Historia filozofii

obowiązkowe

Brak założeń wstępnych.

w sali

Ogólna prezentacja podstawowych wiadomości z zakresu historii filozofii, która ma pomóc słuchaczom w swobodnym poruszaniu się w problematyce filozoficznej, wyrobieniu zdolności krytycznego myślenia, ustosunkowaniu się do własnych poglądów oraz umiejętności dostrzeżenia filozoficznych podstaw głównych problemów kultury europejskiej. Omawiany materiał obejmuje filozofię starożytną, średniowieczną i nowożytność i stanowi wstęp do szczegółowego omówienia zagadnień dotyczących filozofii współczesnej oraz elementów współczesnej humanistyki.

Zajęcia z historii filozofii mają charakter wykładu. Omawiany materiał obejmuje filozofię starożytną, średniowieczną i nowożytność i stanowi wstęp do szczegółowego omówienia zagadnień dotyczących filozofii współczesnej oraz elementów współczesnej humanistyki. Na kolejnych spotkaniach zostaną omówione, w różnym stopniu uogólnienia, następujące tematy:

I Odpowiedź na pytanie: czym jest filozofia? Refleksja filozoficzna a nauki szczegółowe. Filozofia a wyjaśnianie mityczne, religia, sztuka. Początki filozofii: greckie źródła nauki europejskiej. Presokratycy: Heraklit, jońska filozofia przyrody, Parmenides i eleaci, atomiści.

II Ruch sofistyczny: problem języka, komunikacja a perswazja, pytanie o istotę relatywizmu. Sokrates – humanistyczny zwrot w filozofii greckiej. Społeczna funkcja filozofa. Mądrość filozoficzna jako „unieśmiertelnienie”.

III Teoria idei Platona na przykładzie alegorii jaskini. Koncepcja poznania jako anamnezy. Platońska koncepcja duszy oraz koncepcja państwa.

IV Filozofia Arystotelesa: zarys metafizyki oraz etyka cnót. Arystotelesa odpowiedź na pytanie o możliwość osiągnięcia szczęścia. V Filozofia okresu hellenistycznego - „ćwiczenia duchowe” i poszukiwanie szczęścia: stoicy, epikurejczycy, sceptycyzm. Tradycja sceptycka w filozofii.

VI Neoplatonizm Plotyna: emanacyjna koncepcja bytu.

VII Początki filozofii chrześcijańskiej – filozofia Augustyna z Hippony. VIII Wiara i rozum: filozofia i teologia w średniowieczu. Specyfika nauki oraz filozofii średniowiecznej. Filozofia św. Tomasza i tradycja dowodów na istnienie Boga.

IX Początki filozofii nowożytnej: metoda eksperymentalna Francisa Bacona i „wątpienie metodyczne” Kartezjusza – cogito i racjonalizm kartezjański. Kartezjanizm w wieku XVII: monizm Spinozy, monadologia Leibniza i problem teodycei.

X Empiryzm brytyjski: John Locke, George Berkley, Davida Hume’a krytyka związku przyczynowo-skutkowego i problem indukcji w metodologii nauk współczesnych.

XI Filozofia Oświecenia francuskiego: encyklopedyści francuscy, Jean-Jacques Rousseau i problem relacji natura-kultura.

XII Filozofia krytyczna Kanta: specyfika refleksji transcendentalnej, doświadczenie a pojęcia, pytanie o granice poznania. Na czym polega wolność człowieka? – kantowska etyka obowiązku.

XIII "Filozofia po Kancie" – tradycja idealizmu niemieckiego. Duch Absolutny w filozofii Hegla. Heglowska filozofia dziejów.

XIV Wiedza filozoficzna a egzystencja – jednostka wobec tego, co ogólne w filozofii Kierkegaarda.

XV Lewica heglowska: podstawowe założenia filozofii kultury Karola Marksa.

XVI Perspektywizm w filozofii Nietzschego.

Podręczniki pomocne do uczestnictwa w kursie oraz do zaliczenia:

Anzenbacher Arno, „Wprowadzenie do filozofii”(III wyd.), WAM , Kraków 2006

Ferber Rafael, „Podstawowe pojęcia filozoficzne” (II tomy), WAM, Kraków 2008

Höffe Otfried, „Mała historia filozofii”, PWN, Warszawa 2006

Kenny Anthony, „Krótka historia filozofii zachodniej”, Prószyński i s-ka, Warszawa

Kołakowski Leszek, „O co pytają nas wielcy filozofowie” (seria I-III), Znak, Kraków 2005-2006

Tatarkiewicz Władysław „Historia filozofii” (różne wydania)

Wiedza zdobyta na wykładach pozwoli studentowi zrozumieć podstawowe pojęcia i kategorie filozoficzne, które miały wpływ na rozwój kultury europejskiej.

Wykład kończy się testem sprawdzającym podstawową wiedzę na temat historii filozofii i znajomości głównych pojęć filozoficznych.

Brak