Social research methods

Warsztat w sem. zimowym ma na celu przećwiczenie w zespołach badawczych sposobów zbierania, analizy i interpretacji danych jakościowych. Na poziomie zbierania danych studenci przećwiczą praktycznie pracę: na danych zastanych; metodą obserwacji oraz metodą wywiadu swobodnego i fokusowego. Na poziomie opracowywania materiału empirycznego studenci przećwiczą pracę różnymi metodami porządkowania, analizowania i interpretacji danych. Cząstkowe zaliczenie zajęć w semestrze zimowym: zespoły przygotują raporty badawcze.

W sem. letnim warsztat skupi się na metodach ilościowych. Studenci pracując w zespołach przećwiczą projektowanie, przeprowadzanie i analizę wyników.

Wykład

Pierwsza część wykładu będzie poświęcona etapom procesu badawczego, w tym formułowaniu problemów i hipotez badawczych oraz definiowaniu i operacjonalizacji zmiennych (konstrukcji wskaźników i podstawowym elementom teorii pomiaru, natomiast druga - prezentacji podstawowych metod

stosowanych w naukach społecznych.

SEMESTR ZIMOWY

Prowadzący: prof. Barbara Fatyga

1)SOCJOLOGIA I ANTROPOLOGIA JAKO NAUKI EMPIRYCZNE

Dedukcja i indukcja, rola teorii w badaniach

charakterystyki paradygmatyczne nurtów socjologii empirycznej; różne tradycje badań jakościowych

CEL: zrozumienie specyfiki podejścia, rozpętanie wyobraźni i wiedzy

Charakterystyka metod jakościowych i ilościowych oraz „metodologii III drogi” ze względu na:

- typy danych: zastanych, w tym urzędowych, biograficznych, publicznych intymnych itd.; wytworzonych przez badacza, w tym: behawioralnych, tekstowych, ikonicznych, wielozmysłowych;

- metody badawcze i miejsce w procesie badawczym

- generalizacje i wnioskowania

ZADANIE DOMOWE (dalej ZD): podział grup na zespoły, wybór tematu badawczego

Konsultacja elektroniczna tematów badawczych.

MODUŁ I - ZBIERANIE DANYCH

Prowadzący: prof. Barbara Fatyga

2) PRZYGOTOWANIE DO BADAŃ; ROZPOCZĘCIE PROCESU BADAWCZEGO i DANE ZASTANE

CEL: nabycie umiejętności gromadzenia wiedzy i materiału do projektu badawczego;

- studia literaturowe (teoria, metoda);

- analiza stanu wiedzy źródłowej o przedmiocie badania (Internet, literatura, inne źródła);

- sposoby wykorzystywania wiedzy potocznej

ZD: przygotowanie do badania: zebranie literatury, omówienie stanu wiedzy o przedmiocie badań

Konsultacja elektroniczna/ dyżurowa prac.

Prowadzący: dr Albert Jawłowski

3) GŁÓWNE METODY JAKOŚCIOWE: OBSERWACJA

CEL: przećwiczenie umiejętności prowadzenia obserwacji i dzienniczka badacza

Teren obserwacji

Typy obserwacji

Problemy etyczne obserwacji

Arkusze obserwacji

Dzienniczek badacza – jak prowadzić

ZD: przeprowadzenie i zapisanie obserwacji

Konsultacja elektroniczna/dyżurowa prac

Prowadzący: prof. Barbara Fatyga

4) GŁÓWNE METODY JAKOŚCIOWE: WYWIAD

CEL: nabycie umiejętności tworzenia scenariusza wywiadu; odróżniania pytań do badacza od pytań do badanych

Typy wywiadów (swobodny z dyspozycjami, narracyjny tematyczny, narracyjny biograficzny, fokus)

Dobór prób(y): stabilnej, „wędrującej”

