Developmental Psychology

Psychologia rozwoju jest jedną z teoretycznych dziedzin psychologii. Zajmuje się ona zmianami psychiki i zachowania, które obserwujemy w ciągu życia człowieka. Nauka ta bada też procesy i struktury psychiczne człowieka. Specyficzną cechą tej dziedziny nauki jest badanie powyższych zmian w czasie. Część tych zmian w zachowaniu i psychice jest wspólna dla danego okresu życia i można z dużym prawdopodobieństwem przewidzieć ich wystąpienie, inne natomiast są indywidualne i niepowtarzalne. Podstawowym obszarem zmian jest cykl życia jednostki.

Psychologia rozwoju wciąż zadaje sobie wiele pytań, a do głównych należą:

• Czy te zmiany rzeczywiście zachodzą?

• Czy mają one charakter raczej wrodzony czy nabyty – czy mają związek z rozwojem społecznym?

• Jaki jest czas tych zmian i czy można wyróżnić stadia rozwojowe?

Badanie zmian rozwojowych może dotyczyć okresów, sfery psychiki, w której dokonują się zmiany i ich funkcji.

Podczas wykładu z psychologii rozwoju będę omawiała następujące bloki tematyczne:

• Zdefiniowanie przedmiotu i zakresu psychologii rozwoju i jej stosunku do innych nauk

• Omówienie pojęć: „rozwój”, zmiana rozwojowa”

• Czynniki i mechanizmy rozwoju psychicznego

• Badanie dotyczące rozwoju człowieka

• Wybrane koncepcje i teorie rozwoju psychicznego człowieka

• Periodyzacja rozwoju psychicznego

• Okresy rozwojowe

• Rozwój funkcji psychicznych

Podczas ćwiczeń z psychologii rozwoju studenci będą mieli okazję poznawania i utrwalania treści przedmiotu z pomocą dwóch podstawowych metod tej nauki – obserwacji i inicjowania doświadczeń.

Literatura podstawowa:

1. Przetacznik – Gierowska M., Tyszkowa M., Psychologia rozwoju człowieka, Zagadnienia ogólne, t.1, WN PWN, Warszawa 1996

2. B. Harwas – Napierała, J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka, Charakterystyka okresów życia człowieka, t. 2, WN PWN, Warszawa 2000

3. B. Harwas – Napierała, J.Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka, Rozwój funkcji psychicznych, t. 3, WN PWN, Warszawa 2002

4. Psychologia rozwoju człowieka 3t.: Przetacznik – Gierowska M., Tyszkowa M., WN PWN 1996; Harwas – Napierała B., Trempała J., WN PWN 2000; Harwas – Napierała B., Trempała J., WN PWN 2002;

5. Turner S. J., Helms D. B., Rozwój człowieka, WSiP 1999;

Literatura uzupełniająca:

1. Brzezińska A., Społeczna psychologia rozwoju, WN Scholar 2000;

2. Bryant E. P., Colman A. M., Psychologia rozwojowa, Zysk i S-ka wydawnictwo 1997.

3. Włodarski Z., Matczak A., !998, Wprowadzenie do psychologii. Podręcznik dla nauczycieli., Warszawa, WSiP

Zdobycie wiedzy dotyczącej:

1. Przedmiotu i zakresu psychologii rozwoju.

2. Podstawowych pojęć (rozwoju, zmiany rozwojowej, czynników i mechanizmów rozwoju psychicznego).

3. Badania rozwoju psychicznego.

4. Teorii rozwoju psychicznego.

5. Periodyzacji rozwoju i okresów życia (okres prenatalny, dzieciństwo, adolescencja, dorosłość).

6. Różnic indywidualnych.

Umiejętności:

1. Rozpoznaje u siebie i innych osób aktualna fazę rozwojową.

2. Potrafi ocenić, czy rozwój danej osoby przebiega prawidłowo, czy z zakłóceniami. Identyfikuje rodzaj zakłóceń.

3. Rozpoznaje kontekst rozwojowy (rodzinny, rówieśniczy), potrafi ocenić jego jakość (zasoby, braki).

4. Rozumie podejścia do rozwoju z perspektywy różnych kierunków psychologii (psychoanaliza, behawioryzm, psychologia poznawcza, psychologia humanistyczna, socjobiologia, postmodernizm). Wyjaśnia obserwowane przez siebie zakłócenia rozwoju wykorzystując teorie i koncepcje psychologiczne.

5. Stosuje aparat pojęciowy psychologii rozwoju do opisu zjawisk i prawidłowości z zakresu tej dziedziny wiedzy.

Kompetencji społecznych i osobistych:

1. Efektywnie współdziała z innymi tworząc projekty, prace badawcze, prezentacje.

2. Rozumie aspekty etyczne prowadzenia badań psychologicznych – jako badacz podchodzi do innych osób z należnym szacunkiem.

Efekty w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji są oceniane za pomocą zaliczeniowej pracy pisemnej oraz pracy podczas ćwiczeń w grupie ćwiczeniowej. Prowadząca zajęcia ocenia wiedzę i umiejętności jej zastosowania podczas 3 kolokwiów pisemnych. Za każde kolokwium można uzyskać 1-20 punktów i suma punktów (1-60) składa się na wynik końcowy wraz z punktami z ćwiczeń (aktywny udział w zajęciach 1-10 punktów, dwie prace pisemne do zaprezentowania na forum grupy po od 1-15 punktów).Maksymalna suma możliwych do zdobycia punktów łącznie wynosi 100.

Oceny wynikające z punktacji:

0-50 punktów – niedostateczna;

51-60 punktów – dostateczna;

61-70 punktów – dostateczna+;

71-80 punktów – dobra;

81-90 punktów – dobra+;

91-100 punktów – bardzo dobra.