(in Polish) Przemiany w Europie Wschodniej po 1991 ( Cz. I 1991-2000)

Rozpad ZSRR i odzyskanie niepodległości przez Litwę, Łotwę i Estonię oraz proklamowanie niepodległości przez Ukrainę i Białoruś. Ustrój polityczny postkomunizmu i jego lokalne modyfikacje. Procesy budowania panstwowości i rozbudowy sceny politycznej. Relacje polityczne z sąsiadami i określanie własnego miejsca w regionalnym i ogólnoeuropejskim ładzie politycznym. Elity władzy i spoleczeństwa. Budowanie tozsamości narodowej.

1.Pierwsze lata państwowości ukraińskiej: prezydentura Leonida Krawczuka, rozbudowa państwa;

2.Ustrój polityczny Ukrainy. Oligarchia i klany oligarchiczne. Władza – jej źródła, komponenty i sposoby realizacji;

3.Geopolityka Ukrainy. Ukraina w stosunkach międzynarodowych;

4.Relacje polsko-ukraińskie. Polska grupa mniejszościowa na Ukrainie;

5.Rewolucja Pomarańczowa: kontekst społeczny, polityczny i międzynarodowy, wewnętrzna dynamika i rezultaty;

6.Białoruś. Narodziny państwa i okres rządów Stanisława Szuszkiewicza 1991-1994, Białoruska demokracja;

7.Białoruś autorytarna. Rządy Aleksandra Łukaszenki 1994-2010; system polityczny Białorusi. Opozycja parlamentarna i pozaparlamentarna. Konflikty wewnętrzne.

8.Białoruś i Federacja Rosyjska. Specyfika relacji dwustronnych. Państwo Związkowe Rosji i Białorusi (PZRiB), Związek Białorusi i Rosji (ZBiR) 1996-2000;

9.Stosunki polsko-białoruskie. Polska grupa mniejszościowa na Białorusi.

10.Państwa bałtyckie w pierwszej dekadzie niepodległości 1991-2001. Stosunki wewnętrzne. Polityka zagraniczna. Wymiar Północny UE.

11.Problem mniejszości rosyjskiej w Estonii i na Łotwie.

12.Litwa. Relacje litewsko-polskie. Problem mniejszości polskiej.

13.Geopolityka państw bałtyckich. Specyfika i różnorodność regionu. Relacje z Federacją Rosyjską

14.Polityka i doktryny bezpieczeństwa narodowego państw bałtyckich. Kaliningrad.

15.Narodowe gospodarki państw bałtyckich.

Antoszewski Andrzej, Herbut Ryszard, Demokracje Europy Środkowo-Wschodniej w perspektywie porównawczej, Wrocław1998

Białoruś - "terra incognita", red. Smoleń M., Kraków 2010

Chojnowski A. Ukraina, Warszawa 1997

Borko H. Transformacja gospodarek Ukrainy, Białorusi oraz Litwy

i jej implikacje dla stosunków gospodarczych z Polską, Seria: Problemy Gospodarki Światowej, tom 5, Warszawa 2008

Eberhardt P. Przemiany narodowościowe na Białorusi, Warszawa 1994

Eberhardt P. Przemiany narodowościowe na Litwie, Warszawa 1997

Eberhardt P. Przemiany narodowościowe na Ukrainie XX wieku, Warszawa 1994

Gerner K., Hellund S. The Baltic States and the End of the Soviet Empire, London- New York 1997

Helnarski S., Ukraińska polityka bezpieczeństwa, Warszawa 1996

Hrycak J. Historia Ukrainy 1772-1999, Lublin 2000

Jekabsons E. Polacy na Łotwie, Ryga 1996

Kosienkowski M. Strategia adaptacyjna Federacji Rosyjskiej wobec państw bałtyckich, Toruń 2006

Kozakiewicz J. Rosja w polityce niepodległej Ukrainy, Warszawa 1999

Kozakiewicz J. Polityka bezpieczeństwa państw bałtyckich, Kraków 2003

Krząstek T. Ukraina, Warszawa 2002

Laar M. Estoński cud, Warszawa 2006

Latvia’s view of the future of the European Union; red Zaneta Ozolina; Ryga 2007

Lewandowski J. Historia Estonii, Wrocław 2002

Łossowski P. Litwa, Warszawa. 2001.

Madera A.J., Ukraina na rozdrożu. Miedzy Rosją a Europą, Rzeszów 2000

Malak K.J. Polityka bezpieczeństwa wojskowego Republiki Białoruś, w: Bezpieczeństwo polityczne i wojskowe, praca zbiorowa, AON, Warszawa 2004

Maryański A. Litwa, Łotwa, Estonia, Warszawa 1993.

Mizhnarodni widnosyny Ukrajiny ta Respubliky Polszcza. Zbirnyk dokumentiw, red. Sardaczuk P., Kyiw 2011

Radzik R. Kim są Białorusini? Toruń 2002

Rok 1989 - 20 lat później. Kraje postkomunistyczne a integracja europejska, red. Ostolski A., Kopka M., Heinrich-Böll-Stiftung, Warszawa 2010

Stosunki polsko-ukraińskie w latach 1939-2004, red. Grot B., Warszawa 2004

Stryjek T. Jakiej przeszłości potrzebuje przyszłość? Interpretacje dziejów narodowych w historiografii i debacie publicznej na Ukrainie 1991-2004, Warszawa 2007

Szybieka Z.: Historia Białorusi 1795 - 2000. Lublin: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, 2002

Źródła nienawiści. Konflikty etniczne w krajach postkomunistycznych, red. Janicki K., Kraków-Warszawa 2009

Student po ukończeniu kursu:

Wiedza:

posiada interdyscyplinarną wiedzę z problematyki społecznej, gospodarczej, politycznej, kulturowej i etnicznej na obszarze Europy Wschodniej, także w kontekście procesów kontynentalnych i globalnych. Zna i rozumie mechanizmy lokalnych stosunków politycznych oraz ich wpływ na bieżącą politykę państw Europy Wschodniej. Zna historię współczesną regionu i jego bieżące życie polityczne. Posiada wiedzę o głównych problemach globalnych i głównych kierunkach polityki państw europejskich oraz innych wybranych krajów, Ma znajomość relacji politycznych i kulturalnych między Polską a krajami Europy Wschodniej, w tym także o polityce bezpieczeństwa międzynarodowego i współpracy wojskowej poszczególnych państw Europy Wschodniej.

Umiejętności:

Potrafi prawidłowo zaprojektować własny proces badawczy. umie poddać dyskusji i analizie procesy transformacji politycznej i ekonomicznej oraz dostrzec ich konsekwencje. Potrafi przeanalizować przebieg i kierunki transformacji politycznej i ekonomicznej oraz wskazać możliwości konfliktów. Umie wykonać dokumentację analityczną z aktualnych wydarzeń w Europie Wschodniej, w tym także jej problemów społecznych i kulturalnych.

Kompetencje:

Jest aktywny w różnych formach stosunków międzynarodowych; tolerancyjny wobec odmienności kulturowych; zna procesy rozbudowy więzi społecznych.

Przygotowany do pracy jako ekspert w dziedzinie obszaru Europy Wschodniej w: (1) administracji krajowej i samorządowej, (2) instytucjach międzynarodowych, (3) dyplomacji, (4) przedsiębiorstwach polskich działających na rynkach wschodnich, (5) środkach masowego przekazu oraz (6) ośrodkach badawczych i eksperckich współpracujących z krajami regionu.

Obecność na zajęciach; bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność na nich; końcowe zaliczenie ustne (egzamin).