Methods of Ethics

Celem zajęć jest zapoznanie słuchaczy z głównymi stanowiskami teoretycznymi z zakresu współczesnej etyki normatywnej, z uwzględnieniem właściwych tym stanowiskom tez metaetycznych. W czasie zajęć omawia się podstawowe pojęcia i metody stosowane we współczesnej etyce normatywnej oraz ich odpowiedniki w klasycznych teoriach etycznych, a także podstawowe metody etyki stosowanej.

Zajęcia dzielą się na trzy główne części. Część wstępna omawia strukturę myślenia normatywnego, typowe sposoby argumentacji w etyce, kluczowe pojęcia moralne, jak np. powinność, norma, obowiązek, wartość, cnota, uprawnienie, a także zachodzące między nimi zależności. Ponadto w tej części zajęć zostają poddane dyskusji wybrane tradycyjne metody kazuistyki etycznej (jak zasada podwójnego skutku czy argument równi pochyłej). W drugiej części zajęć omawia się wybrane współczesne spory metaetyczne. Część ta omawia najpierw zagadnienia podstawowe dla etyki normatywnej: błąd naturalistyczny oraz teoretyczne na niego odpowiedzi (np. spór między nonkognitywizmem a kognitywizmem), problem motywacji moralnej (m.in. internalizm i eksternalizm motywacyjny), zagadnienia uzasadniania przekonań etycznych, spór realizmu z antyrealizmem w etyce, wybrane koncepcje z zakresu teorii działania. W części trzeciej omówiona zostaje idea umowy społecznej, a następnie dwudziestowieczne teorie sprawiedliwości i reakcje na nie, teorie cnót, komunitaryzm, etyka feministyczna, etyka troski i etyka narracyjna. W końcowej części zajęć omawiana jest idea stosowania normatywnych teorii etycznych do konkretnych problemów moralnych.

1. Platon, Gorgiasz [całość].

2. Arystoteles, Etyka nikomachejska, ks. I, II, V.

3. Marek Aureliusz, Rozmyślania [całość].

4. A. McIntyre, Dziedzictwo cnoty. Studium z teorii moralności, rozdz. XIV-XVI.

5. Jan Paweł II, Veritatis Splendor [całość].

6. D. Hume, Badania dotyczące zasad moralności

7. I. Kant, Uzasadnienie metafizyki moralności [całość].

8. J. S. Mill, Utylitaryzm [całość]

9. R. Hare, Myślenie moralne. Jego płaszczyzny, metody i istota, rozdz. 2, 3, 5-7.

10. T. Hobbes, Lewiatan, rozdz. V-VI, XIII-XIV/ J. Locke, Traktat drugi, w: Idem, Dwa traktaty o rządzie, §§ 1-33 oraz §§ 87-106.

11. J. S. Mill, O wolności [całość]

12. R. Dworkin, Biorąc prawa poważnie, PWN Warszawa 1998, rozdz. IV, X, XI., rozdz. 1-5, dodatki 1-3

13. J. Rawls, Teoria sprawiedliwości, PWN Warszawa 2009, §§ 1-11.

14. J.F. Childress, Methods in Bioethics [w:] B. Steinbock, ed., The Oxford Handbook of Bioethics

15. T. Beauchamp, The ‘Four Principles” Approach to Health Care Ethics, [w:] R. Aschcroft et al. Principles of Health Care Ethics, John Wiley and Sons Ltd. 2007: 2-10.

16. J. D. Arras, The Hedgehog and Borg: Common Morality in Bioethics, Theoretical Medicine and Bioethics 2009 (30): 11-30.

17. A. Jonsen, Casuistry: An Alternative or Complement to Principles?, Kennedy Institute of Ethics Journal 1995, 5(3): 237-51., Oxford: Oxford University Press 2007: 17-45, oraz J. Arras, Getting Down to Cases: The Revival of Casuistry in Bioethics, Journal of Medicine and Philosophy 1991, 16 (1):

18. J. D. Arras, The Way We Reason Now: Reflective Equilibrium in Bioethics, [w:] B. Steinbock, ed., The Oxford Handbook of Bioethics, Oxford: Oxford University Press 2007: 46-71.

19. V. Held, The Ethics of Care, [w:] D. Copp (red.) The Oxford Handbook of Ethical Theory, Oxford University Press 2006: 537-567.

20. A.E. Buchanan, Assessing the Communitarian Critique of Liberalism, Ethics1989, 99(4): 852-882.29-51, oraz D. Callahan, Individual Good and Common Good: A Communitarian Approach to Bioethics, Perspectives in Biology and Medicine

21. R. Charon, Narrative Medicine: A Model for Empathy, Reflection, Profession, and Trust. JAMA. 2001; 286(15):1897-1902. 2003; 46: 496-507, oraz J. Arras, Nice Story, but So What? Narrative and Justification in Ethics, [w:] Jecker N.S., Jonsen A.R., Pearlman R.A. (eds.), Bioethics. An Introduction to the History, Methods and Practice, 2nd Ed

22. J.D. Arras, A Method in Search of a Purpose: The Internal Morality of Medicine, Journal of Medicine and Philosophy 2001, 26(6): 543-62, Jones and Barlett Publishers, 2007: 206-225.

