Preparation for studying

Zajęcia mają zaznajomić Studentów I roku ze specyfiką studiów w naukach społecznych, studiowania (dostarczyć podstawowych pojęć), wyjaśnić czym różni się szkoła od uniwersytetu. Studentom starszych lat (zwłaszcza przychodzącym na studia magisterskie z innych uczelni uczestnictwo w zajęciach pozwoli szybciej zaaklimatyzować się w nowej sytuacji.

Uwaga: każde zajęcia będą zawierały elementy warsztatowe w postaci gier interakcyjnych, pracy zespołowej nad danym zagadnieniem oraz elementy wiedzy z zakresu naukoznawstwa, socjologii wiedzy, socjologii nauki i socjologii środowisk naukowych.

Poniżej prezentujemy przykładowe zagadnienia szczegółowe poruszane na poszczególnych zajęciach w ich części ćwiczeniowo-warsztatowej:

I. Warsztat zacznie się od pytań: po co ja tu jestem? Po co przychodzę? Czym jest wykształcenie? Dlaczego wybrałem/am to miejsce a nie inne? W konkluzji zdefiniujemy wykształcenie i różne jego typy. W części warsztatowej – Test Dwudziestu Stwierdzeń.

II. Podobieństwa i różnice między nauczycielem w szkole a wykładowcą akademickim: role, relacje, efekty kształcenia – w trakcie zajęć na podstawie doświadczeń grupy i prowadzących rozpoznamy specyfikę studiowania.

III. Czy życie to studiowanie i dlaczego nie: organizacja czasu studenta i wykładowcy – omówimy modele temporalne i organizację życia podczas studiów oraz zastanowimy się nad badaniami „Czas studenta – czas wykładowcy” i „Student ISNS”.

IV. Przedstawimy podstawowe pojęcia opisujące naukę jako system wiedzy; klasyfikacje nauk. Opiszemy naukę normalną, opowiemy czym są paradygmaty i rewolucje naukowe, nauki idiograficzne i nomotetyczne, lettres i sciences, wskażemy czym różni się wiedza od nauki i mądrości.

V. Czym jest uniwersytet jako instytucja kształcenia i jako społeczność uczonych i studiujących Przedstawimy rozmaite koncepcje uniwersytetu, m.in. tradycyjny boloński, Humboldtowski, amerykński, współczesny francuski. Odróżnimy instytucję od tzw. niewidzialnego uniwersytetu jako struktury nieformalnej.

VI. Przestrzeń i struktura uniwersytetu – zajęcia w Muzeum UW; przedstawimy organizację uniwersytetu i jego organy w kontekście historycznym i funkcjonalnym oraz w nawiązaniu do najnowszej propozycji reformy.

VII. Omówimy typy zajęć z perspektywy tradycji akademickiej: wykłady. Konwersatoria, seminaria, proseminaria, ćwiczenia, warsztaty i laboratoria, translatoria. Wskażemy zasady uczestnictwa i zaliczania. Zaprojektujemy idealne zajęcia.

VIII. Zajmiemy się dokładniej relacjami społecznymi w strukturach formalnych i nieformalnych; hierarchiami stanowisk i stopni, typowymi przebiegami karier akademickich; relacjami mistrz-uczeń oraz autorytetem naukowym w odróżnieniu od „autorytetu pedagogicznego”.

IX. Przedstawimy środowiska akademickie z zakresu nauk społecznych w Polsce i zagranicą. Zbudujemy mapę ich cech specyficznych.

X. Omówimy szczegółowo patologie naukowe: biurokratyzację, kliki, dwory i mafie naukowe, plagiaty; z drugiej strony wskażemy etosowe i metodologiczne kryteria nauki.

XI. Wskażemy jakie zasoby ma do dyspozycji student i jak je wykorzystywać: jak korzystać z repozytoriów i baz danych oraz przede wszystkim otwartych zasobów. Jak korzystać z bibliotek i czytelni? Omówimy programy do budowania własnej cyfrowej biblioteki (np. Papers) i listy czasopism.

XII. Przedstawimy wskazówki dotyczące samodzielnej pracy studenta i wykładowcy w zakresie pracy w gabinecie i w terenie. Wskażemy zalety i zagrożenia związane z inter-trans- i multidyscyplinarnością.