Łączenie wywiadu z obserwacją

Konstrukcja scenariusza wywiadu swobodnego z dyspozycjami

wg schematu pytania do badacza – pytania do badanych

ZD: przygotowanie scenariusza wywiadu swobodnego

Konsultacja elektroniczna/dyżurowa prac

Prowadzący: dr Albert Jawłowski

5) REALIZACJA WYWIADU SWOBODNEGO Z DYSPOZYCJAMI

CEL: nabycie umiejętności prawidłowego i etycznego realizowania wywiadów

Problemy etyczne wywiadu, (świadoma zgoda, reguły okazywania szacunku – grzeczność badacza, anonimowość i anonimizacja)

aranżacja sytuacji wywiadu versus spontaniczność

zakończenie wywiadu i metody przechowywania danych

ZD: przeprowadzenie wywiadu pilotażowego, przygotowanie notatki metametodologicznej

Konsultacja elektroniczna/dyżurowa prac zespołów

Prowadzący: dr Marcin Sińczuch

6) GŁÓWNE METODY JAKOŚCIOWE: WYWIAD ZOGNISKOWANY (fokus, Focus Group lnterviews - FGI/s) a WYWIAD GRUPOWY

CEL: charakterystyka fokusów (np.: Mini Group, Brief Group czy Extended Group)

Scenariusz fokusa wraz z „didaskaliami”

Wywiad grupowy - specyfika, zalety i ograniczenia, kiedy lepiej stosować

ZD: wybranie wersji fokusa i przygotowanie scenariusza wywiadu zogniskowanego

Konsultacja elektroniczna/dyżurowa prac

Prowadzący: dr Marcin Sińczuch

7) ANALIZA SCENARIUSZY WYWIADU POPRAWIANIE BŁĘDÓW

Problemy z realizacją wywiadu fokusowego

Wskazówki dla moderatora

Refleksja metametodologiczna

ZD: realizacja pilotażowego fokusa; spisanie uwag na temat realizacji badania pilotażowego

Konsultacja elektroniczna/dyżurowa prac

MODUŁ II

Prowadzący: prof. Barbara Fatyga

8) PORZĄDKOWANIE DANYCH NA PRZYKŁADZIE ZBIORU MATERIAŁÓW ZASTANYCH

Interpretacja jako ciągły element procesu badawczego

Zakładanie baz danych tekstowych, ikonicznych

Kodowanie jako procedura interpretacyjna

ZD: zakodowanie 100 rekordów z przykładowego badania jakościowego

Konsultacja elektroniczna/dyżurowa prac

Prowadzący: dr Paweł Tomanek

9) WYKORZYSTANIE PROGRAMÓW KOMPUTEROWYCH DO ANALIZY DANYCH JAKOŚCIOWYCH

Na przykładzie programu QDA Miner Lite

Możliwości programów komputerowych

ZD: zakodowanie części zgromadzonego materiału

Konsultacja elektroniczna/dyżurowa prac

Prowadzący: dr Paweł Tomanek

10) NA PRZYKŁADZIE ZAKODOWANEGO MATERIAŁU ANALIZA POMYSŁÓW INTERPRETACYJNYCH I BŁĘDÓW

Do ćwiczenia zostaną wykorzystane materiały przygotowane przez Studentów i/lub (w razie potrzeby) przykłady przygotowane przez prowadzącego.

ZD: metarefleksja – notatka zespołu nt. kodowania

MODUŁ III ANALIZY II i III RZĘDU

Prowadzący: prof. Barbara Fatyga

11) POWRÓT DO GRY Z TEORIĄ: KONFRONTACJA WYNIKÓW BADANIA Z WIEDZĄ TEORETYCZNĄ I WIEDZĄ PODRĘCZNĄ BADACZA

Typologie vs klasyfikacje: wskazówki odnośnie metody tworzenia typologii w badaniach jakościowych

Sposoby prezentacji wyników badania w oparciu o jedną teorię i o podejście striangulowane

ZD: stworzenie interpretacji wyników własnego badania zespołu lub z przykładu dostarczonego przez prowadzącą

