University of Warsaw - Central Authentication System
Strona główna

Poland’s Eastern Policy Before 1915

General data

Course ID: 3620-MGR1Z-PPW
Erasmus code / ISCED: (unknown) / (unknown)
Course title: Poland’s Eastern Policy Before 1915
Name in Polish: Polska polityka wschodnia XVII-XX w., (do 1915 r.)
Organizational unit: Studies in Eastern Europe
Course groups: (in Polish) Zajęcia obowiązkowe dla Studiów Wschodnich
ECTS credit allocation (and other scores): 2.00 Basic information on ECTS credits allocation principles:
  • the annual hourly workload of the student’s work required to achieve the expected learning outcomes for a given stage is 1500-1800h, corresponding to 60 ECTS;
  • the student’s weekly hourly workload is 45 h;
  • 1 ECTS point corresponds to 25-30 hours of student work needed to achieve the assumed learning outcomes;
  • weekly student workload necessary to achieve the assumed learning outcomes allows to obtain 1.5 ECTS;
  • work required to pass the course, which has been assigned 3 ECTS, constitutes 10% of the semester student load.
Language: Polish
Type of course:

obligatory courses
Short description: (in Polish)

Wykład zawiera omówienie podstaw polskiej polityki wschodniej od XVI w. do 1914 r., ze szczególnym uwzględnieniem polityki Rzeczypospolitej wobec Moskwy (Rosji) na wschodzie (tereny sporne Ukrainy zadnieprzńskiej; Smoleńszczyzna), północnym-wschodzie (Inflanty – Łotwa, Estonia, Kurlandia) i południowym-wschodzie (Zaporoże i południowa Ukraina) w kontekście zmieniających się sojuszy europejskich.
Full description: (in Polish)

Wykład zawiera omówienie podstaw polskiej polityki wschodniej od XVI w. do 1914 r., ze szczególnym uwzględnieniem polityki Rzeczypospolitej wobec Rosji na wschodzie (tereny sporne Ukrainy zadnieprzńskiej; Smoleńszczyzna), północnym-wschodzie (Inflanty – Łotwa, Estonia, Kurlandia) i południowym-wschodzie (Zaporoże i południowa Ukraina) w kontekście zmieniających się sojuszy europejskich. Wykład zawiera: 1 .Zagadnienia wstępne. Definicje Wschodu (bliższego – dalszego). Rzeczpospolita a Polska. Korona a Wielkie Księstwo Litewskie. Główne kierunki polityki wschodniej Rzplitej. Główne etapy polskiej polityki wschodniej. 2. Pierwsze konflikty z Moskwą (przełom XV/XVI w.). Rola Litwy w genezie konfliktów. Historiografia polska w interpretacji tego okresu (szkoła krakowska et al.). Kierunki polityki Jagiellonów: spory o granicę wschodnią (zagrożenie tatarsko - tureckie, ,,obrona potoczna”). 3.Polityka wschodnia w XVI stuleciu: rywalizacja o dominium Maris Baltici za Zygmunta Augusta i Stefana Batorego (żegluga Narewska). 4. Rywalizacja o dostęp do Morza Czarnego. Unia Lubelska i jej konsekwencje dla polskiej polityki wschodniej. 4. Interwencja polska w Rosji na początku XVII stulecia. Polityka wschodnia Wazów. Koncepcja państwa polsko-litewsko-moskiewskiego. Przyczyny interwencji. Dymitriady. Pokój ,,wieczysty” w Polanowie (1634). 5. Kwestia ukraińska w polskiej polityce wschodniej. Ziemie ukrainne w Koronie po Unii Lubelskiej. Unia Brzeska i jej konsekwencje. Kozaczyzna jako obrońca prawosławia. Powstania kozackie.

