General Psychology

Tematy zajęć:

- Podstawowe kierunki i koncepcje psychologiczne: psychologia klasyczna, psychologia postaci, psychoanaliza i neopsychoanaliza, behawioryzm i neobehawioryzm, psychologia poznawcza, psychologia humanistyczna.

- Fizjologiczne mechanizmy działania Centralnego Układu Nerwowego; budowa i funkcjonowanie neuronu, ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy, autonomiczny układ nerwowy.

- Struktura funkcjonalna Centralnego Układu Nerwowego – kanały informacyjne, właściwości, ograniczenia (zakres odbieranych bodźców, zakres różnicowania bodźców, habituacja, filtr uwagi).

- Niespecyficzne funkcje kanałów informacyjnych – aktywacja kory mózgowej (rola tworu siatkowatego), skutki deprywacjj sensorycznej, zapotrzebowanie na stymulację i jego związek z temperamentem.

- Temperament – - konstytucjonalne typologie temperamentu typologie Pawłowa, Eysencka, RTT Strelaua, pojęcie temperamentu „trudnego”.

Specyficzne funkcje aparatu poznawczego, odbieranie i przetwarzanie informacji. Elementarne właściwości procesu spostrzegania – wyodrębnianie percepcyjne, stałość spostrzeżeń. Teorie rozpoznawania (template matching, feature analysis. Teoria aktywnej syntezy - przewidywanie tego co może się pojawić na podstawie kontekstu i dotychczasowych doświadczeń).

- Teoria gotowości percepcyjnej Brunera, praktyczne konsekwencje wynikające z w/w teorii, testy projekcyjne, efekt „etykietkowania” (labeling) w poznawaniu ludzi. Rola schematów poznawczych w poznawaniu ludzi (podstawowy błąd atrybucji, ukryte teorie osobowości, samospełniające się proroctwo).

- Pamięć – struktura, organizacja funkcjonalna Uczenie się i zapamiętywanie (warunkowanie klasyczne i instrumentalne, próby i błędy, wgląd, naśladowanie, krzywa uczenia się, reminiscencja),

wielomagazynowy model pamięci, organizacja pamięci długoterminowej(pamięć semantyczna, epizodyczna, proceduralna).

- Myślenie – definicja (reguły, operacje), związek myślenia ze świadomością i z językiem, rodzaje sytuacji problemowych, metody badania; rozwiązywanie problemów (elementy sytuacji problemowej, fazy procesu rozwiązywania problemów, symulacja a sztuczna inteligencja, symulacja procesów komunikacyjnych); podejmowanie decyzji (pojęcie racjonalności – psychologiczny warunek konieczny, ocena użyteczności – strategie, ocena prawdopodobieństwa – osobliwości ocen dokonywanych przez ludzi).

- Język i komunikowanie się. Język jako system dwuklasowy. Pojęcie kompetencji językowej w teorii N.Chomskiego (struktura głęboka i powierzchniowa, gramatyka transformacyjno-generatywna), kody mowy wg B.Bernsteina, pojęcie kompetencji komunikacyjnej, komunikacja niewerbalna (mimika, gestykulacja, postawa ciała, głos, proksemika).

- Emocje. Podstawowe komponenty procesu emocjonalnego (pobudzenie, znak, treść), różnice między afektem, emocją, uczuciem i nastrojem, mimiczna ekspresja emocji. Czynniki wywołujące emocje. Teorie emocji Jamesa – Langego, Cannona – Barda, Schachtera – Singera. Stres i jego zwalczanie.

- Motywacja. Warunki uruchomienia procesu motywacyjnego (użyteczność wyniku, prawdopodobieństwo jego osiągnięcia), czynniki charakteryzujące natężenie motywacji (siła, wielkość, intensywność), hierarchia potrzeb Maslowa, przykłady motywów wynikających z deprywacji pokarmowej i seksualnej, konflikty motywacyjne (dążenie – dążenie, unikanie – unikanie, dążenie – unikanie, konflikt Millera, konflikty poznawcze – niespójność poznawcza, dysonans poznawczy).

- Uwarunkowania i osobliwości poznawczego funkcjonowania człowieka (płeć, inteligencja, myślenie twórcze, style poznawcze, osobowość, otwartość poznawcza).

Treści omawiane podczas zajęć są udostępniane studentom w postaci nagrań audio-wideo.

W razie zaistnienia takiej potrzeby poszczególne zajęcia mogą być prowadzone w trybie zdalnym.

- Kozielecki J., Koncepcje psychologiczne człowieka, wybrane fragmenty części I – IV

- Zimbardo Ph.G, Psychologia i życie, Wyd. Naukowe PWN S.A.,Warszawa 1999:

rozdz. 3, Biopsychologia i nauka o układzie nerwowym, (fragm.), s. 82 - 111;

rozdz. 4, Psychika, świadomość i stany alternatywne, (fragm.), s. 119 - 144;

rozdz. 8, Spostrzeganie, s. 266 – 305; r. 10, Pamiętanie i zapominanie, s. 352 - 387;

rozdz. 12, Motywacja, s. 436 - 467

rozdz. 13, Emocje stres i psychologia zdrowia, (fragm.) s. 472 – 503

- Strelau J., Temperament, w: J.Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, tom II Psychologia ogólna, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2000, (fragm.) s. 683 – 690 i 705 - 711

- Lindsay P.H., Norman D.A., Procesy przetwarzania informacji u człowieka, PWN, Warszawa 1984,

rozdz. 3, Teorie rozpoznawania obrazów, s.139-169; r. 12, Język, s. 441-468;

rozdz.15, Podejmowanie decyzji, s. 527-553

- Aronson E., Wilson T.D., Akert R.M., Psychologia społeczna. Serce i umysł, rozdz. 5, Spostrzeganie społeczne: jak dochodzimy do rozumienia innych ludzi, (fragm.), s. 183-213

- Maruszewski T., Psychologia poznania, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2001; rozdz. 9 Myślenie i rozwiązywanie problemów, s. 332-376

- Pease A., Język ciała, Wyd. Gemini, Kraków 1997, wyd. VI.

- Matczak A., Style poznawcze, w: J.Strelau (red.), Psychologia, tom II Psychologia ogólna, op. cit., s. 761-782

- Kofta M., Szustrowa T., Złudzenia, które pozwalają żyć, PWN, Warszawa 1991, r.3, s. 67-100

- Tyszka T., Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 1999

- Sternberg R.J., Psychologia poznawcza, Wyd. Szkolne i Pedagogiczne S.A., Warszawa 2001

Testowy egzamin pisemny, przystosowany do przeprowadzenia w trybie stacjonarnym albo zdalnym.

Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest obecność na co najmniej 80% zajęć.