Konsultacja elektroniczna/dyżurowa prac

Prowadzący: prof. Barbara Fatyga

12) ANALIZA BŁĘDÓW I POMYSŁÓW INTERPRETACYJNYCH; A PRZEDE WSZYSTKIM WKŁAD DO TEORII i MODYFIKOWANIE METOD

Kontekst odkrycia i waga kontekstu

Analiza przykładów dostarczonych przez prowadzącą i pochodzących z badań studentów: odkrycie nowego typu gier nie uwzględnionego przez Rogera Caillois; Przekształcenie TST w Inwentarz JA-MY-ONI

ZD: metarefleksja nt. interpretacji – notatka

Konsultacja elektroniczna/dyżurowa prac

MODUŁ IV

Prowadzący: dr Albert Jawłowski (dr Paweł Tomanek)

13) PRZYGOTOWANIE RAPORTU Z BADAŃ

specyfika pisarstwa naukowego vs popularyzacja wyników

metoda ilustracyjna: kiedy i jak stosować

struktura raportu, komunikatu z badań, prezentacji, artykułu

forma przekazu i edycja

ZD: zaprojektowanie struktury raportu i przedstawienie jej w formie konspektu z zaznaczeniem który członek zespołu czym się zajmie

Konsultacja elektroniczna/dyżurowa prac

Prowadzący: prof. Barbara Fatyga (prof. Magdalena Dudkiewicz)

14) WNIOSKI TEORETYCZNE, METODOLOGICZNE, REKOMENDACJE PRAKTYCZNE

Reguły wnioskowania; problem reprezentatywności badań jakościowych, granice uogólnień w badaniach jakościowych

badania eksploracyjne vs badania zasięgowe

badania jakościowe jako badania diagnostyczne i ewaluacyjne

sposoby prezentacji rekomendacji praktycznych

ZD: napisanie raportu z badań

15) KONSULTACJA RAPORTÓW

prowadzi zespół; prezentacja prac zespołów badawczych

UWAGA istnieje możliwość publikacji najlepszych prac

----------

SEMESTR LETNI

W semestrze letnim studenci również będą pracować w zespołach badawczych.

Prowadzący: dr Mariusz Piotrowski

1) PRZYGOTOWANIE TEORETYCZNE – PRZEDMIOT BADAŃ, PYTANIA BADAWCZE, HIPOTEZY. TEORIA W BADANIACH EMPIRYCZNYCH.

CEL zajęć: Nabycie umiejętności odróżniania w tekstach naukowych przedmiotu badań, pytań badawczych, hipotez. Odróżnianie badań empirycznych – naukowych i nienaukowych

Stworzenie pytania badawczego/hipotez.

Zaprezentowanie listy książek z badaniami socjologicznymi np. dotyczącymi struktury społecznej, kapitału społecznego, kulturowego.

Zadanie domowe (ZD): Wyodrębnienie w książce naukowej opartej na badaniach empirycznych, przedmiotu badań, pytania badawczego, hipotez.

Konsultacja elektroniczna/ dyżurowa prac

Prowadzący: dr Mariusz Piotrowski

2) TRAFNOŚĆ I RZETELNOŚĆ W BADANIACH

CEL: Nabycie umiejętności oceny badań pod względem trafności i rzetelności metody.

ZD: Ocenić jakość metody badawczej i materiału badawczego w analizowanej książce.

Konsultacja elektroniczna/ dyżurowa prac

Prowadzący: dr Mariusz Piotrowski

3) PLANOWANIE BADAŃ I WYBÓR NARZĘDZI

Dane wytwarzane i dane zastane (wtórne), badania podłużne, badania panelowe

CEL: Zapoznanie studentów z repozytoriami danych społecznych i statystyk publicznych. BDL GUS, archiwum badań społecznych, itp.

ZD: Znaleźć źródła danych dotyczących wybranego problemu badawczego.

Konsultacja elektroniczna/ dyżurowa prac

Prowadzący: dr Marcin Sińczuch

4) KONSTRUOWANIE KWESTIONARIUSZA (x2)

CEL: Umiejętność oceny pytań i konstrukcji kwestionariusza.