XIII. Przećwiczymy różne style pisarstwa naukowego na wybranych przykładach z nauk społecznych.

XIV Przyjrzymy się strukturze tekstu naukowego. Omówimy jego składowe: tytuł, afiliowany autor, abstrakt (próba, miejsce badania, metodologia, wyniki -> cel informacyjny - jeśli staram się wykazać osiągnięcie badawcze, to trzeba podać wyniki, efekty działań), rola słów kluczowych, konkluzywne fragmenty itd. Jak robić przypisy, bibliografię, etc. Wskażemy narzędzia do robienia bibliografii. Creative Commons, rodzaje licencji.

XV. Powtórzymy TST i zastanowimy się jak powinny wyglądać: jakość, efekty i ewaluacja procesu kształcenia.

1) Michel Crozier, Kształcenie naszych elit jest nieproduktywne; roz. VIII: Nauczanie innego sposobu myślenia, roz. IX: Inwestowanie w inteligencję, (w:) tegoż, Kryzys inteligencji. Szkic o niezdolności elit do zmian, Warszawa: Poltext, 1996.

2) Max Weber, Nauka zawód i powołanie, dowolne wydanie.

3) Piotr Kulas Inteligenckość zaprzeczona, Warszawa: Scholar, 2017, ss.49-80.

4) Bronisław Geremek, Po co nam uniwersytet, (W:) „Gazeta Wyborcza”, 7-8.10.2000.

5) Thomas S. Kuhn, Nauki przyrodnicze a humanistyka, (w:) tegoż, Droga po strukturze,Warszawa: Sic!, 2003, ss.199-205.

6) Jadwiga Depczyńska, Modele nauki i wzorce pracy naukowej, (w:) „Zagadnienia naukoznawstwa, nr 2/1979.

7) Tadeusz Pawłowski, Model nauk społecznych, (w:) tegoż, Tworzenie pojęć w naukach humanistycznych, Warszawa: PWN, 1986, ss. 204-213.

8) Jerzy Szacki, O szkołach naukowych (zarys problematyki), (w:) J.Goćkowski, A.Siemianowski (red.), Szkoły w nauce, Ossolineum, KN,PAN, 1981.

9) Leopold Fonck S.C, Szkoła pracy naukowej, (w:), tegoż, Praca naukowa, Warszawa: Gebethner i Wolf, 1910, ss.6-30.

10) Aleksander Matejko, Załącznik I i II, (w:), tegoż, System społeczny zespołu naukowego, Warszawa: MSW, 1966.

11) Janusz Sztumski Autorytet i prestiż uczonego, (w:) P. Rybicki, J. Goćkowski (red.), Autorytety w nauce, Ossolineum, 1980.

12) Hugo Steinhaus, Drogi matematyki stosowanej, (w:) tegoż, Między duchem a materią pośredniczy matematyka, Warszawa: PWN, 2000.

13) Adam Podgórecki, Pięć funkcji socjologii, (w;) „Studia Socjologiczne”, 1966.

14) Barbara Fatyga i Zespół, Wieloźródłowy Słownik Kultury, hasła: nauka, badania naukowe, biblioteka naukowa, interdyscyplinarność, multidyscyplinarność, transdyscyplinarność, uniwersytet, wykształcenie, zespół naukowy,

Zakładamy, że Uczestnicy zajęć po ich zakończeniu będą:

• rozumieli czym jest wykształcenie, nauka, studia i uniwersytet

• znali struktury nauki i systemy wiedzy oraz strukturę uniwersytecką

• rozumieli pożytki i ograniczenia podejść inter-trans- i multidyscyplinarnych oraz zalety i trudności pracy indywidualnej oraz zespołowej

• rozumieli pożytki z krytycznego i samodzielnego myślenia

• przygotowani do studiowania zagadnień ogólnych i szczegółowych objętych programem studiów

Ocena efektów uczenia się odbywa się podczas zajęć i dzięki krótkiej pracy pisemnej. Kryteria oceniania w obu wypadkach dotyczą:

• znajomości problematyki zajęć i lektur (minimalny poziom to lektury oznaczone jako obowiązkowe - aspekt erudycyjny),

• umiejętności zastosowania poznanych pojęć w praktyce akademickiej (aspekt praktyczny),

• umiejętności kojarzenia pojęć i ich analizy krytycznej (aspekt merytoryczny).

nie przewiduje się