Descriptive Grammar of Italian Language, part II: Morphology

Opis morfologii języka włoskiego: grupa rzeczownikowa

Wykład: 1. Przedmiot i zakres morfologii; wyraz jako jednostka tekstu i języka; pojęcie leksemu; klasyfikacja jednostek leksykalnych na części mowy; pojęcie części mowy i typologia części mowy; morf, morfem i allomorfy; typologia morfemów; przykłady alternacji morfologicznych; pojęcie fleksji i paradygmatu: formy i paradygmaty fleksyjne 2. Pojęcie kategorii morfologicznej i jej wykładników; typologia kategorii morfologicznych; kategorie morfologiczne imienne w jęz. włoskim: liczba i rodzaj 3. Grupa rzeczownikowa na tle zdania; elementy składowe grupy rzeczownikowej w języku włoskim 4. Rodzajnik: formy i funkcje. Opozycje w kategorii determinacji; podstawowe kategorie użyć rodzajnika włoskiego 5. Rzeczownik i jego kategorie morfologiczne w jęz. włoskim: rodzaj i liczba - omówienie form regularnych i nieregularnych oraz kategorii nomi sovrabbbondanti, nomi difettivi, nomi promiscui 6. Przymiotnik i jego kategorie morfologiczne w jęz. włoskim; typologia przymiotników; zasady stopniowania przymiotników 7. Zaimki przymiotne i rzeczowne (wskazujące, dzierżawcze, nieokreślone, pytajne, wykrzyknikowe) w języku włoskim; ich wzajemne relacje i funkcje semantyczne. Liczebnik 8. Zaimek osobowy: jego formy i funkcje. Klasy zaimków osobowych 9. Nieodmienne części mowy języka włoskiego: a) przysłówek i wyrażenie przysłówkowe; tworzenie przysłówków; ich stopniowanie; b) przyimek i wyrażenie przyimkowe c) spójnik i wyrażenie spójnikowe; d) wyrażenia wykrzyknikowe

Ćwiczenia:

1. Grupa nominalna: schemat, elementy obligatoryjne i fakultatywne; terminologia włoska.

2. Pojęcie determinacji: element determinujący i determinowany; rzeczownik jako centrum grupy nominalnej; relacje determinacji w obrębie grupy nominalnej.

3. Rodzajnik określony: formy, i funkcje; użycie rodzajnika z nazwami własnymi i z nazwami określającymi członków rodziny.

4. Rodzajnik nieokreślony cząstkowy: odróżnianie rodzajnika cząstkowego a przyimka di z rodzajnikami określonymi; szczególne przypadki użycia; pomijanie rodzajnika.

5. Rzeczownik: klasyfikacja: nazwy własne i pospolite, rzeczowniki konkretne i abstrakcyjne, jednostkowe i zbiorowe.

6. Kategorie morfologiczne rzeczownika: rodzaj: tworzenie rodzaju żeńskiego rzeczowników ruchomych; przypadki szczególne: nomi indipendenti, nomi di genere comune, nomi di genere promiscuo.

7. Liczba: regularne i nieregularne tworzenie liczby mnogiej rzeczowników; przypadki szczególne: nomi sovrabbondanti, nomi difettivi, nomi invariabili.

8. Rzeczowniki złożone i tworzenie ich liczby mnogiej.

9. Przymiotniki opisujące i ich funkcje: przydawka przymiotnikowa, orzecznik podmiotu i dopełnienia; miejsce przymiotnika względem rzeczownika a różnice semantyczne; zgodność gramatyczna przymiotnika z rzeczownikiem; przymiotniki złożone, ich liczba mnoga; przymiotnik w funkcji rzeczownika; przymiotniki koloru; przymiotniki nieodmienne i relacyjne.

10. Stopniowanie przymiotników. Przymiotniki określające: wskazujące, dzierżawcze, pytajne i wykrzyknikowe, nieokreślone, liczebniki główne, porządkowe i wielokrotne.

11. Użycie przymiotników określających i ekwiwalentnych zaimków; ćwiczenia

12. Zaimki osobowe: formy akcentowane i nieakcentowane; funkcje; zaimki grzecznościowe.

Widłak S. (1999), Formy i struktury. System morfologiczny i składniowy współczesnego języka włoskiego, Wyd. UJ., Kraków.

Encyklopedia języka polskiego (1999 - wyd. 3), red. S. Urbańczyk, M. Kucała, Ossolineum, Wrocław.

Dardano M., Trifone P. (1995), Grammatica italiana con nozioni di linguistica, 3. ed. Zanichelli, Bologna.

Grzegorczykowa R., Laskowski R. , Wróbel H. (red.) Morfologia, PWN, Warszawa 1998 (r. I "Zagadnienia ogólne morfologii").

Lektury fakultatywne: Renzi L. Grande Grammatica di consultazione, Il Mulino, Bologna 1988, vol I.

Serianni L., Grammatica italiana, UTET 1989; Thornton A., Morfologia, Carocci 2005.

Wiedza:

K_W08 - absolwent zna i rozumie podstawowe zagadnienia z morfologii języka włoskiego.

Umiejętności: absolwent potrafi:

K_U04 samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności w zakresie językoznawstwa

włoskiego z wykorzystaniem odpowiednich źródeł (słowników, leksykonów, encyklopedii, tekstów źródłowych,

opracowań monograficznych, itp.).

Ocena ciągła pracy i aktywności uczestników zajęć.

Kryteria oceny:

- przygotowanie do zajęć i aktywny w nich udział

- znajomość omówionych zagadnień weryfikowana podczas końcowego zaliczenia.