History of Polish Philosophy I

Celem zajęć jest przedstawienie głównych idei, doktryn, filozoficznych szkół i kierunków należących do polskiej tradycji filozoficznej od średniowiecza do czasów pozytywizmu włącznie.

Celem zajęć jest przedstawienie głównych idei, doktryn, filozoficznych szkół i kierunków należących do polskiej tradycji filozoficznej od średniowiecza do czasów pozytywizmu włącznie. Na wykładzie przedstawione zostaną m.in. następujące zagadnienia: filozofia w Polsce przed powstaniem uniwersytetu w Krakowie; filozofia scholastyczna XV wieku; renesansowa myśl filozoficzna i polityczna (m.in. A. F. Modrzewski, S. Orzechowski); myśl filozoficzna XVII wieku (Sebastian Petrycy z Pilzna, filozofia religijna i społeczna Arian-Socynian); myśl filozoficzna w dobie polskiego Oświecenia (metafizyka „ładu fizyczno-moralnego”, doktryny H. Kołłątaja, S. Staszica, J. Śniadeckiego); myśl filozoficzna polskiego romantyzmu, w tym systemy „filozofii narodowej” i mesjanizm (M. Mochnacki, B. Trentowski, A. Cieszkowski, K. Libelt, J.M. Hoene-Wroński); pozytywizm warszawski i pozytywizm krytyczny (J. Ochorowicz, A. Mahrburg).

Zakres zagadnień omawianych na ćwiczeniach znajduje się na podstronie grupy ćwiczeniowej.

Zalecane są podstawowe podręczniki, opracowania i antologie tekstów z zakresu historii filozofii polskiej, m.in.:

1. J. Domański, Z. Ogonowski, L. Szczucki, „Zarys dziejów filozofii w Polsce: wieki XIII – XVII”, Warszawa 1989.

2. S. Borzym, H. Floryńska, B. Skarga, A. Walicki, „Zarys dziejów filozofii polskiej 1815-1918”, Warszawa 1983.

3. J. Skoczyński, J. Woleński, „Historia filozofii polskiej”, Kraków 2010.

4. J. Domański, Z. Ogonowski, L. Szczucki i in. [oprac.], „Filozofia i myśl społeczna (seria: „700 lat myśli polskiej”)”, t. I - VI, Warszawa 1978 - 2000.

5. S. Pieróg [oprac.], „Spór o charakter narodowy filozofii polskiej”, Warszawa 1999 [antologia tekstów].

Wybrana literatura dodatkowa:

S. Huber, „Polifonia tradycji. Filozofia praktyczna i teoretyczna Andrzeja Frycza Modrzewskiego”, Warszawa 2014.

„Myśl ariańska w Polsce XVII wieku: antologia tekstów”, red. Z. Ogonowski, Wrocław 1991.

Z. Ogonowski, „Socynianizm: dzieje, poglądy, oddziaływanie”, Warszawa 2015.

S. Janeczek, „Oświecenie chrześcijańskie: z dziejów polskiej kultury filozoficznej”, Lublin 1994.

A. Walicki, „Idea narodu w polskiej myśli oświeceniowej”, Warszawa 2000.

B. Szacka, „Teoria i utopia Stanisława Staszica”, Warszawa 1965.

„Recepcja filozofii Immanuela Kanta w filozofii polskiej w początkach XIX wieku. Część 1: Józef Władysław Bychowiec, Anna z Zamoyskich Sapieżyna, Jan Śniadecki, Franciszek Wigura”, red. T. Kupś, Toruń 2014.

T. Kupś, „Pierwsi krytycy i obrońcy pism Jana Śniadeckiego o filozofii Kanta”, "Studia z Historii Filozofii" 4/2013.

S. Pieróg, „Maurycy Mochnacki: studium romantycznej świadomości”, Warszawa 1982.

A. Walicki, „Filozofia a mesjanizm”, Warszawa 1970; A. Walicki, „Między filozofią religią i polityką. Studia o myśli polskiej epoki romantyzmu”, Warszawa 1983; A. Walicki, „Filozofia polskiego romantyzmu” (Prace wybrane t. 2), Kraków 2009.

