Anthropology of psychiatry: theoretical reflection and ethnographic research
General data
Course ID: | 3700-AL-AP-qDP |
Erasmus code / ISCED: |
14.0
|
Course title: | Anthropology of psychiatry: theoretical reflection and ethnographic research |
Name in Polish: | Antropologia psychiatrii: refleksja teoretyczna i badania etnograficzne |
Organizational unit: | Faculty of "Artes Liberales" |
Course groups: |
(in Polish) Przedmioty dla studentów studiów I stopnia r.akad. 2023/24 semestr zimowy (in Polish) Przedmioty do wyzwania kierunkowego "Demos i polis" - I stopień Artes Liberales (in Polish) Przedmioty oferowane przez Kolegium Artes Liberales |
ECTS credit allocation (and other scores): |
3.00
|
Language: | Polish |
Type of course: | elective courses |
Short description: |
(in Polish) Celem zajęć jest przybliżenie uczestnikom problematyki zdrowia psychicznego, zaburzeń psychicznych oraz form organizacji opieki psychiatrycznej z perspektywy nauk społecznych. Empiryczną podstawą konwersatorium będzie etnograficzne doświadczenie prowadzącego, związane z badaniem psychiatrycznej opieki rodzinnej w Polsce. Uczestnicy zajęć zapoznają się ze specyfiką psychiatrii jako pola badań społecznych, a szczególnie z jej społecznym postrzeganiem i radykalną krytyką, która przeciwstawiała ją konwencjonalnej/naukowej medycynie. Instytucjonalna psychiatria przedstawiana była jako forma przemocy, choroby psychiczne jako mit etc. (antypsychiatria, postpsychiatria). Tworzy to złożone sytuacje badawcze, w których na jeden obraz składają się: społeczne i medyczne definiowanie chorób psychicznych, traktowanie osób z zaburzeniami i ich indywidualne doświadczenia, kontekst ekonomiczny, w jakim funkcjonuje instytucjonalna psychiatria, zorganizowane formy pomocy i terapii. |
Full description: |
(in Polish) Celem zajęć jest przybliżenie uczestnikom problematyki zdrowia psychicznego, zaburzeń psychicznych oraz form organizacji opieki psychiatrycznej z perspektywy nauk społecznych. Empiryczną podstawą konwersatorium będzie etnograficzne doświadczenie prowadzącego, związane z badaniem psychiatrycznej opieki rodzinnej w Polsce. Empiryczne przybliżenie omawianej problematyki będzie oparte na własnych badaniach terenowych prowadzącego, dotyczących psychiatrycznej opieki rodzinnej w szpitalu psychiatrycznym w Choroszczy k. Białegostoku. Praktyka opieki rodzinnej wytwarzała złożone, długotrwałe relacje między instytucją szpitala, społecznością lokalną, opiekunami i pacjentami, pozwala prześledzić zależności między formami instytucjonalnej psychiatrii i szerszymi uwarunkowaniami społecznymi, ekonomicznymi i politycznymi. Daje możliwość analizy indywidualnych doświadczeń zaangażowanych osób, ukazuje „zlokalizowanie” różnych form pomocy psychiatrycznej, przenikanie się wymiarów teoretycznego (etyczny dyskurs psychiatrii), społecznego (sytuacja ekonomiczna wsi, dominujące praktyki kulturowe), etycznego, emocjonalnego i doświadczeniowego (opiekunowie i pacjenci). Pierwsza część zajęć jest poświęcona ogólnemu zarysowaniu specyfiki psychiatrii jako pola badań społecznych. Dotyczy to szczególnie radykalnej krytyki psychiatrii, która przez lata przeciwstawiała ją konwencjonalnej/naukowej medycynie: instytucjonalna psychiatria przedstawiana była jako forma przemocy, choroby psychiczne jako mit etc. (antypsychiatria, postpsychiatria). Tworzy to złożone sytuacje badawcze, w których na jeden obraz składają się: społeczne i medyczne definiowanie chorób psychicznych, traktowanie osób z zaburzeniami i ich indywidualne doświadczenia, kontekst ekonomiczny, w jakim funkcjonuje instytucjonalna psychiatria, zorganizowane formy pomocy i terapii. Powyższa problematyka zostanie zarysowana w oparciu o wybrane teksty przekrojowe/teoretyczne, ale przede wszystkim przez pryzmat antropologicznych badań nad funkcjonującymi w Europie ośrodkami psychiatrycznej opieki rodzinnej (Francja i Belgia). Druga część zajęć jest przybliżeniem omawianej problematyki w oparciu o własne badania terenowe prowadzącego, dotyczące psychiatrycznej opieki rodzinnej (szpital psychiatryczny w Choroszczy k. Białegostoku) oraz psychiatrii środowiskowej. Opieka rodzinna polegała na przekazywaniu „chronicznych” (a więc skazanych na bezterminową hospitalizację, najczęściej odrzuconych przez rodziny) pacjentów psychiatrycznych pod opiekę rodzin rolników z okolic szpitala psychiatrycznego. Oferowała opiekunom gratyfikację finansową oraz dodatkowe ręce do pracy w