Kozacy rejestrowi. Wojna kozacka 1648-1657. Ugoda perejasławska (1654). Ugoda hadziacka (1658). Rzeczpospolita jako państwo trojga narodów – geneza koncepcji i przyczyny jej klęski. 6. Polska polityka wschodnia w XVIII w. August II i August III a Rosja. Stanisław A. Poniatowski i jego polityka wschodnia. Koncepcje monarchistyczne i republikańskie. ,,Familia”. Reformy. Rola posłów moskiewskich w polityce polskiej. System północny i południowy. Sejm Wielki. Konstytucja 3 maja. Rozbiory. 7. Polska polityka wschodnia w okresie porozbiorowym. Wielość ośrodków prowadzących lub aspirujących do prowadzenia polityki. Dwie koncepcje: ugodowa - ,,realistyczna” i antyrosyjska - ,,niepodległościowa”. Podział na kraj i emigrację. Nurty ugodowe w kraju. Nurty niepodległościowe w kraju. Wielka Emigracja. Romantyzm a polityka wschodnia. Słowianofilstwo polskie i rosyjskie. 8. Polityka wschodnia Adama Jerzego Czartoryskiego. Ewolucja poglądów Czartoryskiego. Od oparcia o Rosję do walki z nią. Dyplomacja Czartoryskiego,zaangażowanie na Bałkanach, w Turcji etc. 9. Sytuacja w II połowie XIX w. Porównanie zaborów i tamtejszych ośrodków aspirujących do prowadzenia polityki polskiej. Królestwo Polskie i tzw. ziemie zabrane. Zabór pruski. Zabór austriacki. Autonomia Galicji (po 1867 r.). Trójlojalizm. 10. Aleksander Wielopolski – próba sojuszu z Rosją. Reformy w Królestwie. Nurty ugodowe. Powiązania Wielopolskiego, jego wizja pracy organicznej. Powstanie styczniowe 1863/64 r. Klęska koncepcji margrabiego. 11. Polskie partie i stronnictwa a ich stosunek do Rosji. Liga Narodowa i jej przybudówki: ZET, TON, Polska Macierz Szkolna. Stanowisko socjalistów. Poglądy ludowców. Nurty zachowawcze i konserwatywne. (do 1914 r.). 12. Koncepcje Romana Dmowskiego. 13.U progu niepodległości.. Nurt niepodległościowy przełomu XIX /XX w. Wczesne poglądy Józefa Piłsudskiego.
Bibliography:

OPRACOWANIA:

1. Historia Europy Środkowo-Wschodniej, pod red. Jerzego K ł o c z o w s k i e g o, T. I-II, Lublin 2000;

2. Oskar H a l e c k i, Historia Europy – jej granice i podziały, Lublin 2000.

3. Władysław K o n o p c z y ń s k i, Dzieje Polski nowożytnej, T. I-II, Londyn 1958-59 (i nast. wydania).

4. Henryk S a m s o n o w i c z, Historia Polski do roku 1795, Warszawa 1990.

5. Tadeusz K o r z o n, Wewnętrzne dzieje Polski za Stanisława Augusta (1764-1794), T. I-IV, Kraków-Warszawa 1897-1898.

6. Michał B o b r z y ń s k i, Dzieje polski w zarysie, Warszawa 1986.

7. Stefan K i e n i e w i c z, Historia Polski 1795-1918, Warszawa 1996 .

8. Andrzej C h w a l b a, Historia Polski 1795-1918, Kraków 2000.

9. Piotr W a n d y c z, Pod zaborami 1795-1918, Warszawa 1994.

10. Henryk W e r e s z y c k i, Historia polityczna Polski 1864-1918, Paryż 1979 (i nast. wyd.).

11. Władysław P o b ó g – M a l i n o w s k i, Historia Polski, T. I: 1864-1914, Londyn 1967 (i

nast. wyd.).

12. Historia dyplomacji polskiej, T. I: X w. – 1572, pod red. M. B i s k u p a; T. II: 1672-1795, pod red. Z. W ó j c i k a, Warszawa 1982.

13. Natalia J a k o w e n k o, Historia Ukrainy do końca XVIII w., Lublin 2000.

14. Władysław A. S e r c z y k, Historia Ukrainy, Wrocław 1990.

15. Timothy S n y d e r, The Reconstruction of Nations. Poland, Ukraine, Lithuania, Belarus, 1569-1999, New Heaven-London 2003.

16. Roman W a p i ń s k i, Historia polskiej myśli politycznej XIX i XX w., Gdynia 1997.

MONOGRAFIE (3 do wyboru):

1. Zofia Z i e l i ń s k a, Walka ,,Familii” o reformę Rzplitej 1743-1752, Warszawa 1983.

2. Aleksander C z a j a, Między tronem buławą a dworem petersburskim. Z dziejów rady Nieustającej 1786-1789, Warszawa 1988.

3. Andrzej N o w a k, Miedzy carem a rewolucją. Studium politycznej wyobraźni i postaw Wielkiej Emigracji wobec Rosji 1831-1849, Warszawa 1994.

4. Andrzej N o w a k, Od imperium do imperium. Spojrzenie na historię Europy Wschodniej, Kraków 2004.

5. Andrzej N o w a k, Polska i trzy Rosje. Studium polityki wschodniej Józefa Piłsudskiego (do kwietnia 1920 roku), Kraków 2001.