23. R. Baker, A Theory of International Bioethics: Multiculturalism, Postmodernism, and the Bankruptcy of Fundamentalism, Kennedy Institute of Ethics Journal 1998; 8, s. 201-31;

24. R. Baker, A Theory of International Bioethics: The Negotiable and the Non-Negotiable, Kennedy Institute of Ethics Journal 1998; 8: 233-74.

25. R. Macklin, A Defense of Fundamental Principles and Human Rights: A Reply to Robert Baker, Kennedy Institute of Ethics Journal 1998; 8: 403-22.

Podręczniki:

P. Singer (red.) Przewodnik po etyce, Książka i Wiedza 2002, zwłaszcza rozdz. 10-22.1.

A. MacIntyre, Krótka historia etyki, PWN 1995.

T.L. Beauchamp, J.F. Childress, Zasady etyki medycznej, 4 wyd. (tł. W. Jacórzyński), Książka i Wiedza 1996: Rozdz. 1. Moralność i uzasadnienia moralne, s. 11-52; Rozdz. 2. Rodzaje teorii etycznych, s. 53-124.

Nabyta wiedza:

Po zakończeniu kursu student zna i rozumie

- w pogłębionym stopniu historię, genezę i naturę bioetyki, jej specyfikę przedmiotową i metodologiczną oraz powiązania z różnymi dyscyplinami i subdyscyplinami nauki oraz praktyki społecznej (K_W01).

- w pogłębionym stopniu główne pojęcia i zagadnienia filozofii moralnej, jej powiązania z innymi subdyscyplinami filozofii, główne szkoły i teorie etyki normatywnej i metaetyki, a także współczesne metody etyki praktycznej (K_W04).

Nabyte umiejętności:

Po zakończeniu kursu student potrafi

- krytycznie analizować wypowiedzi ustne i pisemne innych autorów z zakresu etyki i bioetyki – rekonstruować tezy, identyfikować założenia faktyczne oraz normatywne, krytycznie oceniać poprawność i siłę argumentacji (K_U02).

- formułować, analizować i rozwiązywać zaawansowane problemy badawcze z zakresu etyki lub bioetyki, korzystając z posiadanej interdyscyplinarnej wiedzy i doświadczenia – wyszukiwać, analizować, oceniać, syntetyzować i twórczo interpretować informacje i idee; stawiać hipotezy/tezy; dobierać i stosować adekwatne metody i narzędzia, w tym zaawansowane techniki informacyjno-komunikacyjne; konstruować zaawansowane argumenty normatywne i faktyczne (K_U03).

- przygotować pracę pisemną, w szczególności z zakresu bioetyki lub powiązanych z nią dyscyplin i subdyscyplin nauki, zgodnie z zasadami techniki pisania prac danego rodzaju – poprawnie językowo i redakcyjne sformułować wypowiedź na piśmie, opracować bibliografię i odsyłacze (K_U013).

- samodzielnie zdobywać wiedzę oraz rozwijać umiejętności badawcze i zawodowe, w szczególności samodzielnie planować i organizować przebieg działań badawczych i profesjonalnych z zakresu bioetyki (K_U017).

Nabyte kompetencje społeczne:

Po zakończeniu kursu student jest gotów do

- krytycznego oceniania posiadanej wiedzy, pozyskiwanych informacji i odbieranych treści (K_K01).

- uznawania znaczenia wiedzy z zakresu etyki i bioetyki oraz edukacji bioetycznej w rozwiązywaniu problemów, jakie rodzi praktyka i rozwój nauk biomedycznych i innych bionauk, oraz zasięgania opinii ekspertów w przypadku trudności z samodzielnym rozwiązywaniem tych problemów (K_K02).

OD 2020/2021

Wykład: egzamin ustny

Ćwiczenia:

- sktywność na zajęciach.

- praca pisemna – analiza wybranego tekstu z zakresu etyki praktycznej.

- praca roczna - praca pisemna o charakterze badawczym, poświęcona problemowi z zakresu bioetyki, spełniająca formalne i merytoryczne wymogi pracy akademickiej, o minimalnej objętości 1 arkusza autorskiego (40000 znaków).

Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2 w semestrze

DO 2019/2020

Wykład: egzamin ustny

Ćwiczenia:

- przygotowanie do zajęć i aktywny, konstruktywny udział w dyskusjach i pracach na zajęciach – 40 %

- przygotowanie pisemnej analizy krytycznej wybranego tekstu z zakresu zajęć – 20%

- przygotowanie pracy pisemnej z zakresu tematyki zajęć – 40 %