Didactics of ethics in primary schools I

W Ćwiczeniach I zajmiemy się dydaktyką nauczania filozofii w szkole podstawowej. Poznamy różne metody filozofowania z naciskiem na Dociekania filozoficzne czyli Philosophy for Children (P4C) stworzone przez Matthew Lipmana. W formie warsztatowej będziemy starali się razem zbudować wspólnotę dociekającą oraz w działaniu zastanowić się, co oznacza w takim kontekście wydawanie „mądrego” sądu oraz jak wydobywać z uczniów założenia i ukryte kryteria w ich rozumowaniu. Wspólnie będziemy formułować kryteria naszych rozumowań, zastanawiać się , czy da się „uczyć” wartości, jak wyrobić nawyk autokorekty w myśleniu, wrażliwości na kontekst. Poprzez teksty młodzieżowe, gry, układanie klocków Lego, słuchanie muzyki i oglądanie fragmentów filmów, będziemy starali się doświadczyć realnej lekcji oraz przybliżyć do tego, co znaczy filozofować w rzeczywistości szkolnej.

W Ćwiczeniach I zajmiemy się dydaktyką nauczania filozofii w szkole podstawowej. Poznamy różne metody filozofowania z naciskiem na Dociekania filozoficzne czyli Philosophy for Children (P4C) stworzone przez Matthew Lipmana. W formie warsztatowej będziemy starali się razem zbudować wspólnotę dociekającą oraz w działaniu zastanowić się, co oznacza w takim kontekście wydawanie „mądrego” sądu oraz jak wydobywać z uczniów założenia i ukryte kryteria w ich rozumowaniu. Wspólnie będziemy formułować kryteria naszych rozumowań, zastanawiać się , czy da się „uczyć” wartości, jak wyrobić nawyk autokorekty w myśleniu, wrażliwości na kontekst. Poprzez teksty młodzieżowe, gry, układanie klocków Lego, słuchanie muzyki i oglądanie fragmentów filmów, będziemy starali się doświadczyć realnej lekcji oraz przybliżyć do tego, co znaczy filozofować w rzeczywistości szkolnej.

Zakres zagadnień:

Metoda Lipmanowska. Wady i zalety.

Czym jest filozofowanie w szkole?

Czy da się „uczyć myśleć”?

Rola samodzielnych pytań uczniów.

Dyskusja dociekająca a inne formy dyskusji.

Rola argumentu i uzasadnienia w myśleniu.

Dzieło sztuki jako pretekst do dyskusji filozoficznej.

Lego-logos czyli filozofowanie klockami.

Myślenie przestrzenne a dociekania filozoficzne.

Dociekania filozoficzne a wartości.

Myślenie a przeżywanie.

Dociekania filozoficzne a ciało.

Myślenie a działanie.

Metafora w myśleniu.

Definiowanie.

Dźwięk, muzyka a dociekania filozoficzne.

Pisanie a dociekania filozoficzne.

Odkrywanie codzienności a dociekania filozoficzne.

Pobojewska A. 2012. Zajęcia warsztatowe z filozofii a relatywizm. Dyrektywa wycofania się prowadzącego z merytorycznej warstwy dialogu, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” R. 21, nr 3 (83), s. 351–36.

Pobojewska A. red 2012, Filozofia edukacja interaktywna. Metody, środki, scenariusze. Stentor

Łagodzka A. 2014. Dyskusja dialogiczna – filozofia dzieciństwa i filozofia dorosłych, „Analiza i Egzystencja”, nr 16.

Zdunowski Z. 2009. Edukacja filozoficzna wobec wyzwania relatywizmu na przykładzie programu

Mathew Lipmana. Filozofia w szkole, „Analiza i Egzystencja”, nr 10.

Elwich B. Łagodzka A. red. Filozofia dla Dzieci. Wybór artykułów. 1996. Fundacja Edukacja dla Demokracji.

Hessen B. 1997 Najdziwniejsze krzesło świata. Fundacja Edukacja dla Demokracji.

Depta-Marel D. 2015 Samozapytywanie..Kwartalnik Pedagogiczny Nr 2–3(236–237).

Lipman M. Sharp. M. Oscanyan. F.S, 2008, Filozofia w szkole, CODN

Piłat R. 1993. Filozofia w szkole, „Edukacja i Dialog”, nr 8.

Piłat R. 1992. Filozofia dla dzieci, „Edukacja i Dialog”, nr 7.

Gutowska K. 1993. Kurs „Filozofii dla dzieci”, „Edukacja Filozoficzna”, nr 15;

Ricoeur P. Podług Nadziei. 1991 PAX, fragm. Trwoga rzeczywista i złudna

Przanowska M. Namysł humanistyczny – zmysł pedagogiczny. Potencjał twórczy naśladowania wzorów a zmysłowość pedagogiki humanistycznej 2017

Nabyta wiedza:

- rozumienie istoty, założeń, celów i metod edukacji filozoficznej w kontekście aktualnej podstawy programowej;

- rozumienie różnych form przekazu treści filozoficznych – od transmisji wiedzy do uprawiania filozofii „per se”.

- świadomość roli i zadań nauczyciela filozofii;

- znajomość różnych form oceny pracy uczniów z uwzględnieniem specyfiki nauczania filozofii;

- rozumienie znaczenia filozofii dla kształtowania intelektualnych i osobowościowych kompetencji ucznia.

Nabyte umiejętności:

- argumentatywnej oceny prezentowanych teorii i i metod ich praktycznego zastosowania

- kształtowania indywidualnego warsztatu pracy nauczyciela filozofii,;

- metod prowadzenia zajęć z filozofii z wykorzystaniem różnorodnych form pracy,

- prowadzenia zajęć z grupą, jak i nauczania zindywidualizowanego;

- umiejętności oceny i doboru programu nauczania, podręczników i pomocy naukowych w zależności od profilu szkoły czy poziomu nauczania;

- diagnozowania poziomu wiedzy i kompetencji uczniów, zgodnie z wytycznymi programowymi.

Nabyte kompetencje społeczne:

- integrowanie procesu nauczania filozofii z całością procesu edukacyjno-wychowawczego;

- współpracy z nauczycielami innych przedmiotów (cooperative teaching) ,

- wykorzystywanie w pracy dydaktycznej dostępnych zasobów kultury;

- budowanie wśród uczniów kultury uczenia się;

- współpraca z rodzicami, wychowawcami i pedagogami szkolnymi

Aktywność na warsztatach, napisanie konspektu lekcji oraz samodzielne przeprowadzenie zajęć.

Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 1