6. Barbara S t o c z e w s k a, Litwa, Białoruś, Ukraina w myśli politycznej Leona Wasilewskiego, Kraków 1998.

7. Andrzej C h w a l b a, Polacy w służbie Moskali, Warszawa-Kraków 1999.

8. Andrzej W a l i c k i, Rosja, katolicyzm i sprawa polska, Warszawa 2002.

9. Władysław B u ł h a k, Dmowski - Rosja a kwestia polska: u źródeł orientacji rosyjskiej obozu narodowego 1886-1908, Warszawa 2000.

10. Zbigniew W ó j c i k, Miedzy traktatem andruszowskim a wojną turecką: stosunki polsko-rosyjskie 1667-1672, Warszawa 1968.

11. Zbigniew W ó j c i k, Traktat andruszowski 1667 roku i jego geneza, Warszawa 1959.

12. Zygmunt W o j c i e c h o w s k i, Zygmunt Stary (1506-1548), Warszawa 1979.

13. Stanisław C y n a r s k i, Zygmunt August, Wrocław 1997.

14. Anna S u c h e n i – G r a b o w s k a, Zygmunt August – król polski i Wielki Książę Litewski 1520-1562, Warszawa 1996.

15. Jerzy B e s a l a, Stefan Batory, Warszawa 1992.

16. Karol O l e j n i k, Stefan Batory 1533-1586, Warszawa 1988.
Learning outcomes: (in Polish)

K_W02

ma uporządkowaną i podbudowaną teoretycznie wiedzę obejmującą kluczowe zagadnienia dotyczące mechanizmów lokalnych stosunków politycznych oraz ich wpływu na bieżącą politykę państw obszaru studiów (Europy Wschodniej, Rosji, Europy Środkowej, Azji Środkowej, Bałkanów i Kaukazu).

K_W03

posiada wiedzę szczegółową dotyczącą regionu z zakresu problematyki zróżnicowania społecznego, gospodarczego, politycznego, kulturowego i etnicznego, na tle procesów globalnych i kontynentalnych

K_U02

potrafi wykorzystać posiadaną wiedzę w działalności analitycznej i eksperckiej poprzez właściwy dobór i zastosowanie odpowiednich metod i narzędzi, w tym zaawansowanych technik informacyjno-komunikacyjnych

K_U03

potrafi komunikować się ze zróżnicowanymi kręgami odbiorców na tematy dotyczące diagnozy i prognozowania kierunków przemian społecznych, gospodarczych, politycznych, kulturowych i etnicznych na obszarze zainteresowań, jest w stanie prowadzić debatę dotyczącą problematyki regionu będącego przedmiotem jego badań

K_K02

rozumie i akceptuje znaczenie wiedzy w rozwiązywaniu kwestii poznawczych i praktycznych, zwłaszcza w odniesieniu do problematyki międzynarodowej i stosunków własnego kraju z krajami regionu specjalizacji

K_K03

jest gotów do podjęcia działań społecznych związanych z problematyką odmienności kulturowej, współżyciem międzyetnicznym i interkonfesyjnym

K_K05

realizując swoje kompetencje eksperckie potrafi równocześnie myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy
Assessment methods and assessment criteria: (in Polish)

Egzamin ustny

obecność na zajęciach

Classes in period "Winter semester 2023/24" (past)

Time span: 2023-10-01 - 2024-01-28
Selected timetable range:
Navigate to timetable
Type of class:
Lecture, 30 hours, 50 places more information
Coordinators: (unknown)
Group instructors: Leszek Zasztowt
Students list: (inaccessible to you)
Examination: Course - Examination
Lecture - Examination
Notes:

If it is not possible to conduct classes on university premises, classes shall be held with the aid of distance learning tools, most likely Google Meet and others recommended by the University of Warsaw.

Classes in period "Winter semester 2024/25" (future)

Time span: 2024-10-01 - 2025-01-26
Selected timetable range:
Navigate to timetable
Type of class:
Lecture, 30 hours, 50 places more information
Coordinators: (unknown)
Group instructors: Joanna Gierowska-Kałłaur
Students list: (inaccessible to you)
Examination: Course - Examination
Lecture - Examination
Notes:

If it is not possible to conduct classes on university premises, classes shall be held with the aid of distance learning tools, most likely Google Meet and others recommended by the University of Warsaw.
Course descriptions are protected by copyright.
Copyright by University of Warsaw.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/ contact accessibility statement USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)