Print syllabusEvolution of Social Life
General data
| Course ID: | 3700-WYK26-AZ |
| Erasmus code / ISCED: |
13.1
|
| Course title: | Evolution of Social Life |
| Name in Polish: | Ewolucja życia społecznego |
| Organizational unit: | Faculty of "Artes Liberales" |
| Course groups: | |
| ECTS credit allocation (and other scores): |
(not available)
|
| Language: | Polish |
| Type of course: | obligatory courses |
| Prerequisites (description): | (in Polish) Student zdobył już podstawowe informacje dotyczące systematyki zwierząt, teorii ewolucji i podstawowych kategorii procesów i zachowań społecznych |
| Short description: |
Overview of animal communities. Eusocial animals. Evolution of cooperation and altruism. Polyethism. The social life of insects. Human societies. |
| Full description: |
(in Polish) Przegląd form życia gromadnego i społecznego, począwszy od śluzowców przez bezkręgowce (w tym zwłaszcza jamochłony, mięczaki i stawonogi) po kręgowce (w tym zwłaszcza ptaki i ssaki). Eusocjalny (właściwie społeczny) poziom organizacji. Porównanie praw rządzących życiem społecznym bezkręgowców i kręgowców. Klasyczne poglądy twórcy socjobiologii Edwarda O. Wilsona i poglądy współczesne. Dostęp do rozrodu i hierarchie dominacji w społeczeństwach bezkręgowców i kręgowców. Systemy rozrodcze zwierząt (w tym zwłaszcza poligamia i monogamia) i ich genetyczne i neurobiologiczne uwarunkowania. Taktyki uzyskiwania dostępu do rozrodu: dominacja, zdrady małżeńskie, gwałty, prostytucja – ale też ofiarność, poszukiwanie prestiżu, przyjaźń pomiędzy osobnikami płci odmiennej. Zachowania agresywne kierowane do „swoich” i „obcych”. Rozpoznawanie społeczne u bezkręgowców i kręgowców. Analiza zachowań agresywnych z perspektywy etologii, klasycznej socjobiologii oraz społecznych neuronauk. Pojęcie instynktu oraz strategii i taktyk alternatywnych. Od agresji do altruizmu: egocentryczna versus altruistyczna orientacja mózgu. Odmiany altruizmu. Empatia. Zachowania prospołeczne. Zachowania ratunkowe bezkręgowców i kręgowców. Neurobiologiczne uwarunkowania różnych rodzajów więzi społecznych. Wpływ interakcji międzyosobniczych i kontekstu społecznego na fenotyp osobnika i ekspresję jego zachowań. Plastyczność fenotypowa i polifenizm sekwencyjny. Wpływ kontekstu społecznego na repertuar zachowań osobnika i na przebieg jego rozwoju behawioralnego. Polietyzm i elastyczność behawioralna. Dojrzewanie behawioralne, starzenie się i rewersja behawioralna. Wielopłaszczyznowe skutki różnych form deprywacji społecznej. Społeczne buforowanie strachu i stresu. Wycofanie społeczne. Biologiczne korzenie i zwierzęce modele zaburzeń ze spektrum autyzmu. Życie społeczne ludzi i owadów. Wielkość społeczeństw. Ponadspołeczny i ultraspołeczny poziom organizacji. Wznoszenie złożonych budowli. Gromadzenie zapasów pokarmu, uprawa roślin i grzybów, hodowle zwierząt. Ogromne pokojowe konfederacje społeczeństw, globalizacja. Wojny, agresja zrytualizowana, sygnalizowanie dominacji/podporządkowania, hierarchie dominacji, elity. Niewolnictwo. Altruizm, zachowania prospołeczne i ratunkowe. Pomoc medyczna udzielana rannym osobnikom i zwalczanie chorób zakaźnych. Wycofanie społeczne. Rozrodczy podział pracy. Polietyzm czasowy i podział pracy na aktywność wewnątrz / na zewnątrz domu / gniazda. Wpływ kontekstu społecznego i plastyczności behawioralnej na ekspresję zachowań i rozwój behawioralny. Modyfikacje zachowań wywołane przez organizmy pasożytnicze. Zwierzęta towarzyszące. Kulturowy przekaz informacji. Skąd tyle podobieństw: analogie ewolucyjne, konserwatywne programy genetyczne. Utrwalanie przekazanych treści: przegląd omawianych grup i gatunków zwierząt oraz pojęć wprowadzonych i dyskutowanych podczas wykładów. Wykłady, w tym interaktywne testy kontrolujące poziom przyswojenia przekazywanych treści; lektura zalecanych publikacji; oglądanie filmów ukazujących zachowania społeczne zwierząt |
