Ethics of End-of-Life Issues

elective seminars

Basic philosophical knowledge. Knowledge of general bioethics.

Classroom

The course is focused on the main problems of end of life and provides a relevant ethical knowledge (concepts, theories, principles, rules and arguments) as a general framework for interpreting and analysing moral issues arising in terminal care as well as teaches methods of case analysis. The course aims at making students aware of the normative aspects of medical decisions in terminal care, clarifying the most important philosophical approaches to medico-moral reflection, that is the philosophical context of ethical theories and their practical application as well as normative positions in end-of-life ethics.

The course is focused on the main moral problems of end of life and provides a relevant ethical knowledge (concepts, theories, principles, rules and arguments) as a general framework for interpreting and analysing moral issues arising in terminal care as well as teaches methods of case analysis. The course aims at making students aware of the normative aspects of medical decisions made in terminal care, clarifying the most important philosophical approaches to medico-moral reflection, that is the philosophical context of ethical theories and their practical application as well as normative positions in end-of-life ethics. The course aims at developing the students’ skills in recognizing the moral dimensions of end of life and their ability to think critically about moral issues arising in terminal care. The course develops students’ ability to analyze critically moral arguments, making them able to formulate and support with clear reasoning their medico-moral judgments concerning terminal care.

To sum up: The course aims at: (a) giving students a relevant ethical knowledge of main problems and discussions in terminal care; (b) stimulating their analytical skills and reasoning abilities; (c) enhancing their intellectual sensibility and awareness of the needs of dying patients; (d) enhancing their skills in construction arguments; (e) developing their habit of critical thinking; (f) developing their linguistic skills (B2+level).

Content: Problem of death in analytical philosophy and phenomenology. Evolution of the definition and criteria of death. Dying – changes in the attitudes to death and dying in Western culture according to Ph. Ariès. Is cultural thanatology just the science fiction to the Past? Michel Vovelle analyses of cultural thanatology. The phenomenon of medicalization of death. Dying in post-modernity: liberal pattern of full control and communitarian pattern of peaceful death. The concept of terminal stage and terminal phase. Ethical foundations of medical thanatology. Informed consent in terminal care. Ordinary and extraordinary means. Medical futility. Minimal (basic) means. Principle of double effect and analgesia of terminally ill patients. Palliative sedation. Ethical analyses of commissions and omissions, withholding and withdrawal. Ethical aspects of artificial feeding and hydrating in terminal care. End-of-life controversies. Advance directives. DNR. Quality of life: theories and methods of assessment. Ethical and legal issues concerning euthanasia and physician assisted suicide. Palliative care and terminal care. Hospice movement: development of forms of hospice care.

Ad Hoc Committee of the Harvard Medical School to Examine the Definition of Brain Death (1968).

Ph. Ariès, Człowiek i śmierć, PIW, Warszawa 1989.

G.S Belkin, Death before Dying, Oxford University Press, Oxford – New York 2014.

T. L. Beauchamp, J. F. Childress, Tradycyjne rozróżnienia i reguły rządzące zaprzestaniem leczenia, [w:] tychże, Zasady etyki medycznej, tłum. W. Jacórzyński, Książka i Wiedza, Warszawa 1996.

D. Birnbacher, E. Dahl (eds.), Giving Death a Helping Hand, International Library of Ethics, Law, and the New Medicine 38, Springer 2008.

D. Callahan, The Troubled Dream of Life. In Search of a Peaceful Death, Simon&Schuster, New York-London 1993;

D. Callahan, The Tyranny of Survival and Other Pathologies of Civilized Life, Macmillan Publishing Co., New York 1973.

M.J. Cholbi (ed.), Euthanasia and Assisted Suicide, Praeger, Santa Barbara-Denver 2017.

J. Drążkiewicz, W stronę człowieka umierającego - o ruchu hospicyjnym w Polsce, Uniwersytet Warszawski, Instytut Socjologii, 1983.

