Social movements and Ideologies

Zajęcia są poświęcone analizie styku myśli i działania. Będziemy zastanawiać się nad tym, na ile ruchy społeczne są wynikiem zastanych ideologii, w jaki sposób same tłumaczą i nadają sens własnemu działaniu, wreszcie co po sobie pozostawiają. Znaczna część zajęć będzie poświęcona krytycznej lekturze tekstów źródłowych: najważniejszych, kanonicznych wręcz tekstów pisanych przez (intelektualnych) przywódców ruchów społecznych, zwłaszcza ruchu społecznego Solidarność i ruchu praw człowieka Martina Luthera Kinga, ale nie tylko. Na czym polega ich siła? W jakim stopniu są one dziećmi swego czasu, a na czym polega ich innowacyjność? Co było źródłem ich powodzenia?

Oczywiście zastanowimy się też nad różnicą między ideologią, myślą polityczną i filozofią, poszukamy nie tylko socjologicznych narzędzi do badania relacji między ideologią a społecznym i politycznym zaangażowaniem.

Wybrana literatura:

• Karl Mannheim, Ideologia i utopia, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2008.

• Mark Lilla, Lekkomyślny umysł. Intelektualiści w polityce, Prószyński i spółka, Warszawa 2006.

• Hannah Arendt, Korzenie totalitaryzmu, WAiP 2008, r. 13, „Ideologia i terror nowatorska forma rządów”, s. 645-670.

• Florian Znaniecki, Upadek cywilizacji zachodniej, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2013, r. 5, „Fala bolszewizmu”, s. 132-153.

• Leszek Kołakowski, Główne nurty marksizmu, t. 1-3, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009

• Roman Dmowski, Myśli nowoczesnego Polaka. Różne wydania.

• Michał Łuczewski, Naród jako ruch społeczny, w: „Studia Socjologiczne”, 2011, 3 (202), s. 55-72.

• Martin Luther King, Jr., „I Have a Dream”, „Letter from Birmingham City Jail”, „Black Power Defined”, „A Testament of Hope”, w: A Testament of Hope: The Essential Writings and Speeches of Martin Luther King, Jr., ed. James M. Washington, Harper San Francisco, Nowy Jork 1991, s. 217-220, 289-328

• Martin Luther King, Jr., Dlaczego nie możemy czekać, tł. Daniel Passent ; posł. Michała Hofmana, Książka i Wiedza, Warszawa 1967.

• Wacław Havel, Siła bezsilnych, w: tegoż Eseje polityczne, Krąg, Warszawa 1984. [inne wydania: np.: tegoż, Siła bezsilnych i inne eseje, Agora]

• Adam Michnik, Nowy ewolucjonizm, w: tegoż, 1956 – w dwadzieścia lat później z myślą o przyszłości, „Aneks”, Londyn 1978.

• Jacek Kuroń, Chrześcijanie bez Boga, „Znak”, nr 250-251, 1975.

*. Józef Tischner, Etyka solidarności (różne wydania)

• Dariusz Gawin, Wielki zwrot. Ewolucja lewicy i odrodzenie idei społeczeństwa obywatelskiego, Znak, Kraków 2013

• Barbara J. Falk, The Dilemmas of Dissidence in East-Central Europe. Citizens Intellectuals and Philosopher Kings, Central European University Press, Budapest and New York 2003.

*. Robert Wuthnow, Ideology and Social Structure in the Reformation, the Enlightment, and European Socialism, Harvard University Press, Cambridge, Mass., London 1989.

*. Michael Freeden, Ideologies and Political Theories: A Conceptual Approach, Clarendon Press, Oxford 1996.

*. Daniel Bell, The End of Ideology: On the Exhaustion of Political Ideas in the Fifties, Harvard University Press, Cambridge, Mass., London 2000.

*. Reinhart Koselleck, Dzieje pojęć: studia z semantyki i pragmatyki języka społeczno-politycznego, z dwoma art. Ulriki Spree i Willibalda Steinmetza oraz z posłowie Carstena Dutta na temat fragm. Wprowadzenia Reinharta Kosellecka, przeł. Jarosław Merecki, Wojciech Kunicki, Warszawa: Oficyna Naukowa 2009.

Ocena aktywności na zajęciach (20%)

Ocena eseju napisanego na jeden ze wskazanych przez wykładowcę tematów (80%)