ZD: stworzenie pytań dodatkowych do kwestionariusza.

Konsultacja elektroniczna/ dyżurowa prac

Prowadzący: dr Marcin Sińczuch

6) DOBÓR PRÓBY (LOSOWY I CELOWY). REALIZACJA BADAŃ PRZEZ INTERNET.

CEL: Nabycie umiejętności obliczania wielkości próby, przedziału ufności. Identyfikacja źródeł błędów systematycznych (bias) w doborze próby i sondażu.

Konsultacja elektroniczna/ dyżurowa prac

Prowadzący: dr Marcin Sińczuch

7) REALIZACJA BADAŃ - REALIZACJA PILOTAŻU

CEL: Refleksja nad efektem ankieterskim.

ZD: Realizacja pilotażu stworzonego narzędzia.

Konsultacja elektroniczna/ dyżurowa prac

Prowadzący: dr Marcin Sińczuch

8) POZA EKSPERYMENT SONDAŻOWY

CEL: Ocena wyników pilotażu badań.

Eksperyment sondażowy; typy respondentów; etyka; w jaki sposób realizuje się badania komercyjne i akademickie; badania audytoryjne

ZD: Realizacja badań właściwych.

Konsultacja elektroniczna/ dyżurowa prac

Prowadzący: prof. Barbara Fatyga

9) OPRACOWANIE MATERIAŁU BADAWCZEGO. KODOWANIE

CEL: Nabycie umiejętności klasyfikowanie odpowiedzi w pytaniach otwartych

ZD. zakodowanie i zrekodowanie 100 przykładowych rekordów

Konsultacja elektroniczna/ dyżurowa prac

Prowadzący: dr Mariusz Piotrowski

10) ANALIZA DANYCH (X2)

Analiza prosta. Opis statystyczny jednej zmiennej. Tabele krzyżowe.

ZD: Opracowanie wyników metryczkowych.

Konsultacja elektroniczna/ dyżurowa prac

Prowadzący: dr Mariusz Piotrowski

12) ANALIZA ROZBUDOWANA.

CEL: Sprawdzanie hipotez.

ZD: Opracowanie wyników przeprowadzonego badania, pomiar związku między zmiennymi.

Konsultacja elektroniczna/ dyżurowa prac

Prowadzący: dr Marcin Sińczuch

13) GRAFICZNE SPOSOBY PREZENTACJI WYNIKÓW

CEL: Poznanie zasad tworzenia wykresów, map, tabel

ZD: Stworzenie prezentacji podsumowującej najważniejsze wyniki

Konsultacja elektroniczna/ dyżurowa prac

Prowadzący: dr Marcin Sińczuch

14) INTERPRETACJA WYNIKÓW

CEL: Twierdzenia, trendy, replikowalność badań, błąd ekologiczny, błąd indywidualizmu

Przygotowanie wyników do prezentacji – wskazówki i zasady obowiązujące w tekście

ZD: przygotowanie raportu i komunikatu z badań

Konsultacja elektroniczna/ dyżurowa prac

Prowadzący: dr Marcin Sińczuch

15) WNIOSKI TEORETYCZNE, METODOLOGICZNE I REKOMENDACJE PRAKTYCZNE

Prowadzący: dr Marcin Sińczuch

WYKŁAD:

Prowadzący: dr Marek Kłosiński

1) CEL WYKŁADU, PODSTAWOWE POJĘCIA:

- badanie naukowe, badanie empiryczne,

- metoda badawcza, technika badawcza,

- pojęcia czynnej i biernej znajomości metododologii badań naukowych

(według J.Brzezińskiego).

2) ETAPY PROCESU BADAWCZEGO I:

- sformułowanie celu i przedmiotu badania,

- sformułowanie problemu badawczego,

- uzasadnienie wyboru celu i problemu badawczego,

- sformułowanie hipotezy badawczej,

- przedstawienie założeń teoretycznych, na podstawie których sformułowano

problem i hipotezę badawczą,

- ustalenie zakresu badań.

