Victimology

Przedmiot ma na celu zapoznanie studentów z wiadomościami na temat problematyki ofiar przestępstw. Zaprezentowane będą teoretyczne koncepcje wiktymologiczne, rozmiary wiktymizacji kryminalnej, sytuacja (fizyczna, psychiczna, prawna i społeczna) ofiary przestępstwa, rola pokrzywdzonego w wiadomościach medialnych i tematy dotyczące szczególnych kategorii ofiar przestępstw.

Przedmiot ma na celu zapoznanie studentów z wiadomościami na temat problematyki ofiar przestępstw. W cyklu dydaktycznym omówione zostaną następujące zagadnienia:

1. Czym jest wiktymologia – różne koncepcje, definicje, ujęcie historyczne.

2. Kto jest ofiarą – portret i typologia ofiar przestępstw.

3. Pokrzywdzeni przestępstwem w statystyce oraz badania wiktymizacyjne (powody niezgłaszania przestępstw).

4. Przestępczość w świetle statystyki i badań wiktymologicznych.

5. Kryminologiczne teorie wiktymologiczne.

6. Lęk przed przestępczością, punitywność i ocena pracy organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości.

7. Wiktymizacja – wpływ psychologiczny, emocjonalny, behawioralny, fizyczny i finansowy na ofiarę. Potrzeby ofiar.

8. Rola pokrzywdzonego w procesie karnym, w postępowaniu z nieletnimi i w postępowaniu wykonawczym(zakaz zbliżania, wpz, mediacje), kompensata.

9. Sprawiedliwość naprawcza: mediacje, konferencje SN, angażowanie społeczności lokalnej.

10. Ofiara przestępstwa a media

11. Wykluczenie społeczne a wiktymizacja.

12. Dzieci i osoby starsze jako ofiary przestępstw.

13. Kobiety i mężczyźni jako ofiary przestępstw

Literatura obowiązkowa:

Bieńkowska E., Ofiara przestępstwa w systemie wymiaru sprawiedliwości : jak zapewnić należytą realizację praw ofiar nie pogarszając sytuacji sprawców przestępstw? PTW, TNPK, 1993

Bieńkowska E. Wiktymologia Ossolineum, 1992

Bieńkowska E Wiktymologia- zarys wykładu Wyd. Zrzeszenia Prawników Polskich 2000

Bieńkowska E., Mazowiecka L., Prawa ofiar przestępstw, Wolters Kluwer, 2009.

Błachut J, Gaberle A., Krajewski K Kryminologia Gdańsk 2000

Czarnecka-Dzialuk B., Wójcik D. (red.) Mediacja. Nieletni przestępcy i ich ofiary IWS, 1999

Falandysz L. Wiktymologia Wiedza Powszechna 1979

Kuć M.: Wiktymologia, Wydawnictwo C.H.Beck, 2010

Mazowiecka L., Państwowa kompensata dla ofiar przestępstw, Wolters Kluwer 2012.

Mazowiecka L. (red.), Wiktymizacja wtórna, Wolters Kluwer 2012.

Siemaszko A., Gruszczyńska B., Marczewski M.: Atlas przestępczości w Polsce 4; Oficyna Naukowa, Warszawa 2009;

Siemaszko A.: Kogo biją, komu kradną. Przestępczość nie rejestrowana w Polsce i na świecie; Oficyna Naukowa, Warszawa 2001;

Siemaszko A. (red.): Geografia występku i strachu. Polskie badanie przestępczości ’07; Instytut Wymiaru Sprawiedliwości, Warszawa 2008

Literatura uzupełniająca:

Burgess A., Regehr Ch., Roberts A., Victimology. Theories and Applications, Jones and Bartlett, 2010.

Daigle L., Victimology. A Text/Reader, Sage 2012.

Davis P., Francis P., Greer Ch., Victims, Crime and Society, Sage 2010.

Davis P., Francis P., Jupp V., Victimisation. Theory, Research and Policy, Palgrave Macmillan, 2004.

Davis R., Lurigio A., Herman S., Victims of Crime, Sage 2013.

Spalek B., Crime Victims. Theory, Policy and Practice, Palgrave Macmillan, 2006.

Walklate S., Handbook of Victims and Victimology, Willan Publishing, 2007.

Uczestnicy zajęć:

1. Znają podstawowe pojęcia i wybrane ujęcia teoretyczne z zakresu wiktymologii

2. Identyfikują grupy osób, które są w szczególny sposób narażone na pokrzywdzenie przestępstwem.

3. Określają jaki wpływ na życie pokrzywdzonego ma wiktymizacja przestępstwem.

4. Interpretują doniesienia medialne dotyczące ofiar przestępstw.

5. Określają sytuacje i czynniki ryzyka wiktymizacyjnego.

6. Potrafią zespołowo wytyczać priorytety i cele działania w zakresie profilaktyki wiktymizacji i pomocy ofiarom przestępstw

1.Ocena ciągła – uwzględniająca przygotowanie do zajęć i aktywność

2.egzamin ustny