J. M. Fischer (red.), The Metaphysics of Death, Stanford University Press, Stanford 1993

E. Kübler-Ross, Rozmowy o śmierci i umieraniu, tłum. I. Doleżal - Nowicka, PAX, Warszawa 1979.

P. Lee, Total Brain Death and the Integration of the Body Required of a Human Being. Journal of Medicine and Philosophy, 2016,41, 300 – 314. doi:10.1093/jmp/jhw005

J.P. Lizza, Defining death: beyond biology. Diametros 2018, 55, 1–19. DOI: 10.13153/diam.1172

P. Łuków (red. nauk.), Zrozumieć śmierć człowieka , Polskie Stowarzyszenie Koordynatorów Transplantacyjnych 2015

McMahan, The Ethics of Killing: Problems at the Margins of Life, Oxford University Press 2003.

Jeff Malpas i R. C. Solomon (red.), Death and Philosophy, Routledge, London - New York 1998

D. Marquis, Death is a biological phenomenon. Diametros 2018, 55, 20–26. DOI: 10.13153/diam.1173

F. G. Miller, R.D. Truog, Death, Dying, and Organ Transplantation. Reconstructing Medical Ethics at the End of Life. Oxford University Press, Oxford – New York 2012.

Nair- Collins, M. (2018) A biological theory of death: characterization, justification, and implications. Diametros 55, 27–43. DOI: 10.13153/diam.1174

President’s Commission for the Study of Ethical Problems in Medicine and Biomedical and Behavioral Research (1981). Defining Death. https://repository.library.georgetown.edu/bitstream/handle/10822/559345/defining_death.pdf?sequence=1&isAllowed=y

President’s Council of Bioethics. (2008). Controversies in the Determination of Death. A White Paper. https://repository.library.georgetown.edu/bitstream/handle/10822/559343/Controversies%20in%20the%20Determination%20of%20Death%20for%20the%20Web.pdf?sequence=1&isAllowed=y

M.Pabst Battin, Ending Life, Oxford University Press, Oxford 2005.

Polskie Towarzystwo Pediatryczne, Zaniechanie I wycofanie się z uporczywego leczenia podtrzymujacego zycie u dzieci, Warszawa 2011.

J. Różyńska, W. Chańska (red), Bioetyka, Wolters Kluwer, Warszawa 2013.

P. Singer, O życiu i śmierci. Upadek etyki tradycyjnej, przeł. A. Alichniewicz i A. Szczęsna, PIW, Warszawa 1997.

Szeroczyńska, Eutanazja i wspomagane samobójstwo. Studium prawnoporównawcze, Universitas, Kraków 2004.

Uniform Determination of Death Act (1981). http://www.lchc.ucsd.edu/cogn_150/Readings/death_act.pdf

M. Vovelle, Śmierć w cywilizacji Zachodu. Od roku 1300 po współczesność, Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2005.

M. Warnock, E. Macdonald, Easeful Death, Oxford University Press, Oxford 2009

M. Webb, The Good Death. The New American Search to Reshape the End of Life, Bantam Books, New York 1999.

S.J. Youngner, G.K. Kimsma, Physician-Assisted Death in Perspective. Assessing the Dutch Experience, Cambridge University Press, Cambridge 2012.

R. Zaner (ed.), Death: Beyond Whole-Brain Criteria, Kluwer Academic Publishers, Dordrecht-Boston-London 1988.

I. Ziemiński, Zagadnienie śmierci w filozofii analitycznej, TN KUL Lublin 1999;

I. Ziemiński Metafizyka śmierci, Wydawnictwo WAM, Kraków 2010.

Nabyta wiedza:

ma gruntowną znajomość podstawowych zagadnień i problemów etycznych pojawiających się w medycynie końca życia

has a profound knowledge of fundamental ethical problems of end-of-life care

(K_W02);

zna i rozumie multi- i interdyscyplinarną terminologię stosowaną w dyskusjach etycznych dotyczących końca życia

knows and understands multidisciplinary and interdisciplinary terminology of end-of-life ethical discussions