3) ETAPY PROCESU BADAWCZEGO II:

- zdefiniowanie kluczowych pojęć, jakimi posłużono się przy formułowaniu

problemów i hipotez badawczych.

- rodzaje definicji;

- podział definicji ze względu na funkcje: nominalne - sprawozdawcze,

projektujące (regulujące i konstrukcyjne), realne;

- podział definicji ze względu na ich zakres (równościowe - klasyczne i

nieklasyczne), nierównościowe (cząstkowe, w tym definicja redukcyjna

R.Carnapa i ostensywne)

- najczęściej spotykane błędy definicji.

- ustalenie wskaźników (operacjonalizacja) zmiennej

- klasyfikacja wskaźników,

- pojęcia trafność i moc wskaźników.

- dobór metod i technik badawczych,

- dobór próby,

- konstrukcja narzędzi badawczych,

- kosztorys,

- harmonogram.

4) ZMIENNE

- definicja,

- rodzaje zmiennych,

- poziomy pomiaru (nominalny, porządkowy, interwałowy, ilorazowy),

- transformacja skali o wyższym poziomie pomiaru, na skalę o wyższym

poziomie pomiaru.

5) PODSTAWOWE SPOSOBY POMIARU:

- wybieranie,

- rangowanie i jego warianty

- porównywanie parami

- szacowanie

6) POMIAR NA SKALACH SZACUNKOWYCH

- problemy konstrukcyjne

- skale jednobiegunowe

- graficzne (ciągłe i dyskretne)

- numeryczne

- skale dwubiegunowe

- z opisanymi wszystkimi punktami (w tym skala Likerta)

- z opisanymi punktami skrajnymi

- skale z wymuszonym wyborem.

7) BŁĘDY SZACOWANIA

- błędy popełniane przez osoby dokonujące oszacowań

- błędy konstrukcji skal szacunkowych

- agregacja danych uzyskanych na wielopunktowych skalach szacunkowych

- inne rodzaje pomiarów opartych na szacowaniu

- Koło Stanfordzkie

- skalowanie relacyjne i jego odmiany

8) TECHNIKI POMIARU

- indeks

- skala Guttmana

- dyferencjał semantyczny Osgooda

- skala Q-sort Stephensona

9) METODY BADAWCZE - EKSPERYMENT I:

- definicja

- podstawowe zero-jedynkowe schematy eksperymentalne

- wewnętrzna i zewnętrzna trafność procedury eksperymentalnej

10) METODY BADAWCZE - EKSPERYMENT II:

- inne zero-jedynkowe schematy eksperymentalne

- eksperymenty społeczne

- czynnikowe schematy eksperymentalne

- normy etyczne w badaniach eksperymentalnych.

11) METODY BADAWCZE - PROCEDURA "EX POST FACTO"

- METODA KORELACYJNO-REGRESYJNA

12) METODY BADAWCZE - METODA REPREZENTACYJNA I:

- definicja

- zastosowania

- podstawowe pojęcia i właściwości

13) METODY BADAWCZE - METODA REPREZENTACYJNA II:

- sposoby doboru próby

- losowanie nieograniczone indywidualne

- losowanie systematyczne indywidualne

- losowanie warstwowe proporcjonalne

- losowanie warstwowe równościowe

- dobór kwotowy

- losowanie grupowe

- losowanie wielostopniowe (wieloetapowe)

- dostosowanie struktury próby do struktury populacji

- obliczanie minimalnej liczebności próby

- powoływanie się na wyniki badań reprezentacyjnych.

