Dekolonizacja muzeum: perspektywy, teorie i praktyki

fakultatywne

Znajomość języka angielskiego w stopniu umożliwiającym lekturę tekstów naukowych.

Zajęcia poświęcone będą zagadnieniu dekolonizacji muzeów na świecie. Punktem wyjścia będzie charakterystyka imperialnej tradycji muzeów i koncepcji dziedzictwa kulturowego, w odniesieniu do różnych typów instytucji: muzeum archeologicznego, historycznego, etnograficznego, sztuki (zwłaszcza tzw. universal survey museum). Podczas zajęć omawiane będą teoretyczne podstawy, założenia i perspektywy procesów dekolonizacji muzeów, analizowane będą również konkretne przykłady praktyk i działań w instytucjach muzealnych. Dyskusje dotyczyć będą różnych aspektów dekolonizacji muzeum, m.in.: proweniencji obiektów i etyki ich pozyskiwania, restytucji, współpracy z lokalnymi społecznościami, autorefleksji i autokrytyki, przywracania wypartych i zapomnianych fragmentów historii.

Zajęcia poświęcone będą zagadnieniu dekolonizacji muzeów na świecie, powracającemu w aktualnych debatach w obszarze humanistyki. Jego znaczenie związane jest w ostatnich latach głownie z postulatami restytucji dóbr kultury (vide raport Sarr-Savoy, 2018), ale opiera się na szerokim spektrum zagadnień związanych ze społeczną misją muzeów: od zobowiązań związanych z kolekcją, po kwestie edukacji i popularyzacji wiedzy. Punktem wyjścia do rozważań będzie charakterystyka imperialnej tradycji muzeów i koncepcji dziedzictwa kulturowego, w odniesieniu do różnych typów instytucji: muzeum archeologicznego, historycznego, etnograficznego, sztuki (zwłaszcza tzw. universal survey museum).

Podczas zajęć omawiane będą teoretyczne podstawy, założenia i perspektywy procesów dekolonizacji muzeów, analizowane będą również konkretne przykłady praktyk i działań w instytucjach muzealnych. Dyskusje dotyczyć będą różnych aspektów dekolonizacji muzeum, m.in.: proweniencji obiektów i etyki ich pozyskiwania, sposób ich przedstawiania, ich restytucji, współpracy z lokalnymi społecznościami (w tym włączania ich w procesy decyzyjne i działalność muzeum) autorefleksji i autokrytyki związanej z przeszłością, przywracania wypartych i zapomnianych fragmentów historii, sposobów edukowania na jej temat.

Ariese, Csilla & Wróblewska, Magdalena, Practicing Decoloniality in Museums. A Guide with Global Examples, Amsterdam University Press, Amsterdam 2021

Bennett, Tony,The Birth of the Museum: History, Theory, Practice. London: Routledge, 1995.

Bouquet, Mary (ed.), Museums: A Visual Anthropology. London: Bloomsbury, 2012.

Chipangura, Njabulo, Co‐curation and New Museology in Reorganizing the Beit Gallery at the Mutare Museum, Eastern Zimbabwe, „Curator” 63.3: 431-446, 2020.

Decolonize This Place. Open Letter to the Brooklyn Museum: Your Curatorial Crisis Is an Opportunity to Decolonize. Decolonize Brooklyn Museum [letter], 3 April 2018: https://decolonizebrooklynmuseum.wordpress.com/2018/04/03/the-journey-begins/

Findlen, Paula, The Museum: Its Classical Etymology and Renaissance Genealogy, „Journal of the History of Collections” 1.1: 59-78, 1989.

Huis, Iris van, Contesting Cultural Heritage: Decolonizing the Tropenmuseum as an Intervention in the Dutch/European Memory Complex, w: Tuuli Lähdesmäki, Luisa Passerini, Sigrid Kaasik-Krogerus & Iris van Huis (eds) Dissonant Heritages and Memories in Contemporary Europe (215-248). Cham: Palgrave Macmillan, 2019.

Kassim, Sumaya, The Museum Will Not Be Decolonised. Media Diversified [essay], 15 November 2017: https://mediadiversified.org/2017/11/15/the-museum-will-not-be-decolonised/

Macdonald, Sharon (ed.) A Companion to Museum Studies, Malden & Oxford: Wiley-Blackwell, 2011.