(K_W03);

ma uporządkowaną, specjalistyczną wiedzę o głównych stanowiskach filozoficznych, podejściach normatywnych oraz strategiach argumentacyjnych stosowanych we współczesnych dyskusjach do-tyczących problematyki końca życia

has a clear in-depth knowledge of main philosophical ideas, normative approaches and argument strategies employed in today debates concerning terminal medicine and end-of-life care

(K_W09);

zna i rozumie paradygmat tanatologii filozoficznej

knows and understand the paradigm of philosophical thanatology

(K_W 10);

zna w pogłębionym stopniu współczesne spory bioetyczne dotyczące medycyny końca życia

has an in-depth knowledge of the present day bioethical controversies and debates concerning end-of-life medicine

(K-W15).

Nabyte umiejętności:

prawidłowo identyfikuje, interpretuje i analizuje problemy i konflikty etyczne dyskusjach dotyczących końca życia

is able to recognize, interpret and analyse problems and conflicting ethical stances in end-of-life discussions

(K_U01);

krytycznie analizuje teksty z zakresu tematyki seminarium oraz poglądy i argumenty innych autorów, w tym uczestników zajęć

is able to perform a critical analysis of the subject literature, as well as views and opinions of relevant authors, including the seminar participants

(K_U02);

merytorycznie i poprawnie argumentuje, dobiera i konstruuje zaawansowane argumenty normatywne i faktyczne oraz formułuje odpowiedzi na krytykę;

prowadzi na poziomie zaawansowanym pracę badawczą pod kierunkiem prowadzącego seminarium, wymagającą samodzielnego wyszukiwania, analizowania i oceniania informacji pochodzących z różnych źródeł oraz integrowania wiedzy z różnych dyscyplin nauki, z których dorobku korzysta bioetyka

is able to construct and re-construct advanced factual and normative arguments, as well as address and refute the counterarguments;

is able to carry on advanced research under the seminar leader’s tutorship, involving data query, analysis and assessment;

is able to integrate the outcomes of multidisciplinary and interdisciplinary research into bioethical knowledge

(K_U03);

umie przeprowadzić pogłębioną analizę etyczną przypadku i sformułować rekomendację

is able to perform a clear in-depth case analysis from ethical point of view and to formulate recommendation

(K_U04);

posiada zaawansowaną umiejętność przygotowania pisemnych prac analityczno-krytycznych związanych z tematyką seminarium

has a developed skill to write analytical and critical papers concerning the seminar issues

(K_U13);

posiada zaawansowaną umiejętność przygotowania wystąpień ustnych związanych z tematyką seminarium

has a developed skill to prepare oral presentations on the seminar subject matters

(K_U14);

has a good command of English (B2+level)

(K_U15).

Nabyte kompetencje społeczne:

potrafi krytycznie oceniać posiadaną wiedzę, pozyskiwane informacje i odbierane treści

is able to assess critically her/his knowledge and the reliability and relevance of the information and its sources

(K_K01);

docenia znaczenia refleksji etycznej dla rozwoju nauki, technologii. cywilizacji i społeczeństwa

recognizes the significance of ethical inquiry for the development of science, technology, civilization and society

(K_K02);

podejmuje i inicjuje działania badawcze, planując i organizując ich przebieg;

odznacza się rzetelnością, rozwagą i zaangażowaniem w projektowaniu, planowaniu i realizowaniu działań badawczych

undertakes, initiates, plans and structures research proving reliability, prudence and commitment

(K_K06);

potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role

is able to co-operate as a leader as well as a member of a team

(K_K07).

Active participation in the seminars (attendance, preparation, participation in discussions) – 40%

Preparation & oral delivery of presentation – 10%

Critique of a paper concerning seminar subject (in writing) – 10%

The case/problem analysis – argumentative essay (individual, in writing) – 20%

The case/problem analysis (team work, presentation) – 20%

Permissible number of absences: 2