gospodarstwach – w dyskursie psychiatrii będąc przykładem humanitarnej praktyki i obietnicą uwolnienia pacjentów od opresji izolacji. Ponieważ program opieki rodzinnej w Choroszczy trwał od lat 30. XX w. do lat ostatnich, praktyka ta wytwarzała złożone, długotrwałe relacje między instytucją szpitala, społecznością lokalną, opiekunami i pacjentami, pozwala też prześledzić zależności między formami instytucjonalnej psychiatrii i szerszymi uwarunkowaniami społecznymi, ekonomicznymi i politycznymi. Opieka rodzinna jest przykładem praktyki, która, dla pełnego zrozumienia, zmusza to spojrzenia z wielu perspektyw jednocześnie: daje możliwość analizy indywidualnych doświadczeń zaangażowanych osób, ukazuje „zlokalizowanie” różnych form pomocy psychiatrycznej, przenikanie się wymiarów teoretycznego (etyczny dyskurs psychiatrii), społecznego (sytuacja ekonomiczna wsi, dominujące praktyki kulturowe), etycznego, emocjonalnego i doświadczeniowego (opiekunowie i pacjenci). |
Bibliography: |
Barham P., Hayward R. 2002 From the Mental Patient to the Person, London: Routledge. Bracken P., Thomas P. 2005 Postpsychiatry: Mental Health in a Postmodern World, New York: Oxford University Press. Ethnopsychiatry 1992 Ethnopsychiatry: The Cultural Construction of Psychiatries, Atwood D. Gaines (ed.), Albany: State University of New York Press. Jenkins J. H. 2007 Anthropology and Psychiatry: The Contemporary Convergence, [w:] Textbook of Cultural Psychiatry, Dinesh Bhugra, Kamaldeep Bhui (eds.), Cambridge: Cambridge University Press, s. 20 - 32. Jodelet D. 1991 Madness and Social Representations: Living with the Mad in One French Community, Berkeley and Los Angeles: University of California Press. Foucault M. 1987 Historia szaleństwa w dobie klasycyzmu, Warszawa: PIW. 2000 Szaleństwo i społeczeństwo, [w:] Michel Foucault, Filozofia, historia, polityka. Wybór pism, Warszawa: PWN, s. 78-99. Kleinman A. M. 1987 Anthropology and Psychiatry: The Role of Culture in Cross-cultural Research on Illness, "British Journal of Psychiatry", Vol. 151, Issue 4, s. 447–454. Mattingly Ch. 2010 The Paradox of Hope. Journeys Through a Clinical Borderland, Berkeley and Los Angeles: University of California Press. Perzanowski A. 2018 Daremność i nadzieja. Psychiatryczna opieka rodzinna w perspektywie antropologicznej, Oficyna Naukowa, Warszawa. Rakowski T. 2013 Antropologia medyczna jako stosowana nauka humanistyczna. Założenia, cele, praktyki, [w:] Antropologia stosowana, Maciej Ząbek (red.), Warszawa: DIG, s. 355-374. Roosens E. 1979 Mental Patients in Town Life: Geel, Europe's first Therapeutic Community, Beverly Hills: Sage Publications. Winkelman M. 2009 Culture and Health. Applying Medical Anthropology, San Francisco: Jossey-Bass. |
Learning outcomes: |
(in Polish) Po zakończeniu zajęć, W zakresie wiedzy, student zna i rozumie (K_W02, K_W04, K_W07): - podstawową terminologię nauk społecznych i rozumie ich rolę w kulturze - zależności pomiędzy poszczególnymi dyscyplinami w zakresie nauk humanistycznych, społecznych, przyrodniczych - najważniejsze metody badań interdyscyplinarnych W zakresie umiejętności, Student potrafi (K_U01, K_U04, K_U05): - selekcjonować oraz dokonać krytycznej oceny informacji pochodzących z różnych źródeł naukowych, popularnonaukowych, publicystycznych i innych - sformułować problem badawczy - rozpoznawać i interpretować podstawowe problemy i zjawiska współczesności W zakresie kompetencji społecznych, Student jest gotów (K_K03, K_K04, K_K07 ): - do poznawania nowych metod badawczych - ma kompetencje w zakresie wyboru najwłaściwszych środków służących do realizacji wskazanych zadań - przestrzega zasady tolerancji, rozumie dziedzictwo kulturowe i ma poszanowanie dla różnic kulturowych |
Assessment methods and assessment criteria: |
(in Polish) Podstawą oceny będzie: - zaliczenie krótkich sprawdzianów przed rozpoczęciem ok. połowy zajęć (odpowiedź na związane z omawianym tekstem, znane wcześniej studentom pytania): 60 % - aktywny udział w zajęciach, dyskusja nad tekstami: 80 % Liczba dopuszczalnych nieobecności: 2 |
Classes in period "Winter semester 2023/24" (past)
Time span: | 2023-10-01 - 2024-01-28 |
Navigate to timetable
MO KON
TU W TH FR |
Type of class: |
Seminar, 30 hours
|
|
Coordinators: | Andrzej Perzanowski | |
Group instructors: | Andrzej Perzanowski | |
Students list: | (inaccessible to you) | |
Examination: |
Course -
Grading
Seminar - Grading |
Copyright by University of Warsaw.