14) METODY BADAWCZE - METODA MONOGRAFICZNA (BADANIA

TERENOWE) i OBSERWACJA

- elementy, które powinna uwzględniać monografia socjologiczna

- podstawowe reguły prowadzenia badań

- typologia informatorów (wg Hammersley'a i Atkinsona)

- problem generalizacji wniosków z badań monograficznych

- rodzaje obserwacji ze względu na poziom standaryzacji procedury

- rodzaje obserwacji ze względu na udział obserwatora w badanej sytuacji

- uczestnicząca (niejawna, ukryta)

- nieuczestnicząca (jawna)

- dyskretna

15) METODY BADAWCZE - ANALIZA TREŚCI

- definicja

- analiza treści a analiza zawartości

- Analiza Pól Semantycznych (APS) wg Rene Robin

- Rekonstrukcja Rozproszonych Definicji Sprawozdawczych (RRDS)

M.Kłosińskiego (na podstawie APS)

- Analiza Sądów Wartościujących Osgooda.

LITERATURA

Wieloźródłowy Słownik Kultury (dalej jako WSK) dostępny na portalu: www.ozkultura.pl

Hasła: dedukcja, indukcja, nauki empiryczne, dane, dane jakościowe, interpretacja, paradygmat, teoria, metoda, trik badawczy, generalizacja, badania jakościowe, socjologia jakościowa, socjologia interpretatywna,

wiedza potoczna, wiedza podręczna

Howard S. Becker, Triki badawcze w socjologii, Warszawa: PWN, 2018, też polecamy w całości.

Martyn Hammersley, Paul Atkinson, Metody badań terenowych, Poznań: Zysk i S-ka, 2000, najlepiej przeczytać w całości.

Marta Makowska (red.), Analiza danych zastanych. Przewodnik dla Studentów, Warszawa: Scholar, 2018, ss-9-54.

Antoni Sułek, W terenie, w archiwum i w laboratorium, Warszawa: IS UW, 1990, ss. 91-177 (część „W archiwum”)

Chava Frankfort-Nachmias, David Nachmias, Metody badawcze w naukach społecznych, Zysk i S-ka, Warszawa 2001

rozdz. 12 – Badania jakościowe, str. 297 – 319

Dodatek B – Zasady pisania raportu z badań, str. 568 - 576

Aleksandra Dukaczewska – Nałęcz, Zogniskowane wywiady grupowe – jakościowa technika badawcza, w: Domański H., Lutyńska K., Rostocki A., (red.) Spojrzenie na metodę, IFiS PAN, Warszawa 1999, str. 149 -161

Ilona Przybyłowska, Wywiad swobodny ze standaryzowana lista poszukiwanych informacji i możliwości jego zastosowania w badaniach socjologicznych, w: Przegląd socjologiczny nr XXX, 1978, str. 53 – 63

David Silverman, Interpretacja danych jakościowych, PWN, Warszawa 2007

Rozdz. 3 – Wywiady, s. 111-142.

-------

metody ilościowe

Badania replikowane na bazie książki i badań:

propozycja: T. Zarycki, Kapitał kulturowy w Polsce i Rosji, Warszawa

C. Hempel, Podstawy Nauk Przyrodniczych, Warszawa, Wydawnictwo Naukow-Techniczne, rozdział: 2, Badanie naukowe: pomysł i test. s 12-34

K. R. Popper, Jedność metody w naukach przyrodniczych i społecznych [w:] P. Sztompka; Metodologiczne podstawy socjologii, Kraków 1980, s. 143-149

S. Nowak, Metodologia badań społecznych, Warszawa 1985, rodział Metody naukowe a metody badawcze. Opisowe i normatywne podejście do metod. s. 19-39

H. Ogryzko-Wiewórkowski, Wprowadzenie do metod badawczych w socjologii, Lublin 1996, rozdział: Klasyfikacja zdań naukowych, s 24-38

R. Merton, O znaczeniu teorii socjologicznej dla badań empirycznych [w:] A. Sułek metody analizy socjologicznej

J. Bąk, Statystycznie rzecz biorąc, czyli ile trzeba zjeść czekolady, żeby dostać Nobla, Warszawa, 2020, rozdział: Czy naukowcy są jak żony i nigdy się nie mylą?

Lektura:

S. Nowak , Metodologia badań społecznych rozdział: Rodzaje zjawisk wykorzystywanych jako wskaźniki w badaniach socjologicznych

S. Nowak, (red.), 1965, Metody badań socjologicznych, Warszawa 1965 rozdział: O wieloznaczności terminu: trafność skali, s. 270-274.