| Bibliography: |
(1) E. J. Godzińska, 1995. Taktyki alternatywne w zachowaniu się owadów. Kosmos 44: 11-24. (2) E. J. Godzińska, 1996a. Etologia owadów społecznych: fakty i kontrowersje. Kosmos 45: 163-178. (3) E. J. Godzińska, 1996b. Techniki i taktyki łowieckie mrówek. Kosmos 45: 443-458. (4) J. Korczyńska, 1996. Rola czynników nabytych w ontogenezie preferencji środowiskowych i pokarmowych u mrówek. Kosmos 45: 419-432. (5) A. Szczuka, 1996. Elastyczność behawioralna u mrówek. Kosmos 45: 433-442. (6) E. J. Godzińska, 1997. Etologiczna analiza zachowania się i jego uwarunkowań przyczynowych. Kosmos 46: 181-192. (7) J. Korczyńska, 1999. Zmiany zachowania bezkręgowców wywołane przez organizmy pasożytnicze. Kosmos, 48 (1): 9-18. (8) M. Środa, 2001 „Owady z osobowością”. Magazyn Gazety Wyborczej nr 27, 5.07.2001, str. 32-36 (dostępny też w sieci pod adresem https://wyborcza.pl/1,75400,334741.html) (9) E. J. Godzińska, 2005. Ukwiały, mrówki i ludzie: biologiczne korzenie agresji i przemocy. W: „Psychospołeczne i neurofizjologiczne aspekty agresji". J. Zagrodzka, M. Kowaleczko-Szumowska [red.]. Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, Warszawa: 131-147 (ISBN 83-85459-75-8). (10) E. J. Godzińska, 2006a. Definicja i cele poznawcze neurosocjobiologii. Kosmos 55: 137-148. (11) E. J. Godzińska, 2006b. Jak to robią mrówki. Charaktery Nº 1: 48-49. (12) A. Wnuk, E. J. Godzińska, 2006. Wpływ izolacji społecznej na fizjologię i zachowanie się mrówek. Kosmos 55: 177-196. (13) E. J. Godzińska, 2007a. Więzi międzyosobnicze, miłość, empatia, altruizm: neurobiologiczne korzenie Dobra. Kosmos 56: 75-85. (14) E. J. Godzińska, 2007b. Owady społeczne: mity i fakty. Kosmos 56: 371-381. (15) W. Mikołuszko, 2007. „Czyń dobro, to się opłaca!”. Przekrój 51/52 (3261/3262), 9.12 2007: 66-68. (16) T. Kwaśniewski, 2011. „O mrówkach, Makbecie i małżach na prozaku”. Gazeta Wyborcza, 6.05.2011 (dostępny też w sieci pod adresem http://wyborcza.pl/1,75476,9551328,O_mrowkach__Makbecie_i_malzach_na_prozaku.html) (17) A. Fedorczyk, 2016. „Minimózgi i superorganizmy”. Wywiad z E. J. Godzińską i P. J. Mazurkiewiczem. Świat Mózgu 1/2016, 52-55. (18) E. J. Godzińska, 2019. Etologia i co dalej? Niektóre filozoficzne kwestie kształtujące badania zachowania zwierząt. Filozofia i Nauka 7: 69-89. (19) E. J. Godzińska, J. Korczyńska, A. Szczuka, 2019. Dyadic nestmate reunion test in the research on ant social behavior. Kosmos 68: 561-574. (20) A. Szczuka, E. J. Godzińska, J. Korczyńska, 2019. Factors mediating ant social behavior: interplay of neuromodulation and social context. Kosmos 68: 575-589. (21) E. J. Godzińska, 2021. Przegląd różnych form życia społecznego zwierząt. Materiał dla studentów antropozoologii wydziału Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego, semestr letni 2021 r. Plik PDF, 32 str.Podana przez Wykładowcę w aktualnym cyklu dydaktycznym |
| Learning outcomes: |
Knowledge: - Knowledge about ethical and cultural attitudes towards animals in the history of civilization, especially changes occurring in contemporary times Skills -Knowing how to continually update and expand one’s knowledge and improve one’s skills Social competences - Being prepared for fact-based argumentation in academic debates and ideological disputes while respecting views different from one’s own - Being prepared for acting in accordance with the code of scientific work ethics and decency while respecting one’s own and others’ health as well as intellectual property rights - Being prepared for using deductive thinking skills in analysing natural phenomena and cultural processes |
| Assessment methods and assessment criteria: |
Exam |
Copyright by University of Warsaw.
