(in Polish) Fakultet socjologiczny: Spory o środowisko naturalne - warsztaty z analizy dyskursu

Zajęcia mają na celu przedstawienie koncepcji dyskursów środowiskowych (environmental discourses, np. Dryzek 2021) oraz wyposażenie studentów i studentki w wybrane narzędzia ich krytycznej analizy. Zajęcia będą miały character warsztatowy, i będą składały się z bloków zajęciowych poświęconych prezentacji wybranych umiejętności i kategorii analitycznych oraz bloków zajęciowych skupionych na ich stosowaniu do współczesnych dyskursów na temat środowiska naturalnego, które sami studenci wytypują do analizy.

Spory o środowisku naturalnym we współczesnych społeczeństwach charakteryzuje duża złożoność i uwikłanie w relacji władzy. Krzyżujące się wymiary nierówności i linie konfliktów (miasto/wieś; globalna Północ/głobalne Południe; gospodarka/odpowiedzialność społeczna; szeroka dostępność/ochrona i konserwacja itd.) prowadzą do powstawania dyskursów srodowiskowych (environmental discourses), które są istotnym elementem polityki mainstreamowej i działań oddolnych, np. z zakresu sprawiedliwości środowiskowej (environmental justice). Dyskursy takie jak “zrównoważony rozwój” czy “głęboka ekologia” posługują się różnymi narzędziami językowymi i odsyłaczami kulturowymi tworząc uzasadniony komunikat kulturowy, społeczny i polityczny. Odmienni są także aktorzy, tworzący i propagujący te dyskursy, oraz konkteksty instytucjonalne, z których się wywodzą.

W trakcie zajęć naszym celem będzie po pierwsze określenie samego pojęcia “dyskurs środowiskowy”, po drugie, stworzenie mapy aktualnych dyskursów środowiskowych, po trzecie, zdobycie umiejętności interpretacji tych dyskursów za pomocą wybranych narzędzi krytycznej analizy dyskursu (KAD).

Literatura:

Czachur, Waldemar, Agnieszka Kulczyńska i Łukasz Kumięga (red.) 2016. Jak analizować dyskurs. Pespektywy dydaktyczne. Kraków: Universitas.

Dryzek, John S. 2021. The Politics of the Earth. Environmental Discourses. Oxford University Press.

Duszak, Anna i Norman Fairclough (red.) 2008. Krytyczna analiza dyskursu. Interdyscyplinarne podejście do komunikacji społecznej. Kraków: Universitas.

Richardson, John i Michał Krzyżanowski (red.). 2016. Advances in Critical Discourse Studies, Routledge.

Taylor, S., Yates, S.J. (eds) 2001. Discourse as Data. A Guide for Analysis, London-Thousand Oaks-New Delhi: Sage.

Wodak, Ruth i Michel Meyer. (eds.). 2002. Methods in Critical Discourse Analysis, London: Sage.

Praca zaliczeniowa powinna składać się z następujących elementów:

a.Pełny tekst analizowanego materiału (nie dłuższy niż 3 strony maszynopisu tekst dt. sporów o środowisko; jeśli studenci wybierają dłuższe dokumenty – powieść, transkrypcje wywiadu itd. – należy wybrać/wyciąć do analizy fragment wskazanej długości).

b.Notatki naniesione na tekst – zaznaczenie cech językowych, które zostały poddane analizie, na samym tekście.

c.Raport z analizy, w tym:

-charakterystyka tekstu i kontekstu jego utworzenia i funkcjonowania;

-uzasadnienie wyboru materiału (w jaki sposób przyczynia się do lepszego rozumienia danej praktyk społecznej);