A. Sułek, Ogród metodologii socjologicznej. rozdział: V.

A. Sułek, W terenie, w archiwum i w laboratorium. Warszawa 1990, rozdział: O rzetelności i nierzetelności badań sondażowych w Polsce. Próba analizy empirycznej

H. Schuman, Metoda i znaczenie w badaniach sondażowych, Warszawa 2013, rozdział:y: Wstęp. Badanie sondażowe, metody i znaczenie. S17-33; rozdział: piąty. Świat badań i inne światy s 202-231

Sułek, A. 2001, Jak działa kwestionariusz? Forma pytania jako źrodło zmienności odpowiedzi ankietowych, w: Sondaż polski, Warszawa: IFiS PAN, s. 143-173)

Sułek A.,(2001): Ilu jest w Polsce Żydów? Eksperymentalne studium wpływu skali na odpowiedzi ankietowe, W: Sondaż polski, IFiS PAN, Warszawa, s.175-187.

K. Lutyńska (1984): Wywiad kwestionariuszowy, Ossolineum, Wrocław, rozdz. III, Przygotowanie narzędzia badawczego do wywiadów kwestionariuszowych, s. 125- 171.

K. Lutyńska, (1985): Wywiad kwestionariuszowy. IFiS PAN, Warszawa, rozdz. II, , Wady pytań kwestionariuszowych, s. 67-123.

G. Lissowski. Z zagadnień doboru próby, s11-67

H. Blalock. Statystyka dla socjologów. Rozdział: dobór próby

G. Lissowski. Problem jedną z tych niedostępnych w reprezentacyjnych badaniach socjologicznych s7-35

K. Lutyńska, Surveye w Polsce. Spojrzenie socjologiczno-antropologiczne, Warszawa 1993, rozdział:: Wpływ i efekt ankieterski. Ich źródła s 95-126

Podręcznik ankietera. Sawiński Z., Sztabiński P.B., Sztabiński [ Red. ], SMG/ KRC Poland Media SA, IFiS PAN, Warszawa, 2000

P. Sztabiński, Efekt ankieterski: czy zmienia się tylko respondent?, ASK nr 1/1995 s. 82

J. P. Gremy, 1995, Wpływ sposobu formułowania pytań kwestionariuszowych na uzyskiwanie odpowiedzi, w: ASK, nr 2, s. 7-18.

G. Babiński Wybrane zagadnienia z metodologii socjologicznych badań empirycznych, Kraków 1980 s 153-191

S. Nowak, Metody badań socjologicznych, Warszawa 1971, rozdział:: Metody obliczania wyników, sporządzania tablic i analizy zależności między zmiennymi s. 543-561

S. Nowak, Metody badań socjologicznych, Warszawa 1971, rozdział: P. F Lazarsfeld, Przyczynowa interpretacja zależności statystycznych przy zastosowaniu zmiennej kontrolnej, s 571-586

LITERATURA - WYKŁAD:

Brzeziński J., Metodologia badań psychologicznych, PWN, Warszawa 1996

rozdz. 7 - Zmienne i ich operacjonalizacja, str. 183 – 192

rozdz. 8 - Problemy badawcze i hipotezy badawcze, str. 216 – 228

rozdz. 9 - Próba, str. 231 – 248

rozdz. 14 - Model ex post facto (EPF), str. 431 – 451

Aronson E., Wilson T.D., Akert R.M., Psychologia społeczna. Serce i umysł, Zysk i S-ka Wydawnictwo s.c., Poznań 1997; rozdz. 2, Metoda korelacyjna str. 46 – 53

Brzeziński J., Elementy metodologii badań psychologicznych, PWN, Warszawa 1980, CZĘŚĆ II.

rozdz. 4 - Skale szacunkowe, str. 204 – 220

rozdz. 8 - Technika Q, str. 271 – 286

[ rozdz. 10 - Testy wiadomości, str. 309 – 321 ]

