opiekuna naukowego; umiejętnie formułować myśli, prezentować wyniki badań w postaci wypowiedzi ustnej lub pisemnej (różnego typu) (K1_U03; Odniesienie do P6S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania)

5) potrafi odwołując się do zdobytej wiedzy teoretycznej i praktycznej wykorzystać ją w typowych wypowiedziach profesjonalnych dotyczących antropologii codzienności, a także ich specyfiki w kontekście globalnym, logicznie je konstruować, odwołując się do stanowisk innych uczestników tych sytuacji komunikacyjnych (K1_U06; Odniesienie do P6S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania)

[Kompetencje społeczne:]

6) jest gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy, ciągłego dokształcania się i uzupełniania zdobytej wiedzy (K1_K01; Odniesienie do P6S_KK)

7) jest gotów do uczestniczenia w życiu kulturalnym i korzystania z jego różnorodnych form (K1_K05; Odniesienie do P6S_KR)

Studentki i studenci studiów II stopnia po ukończeniu zajęć:

[Wiedza:]

1) zna i rozumie w pogłębionym stopniu historię białoruskiej idei narodowej oraz zagadnienia, pojęcia i koncepcje historyczne wiążące ją z Europą Środkowo-Wschodnią jako regionem, ze szczególnym uwzględnieniem procesów i zjawisk kulturowych w kontekście przemian społecznych i politycznych (K2_W04; Odniesienie do P7S_WG Zakres i głębia, P7S_WK Kontekst/uwarunkowania, skutki)

2) zna i rozumie w pogłębionym stopniu zagadnienia dotyczące kształtowania się relacji narodowościowych i religijnych, społeczno-politycznych i gospodarczych w Europie Środkowo-Wschodniej (K2_W06; Odniesienie do P7S_WG Zakres i głębia, P7S_WK Kontekst/uwarunkowania, skutki)

[Umiejętności:]

3) potrafi wyszukać, selekcjonować, analizować i wykorzystywać potrzebne mu informacje z różnych źródeł (K2_U01; Odniesienie do P7S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania)

4) potrafi rozwijać swoje umiejętności badawcze, samodzielnie zdobywać wiedzę, korzystając ze wsparcia opiekuna naukowego; umiejętnie formułować myśli, prezentować wyniki badań w postaci wypowiedzi ustnej lub pisemnej (różnego typu) (K2_U03; Odniesienie do P6S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania)

5) potrafi odwołując się do zdobytej wiedzy teoretycznej i praktycznej wykorzystać ją w typowych wypowiedziach profesjonalnych dotyczących historii białoruskiej idei narodowej, a także ich specyfiki w kontekście globalnym, logicznie je konstruować, odwołując się do stanowisk innych uczestników tych sytuacji komunikacyjnych (K2_U06; Odniesienie do P7S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania)

[Kompetencje społeczne:]

6) jest gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy, ciągłego dokształcania się i uzupełniania zdobytej wiedzy (K2_K01; Odniesienie do P7S_KK)

jest gotów do uczestniczenia w życiu kulturalnym i korzystania z jego różnorodnych form (K2_K05; Odniesienie do P7S_KR)

Warunkiem dopuszczenia do zaliczenia przedmiotu jest obowiązkowa obecność na zajęciach zgodnie ze Szczegółowymi zasadami studiowania na Wydziale Lingwistyki Stosowanej (uchwała nr 114 Rady Wydziału LS z dnia 19.12.2017 r.)

W przypadku zajęć o wymiarze 30 godzin w semestrze dopuszczalne jest opuszczenie 2 zajęć bez usprawiedliwienia w semestrze, opuszczone zajęcia należy zaliczyć zgodnie z wymaganiami prowadzącego zajęcia. Wymagania te prowadzący podaje na pierwszych zajęciach. Kolizje terminów zajęć nie stanowią podstawy do uznania nieobecności za usprawiedliwioną.

Zajęcia prowadzone będą w formie dyskusji na temat zadanych lektur lub materiału zaprezentowanego przez prowadzącego w formie prezentacji. Aktywny udział w dyskusji oznacza merytoryczne uczestnictwo w dyskusji podczas co najmniej 50% zajęć.

Ocena zaliczeniowa jest średnią arytmetyczną dwóch ocen uzyskanych w kategoriach:

1. Aktywny i merytoryczny udział w zajęciach (50%).

2. Praca pisemna na temat wyznaczony przez prowadzącego zajęcia (50%).

Skala ocen:

0%-49% - 2

50%-60% - 3

61%-70% - 3+

71%-80% - 4

81%-90% - 4+

91%-100% - 5

Dodatkowa wiedza - 5+