(in Polish) Chwiejna władza ekspertów w trakcie pandemii COVID-19

Kluczową rolę przy zarządzaniu pandemią przez kilkanaście

miesięcy odgrywali eksperci, którzy istotnie wpływali na

formułowane przez decydentów cele i wdrażane środki oraz

byli ważnym głosem w debacie publicznej. Decyzje

podejmowane przez polityków, lecz sugerowane przez

ekspertów, dotyczyły przede wszystkim głębokości i zasięgu

tzw. lockdownów (gospodarka, szkoła, opieka medyczna,

społeczne interakcje itd.), organizacji opieki medycznej dla

zakażonych i systemu szczepień, a także ważkich decyzji jak

zamykanie granic czy organizacji wyborów prezydenckich na

wiosnę 2020 roku. W trakcie warsztatu zostanie

skonceptualizowane i przeprowadzone badanie nad ciałami

eksperckimi działającymi w Polsce na poziomie administracji

centralnej.

Do wybuchu światowej pandemii Covid-19 doszło w

momencie podstawowego deficytu wiedzy naukowej

odnośnie do nowego patogenu: nieznane były natura nowego

wirusa i sposoby radzenia sobie z nim. Tymczasem zgodnie z

powszechnym oczekiwaniem w tzw. społeczeństwach wiedzy

decyzje polityczne powinny być poparte wiedzą ekspercką.

Poszukiwano nowych rozwiązań w zakresie leczenia i

zapobiegania zakażeniom, ale także eksperymentowano w

doborze środków mających wpływ na zachowania zbiorowe

przy pomocy obostrzeń, reorganizacji działania instytucji oraz

komunikacji z opinią publiczną. W naturalny sposób

medyczna natura problemu domagała się rozwiązań

formułowanych przez ekspertów z tej dziedziny - lekarzy,

wirusologów, epidemiologów, laborantów, farmaceutów, ale

także urzędników mających wgląd w funkcjonowanie

poszczególnych systemów odpowiedzialnych za wytwarzanie

medycznego obrazu pandemii (w Polsce np. Narodowy

Fundusz Zdrowia, Główny Inspektorat Sanitarny, Narodowy

Instytut Zdrowia Publicznego-Państwowy Instytut

Badawczy). Wszyscy oni posiadali jednak wiedzę niepełną i

niepewną, wytwarzaną i opracowywaną w trakcie trwającego

kryzysu. Co więcej, kolejne tygodnie i pandemiczne fale

ujawniały nowe i coraz bardziej złożone oblicze kryzysu:

ekonomiczne, zdrowia psychicznego, polityczne (m.in.

wybory prezydenckie), społeczne itd. Działanie władzy

publicznej było wypadkową wiedzy zdroworozsądkowej

decydentów, nastrojów opinii publicznej, interesów

politycznych, wiedzy produkowanej przez system ekspercki

oraz umocowania poszczególnych ekspertów i ich dostępu do

i wpływu na system władzy. Zgodnie z lokalnymi tradycją

epistemiczną, kulturą organizacyjną, obyczajami

politycznymi i zdolnościami przywódców politycznych i

akademickich relacje między polityką i nauką były

formalizowane w postaci różnie umocowanych ciał

eksperckich. Stanowiły one „instytucje-interfejsy” między

systemami polityki i nauki, formułując rekomendacje dla

decydentów i komunikując się za pośrednictwem mediów z

opinią publiczną.

Celem warsztatu jest zebranie danych zastanych (dokumenty i

media) oraz przeprowadzenie wywiadów z członkami

covidowych ciał eksperckich w celu  (1) opisanie działania

systemu eksperckiego w trakcie pandemii Covid-19 na

szczeblu centralnej organizacji państwa Polskiego przez trzy

lata począwszy od marca 2020; (2) zrozumienie powstających

wówczas napięć między ekspertami i decydentami

działającymi pod kontrolą mediosfery i w kontekście

polaryzacji politycznej, które utrudniały zarządzanie

kryzysem; (3) wyjaśnienie delegitymizacji polityki obostrzeń

i szczepień przez odwołanie do czynnika, jakim była wiedza

opinii publicznej, współwytwarzana przez mediosferę, na

temat działania systemu eksperckiego w trakcie pandemii, w

szczególności działań i wypowiedzi publicznych ekspertów i

doradczych ciał kolektywnych.

K_W01 zna i rozumie podstawowe pojęcia socjologiczne

K_W05 posiada podstawową wiedzę strukturach, wybranych instytucjach

społecznych i ich wzajemnych relacjach

K_W19 rozumie na czym polega specyfika analizy socjologicznej

K_W20 wie jak zaplanować i zrealizować proste ilościowe i jakościowe

badanie empiryczne

K_W26 posiada elementarną wiedzę na temat funkcjonowania różnego

typu organizacji i zarządzania nimi

K_W27 posiada podstawową wiedzę na temat polityki oraz uczestnictwa

w społeczeństwa sferze publicznej

K_W35 jest świadomy wyboru określonej perspektywy teoretycznej i

dostrzega konsekwencje tego wyboru

K_U02 potrafi zinterpretować przeszłe i bieżące wydarzenia społeczne

(polityczne, kulturowe, gospodarcze) przy pomocy pojęć i teorii

socjologicznych

K_U04 potrafi samodzielnie znaleźć informacje i materiały niezbędne do

przeprowadzenia prostych analiz socjologicznych, korzystając z różnych

źródeł (w języku rodzimym i obcym) oraz posługując się nowoczesnymi

technologiami

K_U05 potrafi formułować proste samodzielne sądy na temat przyczyn

wybranych procesów i zjawisk społecznych

K_U06 potrafi posługiwać się podstawowymi kategoriami teoretycznymi

do opisu zmian społecznych we współczesnych społeczeństwach

K_U07 potrafi dokonać prostej analizy konsekwencji procesów

zachodzących we współczesnych społeczeństwach

K_U11 potrafi dobrać odpowiednie metody i techniki badawcze w celu

przeprowadzenia analizy konkretnego problemu społecznego

K_U12 potrafi zaplanować i zrealizować badanie społeczne przy użyciu

podstawowych ilościowych i jakościowych metod i technik badań

socjologicznych

K_K01 potrafi skutecznie współpracować z członkami zespołu

zadaniowego

K_K05 potrafi uczestniczyć w dyskusji

K_K06 potrafi argumentować stawiane tezy

K_K07 umie dokonać krytycznej analizy źródeł

K_K09 umie prezentować wyniki swojej pracy badawczej

Praca pisemna – raport badawczy przygotowany w zespole