Mayntz R., Holm K., Hübner P., Wprowadzenie do metod socjologii empirycznej, PWN, Warszawa 1985:

rozdz. 2 - Pomiar, str. 42 – 75 i 83 – 86

rozdz. 4 - Metody obserwacji, str. 111 – 130

rozdz. 8 - Analiza treści, str. 192 – 212

Sułek A., Eksperyment w badaniach społecznych, PWN, Warszawa 1979, str. 61 – 188

Sułek A., Sondaż polski, Wyd. IFiS PAN, Warszawa 2001

Babbie E, Podstawy badań społecznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008

część II – Struktura procesu badawczego, str. 103 – 245

część III – Typy obserwacji, str. 251 - 414

Hammersley M., Atkinson P., Metody badań terenowych, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2000

Frankfort-Nachmias Ch., Nachmias D., Metody badawcze w naukach społecznych, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2000

Wieczorkowska G, Wierzbiński J., Statystyka od teorii do praktytki (wyd IV) Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa 2013

rozdz. 1 - Rodzaje badań. Specyfika pomiaru w naukach społecznych

rozdz. 2 - Odpowiedzi na pytania jako podstawowe dane w naukach

społecznych

Po ukończeniu zajęć warsztatowych z metod jakościowych badań społecznych zakładamy, że Student:

- będzie potrafił rozróżniać podstawowe procedury przygotowania i realizacji badań jakościowych oraz zalety, możliwości rozwoju i ograniczenia tej metodologii

- będzie potrafił samodzielnie i zespołowo przygotować projekt badawczy, z uwzględnieniem podstawowych metod badań jakościowych

- będzie potrafił posługiwać się nie tylko metodami zbierania danych, ale przede wszystkim ich interpretowania i wskazywania zastosowań wiedzy

Po ukończeniu zajęć warsztatowych z metod ilościowych badań społecznych zakładamy, że Student:

- będzie potrafił oceniać wartość badań empirycznych

- będzie potrafił samodzielnie zaprojektować, przeprowadzić, analizować i interpretować wyniki badań.

Po ukończeniu wykładu studenci powinni:

- posiąść umiejętność poprawnego pod względem zawartości przygotowania

projektu badawczego i raportu z badań

- rozumieć literaturę z zakresu nauk społecznych, prezentującą wyniki badań

empirycznych

- poprawnie stosować we własnej pracy wyniki badań opisanych w literaturze,

oraz potrafić krytycznie ocenić ich wartość

- potrafić formułować pytania adresowane do specjalistów z zakresu

metodologii

- poprawnie definiować i operacjonalizować zmienne

- poprawnie posługiwać się różnymi sposobami (skalami) i technikami pomiaru

zmiennych

- poprawnie dostosować metodę badań do sformułowania problemu

badawczego

- zaprojektować i zrealizować badanie za pomocą każdej z omawianych metod

- rozumieć i prawidłowo interpretować wyniki badań sondażowych

prowadzonych na próbach reprezentatywnych, ze szczególnym

uwzględnieniem zakresu ich reprezentatywności oraz zmian wielkości błędu

oszacowania frakcji z próby.

frakcji z próby.

Warsztaty: w semestrze zimowym i letnim: ocena cząstkowa złożona ze średniej ocen z prac wykonywanych w trakcie semestru przez zespoły badawcze i z oceny raportu końcowego.

Wykład - testowy egzamin pisemny, przystosowany do przeprowadzenia w trybie stacjonarnym albo zdalnym. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie warsztatu oraz obecność na co najmniej 80% wykładów.

Praktyki nie są przewidywane. Zawsze mile widziane jest angażowanie się Studentów w prace naukowo-badawcze prowadzone przez personel naukowy ISNS. W szczególności, staże badawcze Studentom oferują organizacje pozarządowe, z którymi współpracują pracownicy ISNS. Zainteresowanym problematyką szeroko rozumianych badań kultury zapraszamy np. do Fundacji Obserwatorium Żywej Kultury - Sieć Badawcza.