Methodology of social research

Wybrane metodologiczne problemy badań społecznych (formułowanie i weryfikacja hipotez, indukcjonizm-dedukcjonizm, postępowanie dedukcjonistów, konfirmacja hipotez, prawa nauki i generalizacje historyczne, wyjaśnianie i przewidywanie, pojęcia teoretyczne, empiryczne i operacyjne, definiowanie pojęć dobór wskaźników, pomiar i skalowanie). Proces badawczy w różnych typach badań. Koncepcja badań i jej składniki. Techniki doboru zjawisk do badania, klasyfikacja technik otrzymywania materiałów. Techniki obserwacji, wywiadu swobodnego, dane urzędowe i ich wykorzystanie w case study. Metoda biograficzna. Ilościowa i jakościowa analiza treści przekazów masowych. Zogniskowany wywiad grupowy. Jednorazowe badania surveyowe (wywiad kwestionariuszowy zwykły i telefoniczny, różne typy ankiet). Panel i inne metody badania procesów społecznych. Eksperyment. Międzynarodowe badania porównawcze. Badania ewaluacyjne.

Podczas zajęć studenci poznają techniki badań społecznych oraz strukturę i zasady procesu badawczego. Zajęcia przygotowują do samodzielnej konceptualizacji, operacjonalizacji i pomiaru oraz opracowania końcowego raportu z indywidualnego badania, na uzgodniony temat. Zajęcia obejmują podstawowe zagadnienia z zakresu analizy jakościowej i ilościowej. Poruszona zostanie problematyka eksperymentów w naukach społecznych oraz badań sondażowych ze szczególnym uwzględnieniem zasad prawidłowego formułowania kwestionariusza, a także badań niereaktywnych i ewaluacyjnych. Przedmiotem zajęć będzie również aspekt etyczny i polityczny w badaniach społecznych a także problematyka błędów badawczych jakie mogą pojawiać się podczas projektowania, przeprowadzania i analizowania badań społecznych. Celem zajęć jest nabycie wiedzy teoretycznej oraz umiejętności jej wykorzystania w praktyce, czego sprawdzeniem jest ocena przygotowanego przez studentów projektu badawczego.

Babbie E., Badanie społeczne w praktyce, Warszawa 2004.

Gruszczyńska B., Trendy przestępczości w Europie. Metodologiczne zagadnienia European Sourcebook, w: Zagadnienia współczesnej polityki kryminalnej. Dukiet-Nagórska T. (red.). Bielsko-Biała 2006.

Flick U., Jakość w badaniach jakościowych, Warszawa 2011.

Mayntz R., Holm K., Hübner P., Wprowadzenie do metod socjologii empirycznej, Warszawa 1985.

Nowak S., Metodologia badań społecznych, Warszawa 2008.

Sułek S., Ogród metodologii socjologicznej, Warszawa 2002.

Opałek K., Problemy metodologiczne nauki prawa. w: Prawo publiczne a prywatne, Petrażycki L. (red.), Warszawa 1962.

Siwik Z., Uwagi o niektórych metodologicznych problemach współczesnych badań tzw. patologii społecznej. w: Problemy patologii społecznej. Materiały VII Wrocławskiego Sympozjum Kryminologicznego. Wrocław 1986, s. 72-102.

Wiedza:

1. student zna podstawowe zagadnienia metodologii badań społecznych, definiuje podstawowe pojęcia z zakresu metodologii;

2. student dostrzega i rozumie powiązania pomiędzy światem teorii a światem empirii;

3. student zna i rozumie podstawowe typy badań w naukach społecznych.

Umiejętności:

1. student odróżnia twierdzenia naukowe od nienaukowych;

2. student swobodnie posługuje się terminologią metodologiczną;

3. student potrafi dobrać metody i narzędzia do konkretnego problemu badawczego, a także należycie interpretować wyniki badań.

Kompetencje:

1. student docenia korzyści płynące z rozwoju wiedzy naukowej i dostrzega związane z nią zagrożenia;

2. student postępuje zgodnie z zasadami etyki naukowej;

3. student krytycznie podchodzi do źródeł.

Wiedza, umiejętności i kompetencje ocenione są podczas egzaminu ustnego sprawdzającego: znajomość podstawowych zagadnień i definicji z zakresu metodologii; rozumienie powiązań teorii z empirią; oraz znajomość podstawowych typów badań w naukach społecznych (wiedza); umiejętność odróżniania twierdzeń naukowych od nienaukowych; swobodę posługiwania się terminologią metodologiczną; umiejętność dobrania metod i narzędzi do konkretnych problemów badawczych oraz umiejętność interpretacji wyników badań (umiejętności); kompetencje w dostrzeganiu korzyści i zagrożeń związanych z rozwojem wiedzy naukowej; internalizację zasad etyki naukowej; oraz krytycyzm w podejściu do źródeł (kompetencje).