A. Walicki, „Mesjanizm Adama Mickiewicza w perspektywie porównawczej”, Warszawa 2006.

„Spór o mesjanizm. Rozwój idei”, red. A. Wawrzynowicz, Warszawa 2015.

A. Sikora, „Hoene-Wroński”, Warszawa 1995.

E. Starzyńska-Kościuszko, „Koncepcja człowieka rzeczywistego. Z antropologii filozoficznej Bronisława Ferdynanda Trentowskiego”, Olsztyn 2004.

L. Stachurski, „Heglizm polski. Elementy strukturalne”, Warszawa 1998.

A. Wawrzynowicz, „Filozoficzne przesłanki holizmu historiozoficznego w myśli Augusta Cieszkowskiego”, Poznań 2010.

„August Cieszkowski. W setną rocznicę śmierci”, red. B. Markiewicz, S. Pieróg, Warszawa 1996

T. Herbich, „Dyskurs religijny w ‘Ojcze nasz’ Augusta Cieszkowskiego; Historiozofia Augusta Cieszkowskiego a eschatologia chrześcijańska” w: tegoż, „Pragnienie Królestwa. August Cieszkowski, Mikołaj Bierdiajew i dwa oblicza mesjanizmu”, Warszawa 2018.

„Polska myśl filozoficzna i społeczna”, red. B. Skarga, t. 2, Warszawa 1975.

P. Ziemski, „Nauka w poszukiwaniu metafizyki bytu duchowego. W kręgu myśli Juliana Ochorowicza”, Szczecin 2009.

W. Tyburski, „Ideologia nauki w świadomości polskich środowisk intelektualnych doby pozytywizmu. Rozwój - metamorfozy - załamania”, Toruń 1989.

„Z historii filozofii pozytywistycznej w Polsce. Ciągłość i przemiany”, red. A. Hochfeldowa, B. Skarga, Wrocław 1972.

M. Duda, „Emancypanci i emancypatorzy”, Szczecin 2017.

J. F. Chwal, „Metafilozofia Adama Mahrburga”, Warszawa 1998.

B. Szotek, „Marian Massonius a polska filozofia nowokrytyczna”, Katowice 2001.

Teksty omawiane na ćwiczeniach znajdują się na podstronie grupy ćwiczeniowej.

Nabyta wiedza:

- osoba studiująca ma wiedzę o najważniejszych osiągnięciach w dziejach polskiej myśli filozoficznej od średniowiecza do okresu pozytywizmu włącznie;

- osoba studiująca zna podstawowe metody badawcze i strategie argumentacyjne stosowane w średniowiecznej i nowożytnej filozofii polskiej;

- osoba studiująca rozumie historyczny charakter kształtowania się idei filozoficznych oraz historyczną zmienność znaczeń języka;

- osoba studiująca rozumie rolę refleksji filozoficznej w kształtowaniu kultury.

Nabyte umiejętności:

- osoba studiująca wykrywa zależności między kształtowaniem się idei filozoficznych a procesami społecznymi i kulturowymi.

Nabyte kompetencje społeczne:

- osoba studiująca jest gotowa do identyfikowania posiadanej przez siebie wiedzy i umiejętności z zakresu historii filozofii polskiej od średniowiecza do pozytywizmu włącznie

Egzamin ustny. Oceniana będzie wypowiedź ustna na temat najważniejszych osiągnięć i strategii argumentacyjnych stosowanych w polskiej myśli filozoficznej od średniowiecza do okresu pozytywizmu, usytuowanych w kontekście historyczno-kulturowym.

Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2

Zasady zaliczania ćwiczeń znajdują się na podstronie grupy ćwiczeniowej.