Modest, Wayne, & Lelijveld, Robin, (eds), Words Matter: An Unfinished Guide to Word Choices in the Cultural Sector, Wormerveer: Tropenmuseum, Afrika Museum, Museum Volkenkunde & Wereldmuseum, 2018.

McLoughlin, Moira, Museums and the Representation of Native Canadians: Negotiating the Borders of Culture. London & New York: Routledge, 2014.

Moshenska, Gabriel, Creating a Museum of British Colonialism. New African, 16 September 2020: https://newafricanmagazine.com/24035/

Opoku, Kwame, Appeal To Open German Museums’ Inventories On African Objects. Modern Ghana [feature], 15 October 2019: https://www.modernghana.com/news/961408/appeal-to-open-german-museums-inventories-on-afri.html

Pomian, Krzysztof, The Collection: Between the Visible and the Invisible. In Susan M. Pearce (ed.) Interpreting Objects and Collections (160-174). London & New York: Routledge.

Prakash, Gyan, Science “Gone Native” in Colonial India. Representations 40: 153-178, 1994.

Procter, Alice, UK Museums Should Be Honest about Being Stuffed with Stolen Goods. The Guardian [opinion], 20 February 2019. Available at https://www.theguardian.com/commentisfree/2019/feb/20/uk-museums-honest-stolen-goods-imperialism-theft-repatriation

Simon, Nina, The Participatory Museum. Santa Cruz: Museum 2.0., 2010.

Smith, Claire, Decolonizing the Museum: The National Museum of the American Indian in Washington, D.C. Antiquity 79.304: 424-439, 2005.

Viso, Olga, Decolonizing the Art Museum: The Next Wave. The New York Times [opinion], 1 May 2018: https://www.nytimes.com/2018/05/01/opinion/decolonizing-art-museums.html

- wiedza:

K_W01 Zna podstawową terminologię nauk humanistycznych i rozumie ich rolę kulturze

K_W05 Zna podstawowe metody analizy i interpretacji tekstów kultury

K_W07 Zna najważniejsze metody badań interdyscyplinarnych

K_W08 Zna podstawowe zasady komunikacji naukowej w zakresie nauk humanistycznych, społecznych, przyrodniczych

- umiejętności:

K_U01 Potrafi selekcjonować oraz dokonać krytycznej oceny informacji pochodzących z różnych źródeł naukowych, popularnonaukowych, publicystycznych i innych

K_U02 Potrafi dokonywać analizy dzieł sztuki oraz tekstów naukowych i materiałów źródłowych za pomocą odpowiednich narzędzi badawczych

K_U04 Potrafi rozpoznawać i interpretować podstawowe problemy i zjawiska współczesności

K_U06 Potrafi prezentować wyniki indywidualnej i zespołowej pracy akademickiej we właściwej formie

K_U07 Potrafi przygotować prace pisemne uwzględniające elementarne wymogi stawiane pracom akademickim

K_U10 Potrafi przygotować wystąpienie ustne uwzględniające potrzeby odbiorców

K_U13 Potrafi wykorzystywać narzędzie cyfrowe w pracy akademickiej

- kompetencje społeczne:

K_K01 Jest gotów do podejmowania kształcenia przez całe życie

K_K03 jest gotów do poznawania nowych metod badawczych

K_K06 jest gotów do podjęcia właściwych działań przyczyniających się do ochrony dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego

K_K07 przestrzega zasady tolerancji i ma poszanowanie dla różnic kulturowych

K_K08 docenia bogactwo kultury

K_K09 jest gotów do zrozumienia dziedzictwa kulturowego i różnorodności kulturowej

K_K10 jest gotów do świadomego uczestnictwa w życiu kulturalnym i społeczeństwie obywatelskim

K_K11 szanuje etyczny wymiar badań naukowych

Zajęcia oceniane będą na podstawie:

- obecności (usprawiedliwione są dwie nieobecności w semestrze)

- aktywności w dyskusjach podczas zajęć

- zaprezentowania wyników pracy własnej

- eseju zaliczeniowego, składanego do końca semestru.

Zaliczenie na ocenę. Ocena końcowa uwzględnia:

- przygotowanie do zajęć i aktywność- 50%

- esej zaliczeniowy- 50%