Ewolucja cywilizacji europejskiej

obowiązkowe

Głównym celem wykładu jest zaprezentowanie studentom wybranych zadnień z historii cywilizacji europejskiej; ze szczególnym uwzględnieniem tych, które w sposób istotny wpłynęły na kształt współczesnej Europy.

Wykład przedstawia ewolucję cywilizacji europejskiej ze szczególnym uwzględnieniem zjawisk, które zdecydowały o miejscu i roli Europy (zarówno Unii Europejskiej, jak i poszczególnych państw) w świecie współczesnym. Takie ujęcie sprzyja zrozumieniu, w jaki sposób przeszłość wpływa na politykę, życie społeczne i kulturę Europy. Pozwala także lepiej zrozumieć założenia ideowe stojące u podstaw projektu integracyjnego, które w sferze społeczno-kulturowej ogniskują się wokół pojęcia tożsamości europejskiej. Na kolejnych wykładach pojawiają się takie zagadnienia, jak: kulturowe korzenie Europy, kolonializm i europejska dominacja w świecie, globalizacja i wielokulturowość, a w końcu odrębności Polski i Europy Środkowo-Wschodniej wobec Europy Zachodniej.

Wykład jest przeznaczony dla słuchaczy studiów magisterskich i odwołuje się do wcześniej uzyskanej wiedzy, przede wszystkim z zakresu historii kultury i historii społecznej Europy.

Nakład pracy studenta:

wykład - 30 h

przygotowanie do wykładu - 45 h

przygotowanie do egzaminu - 45 h

razem - 120 h

Literatura podstawowa:

- F. Braudel, Gramatyka cywilizacji, Warszawa 2006.

- N. Davies, Europa: rozprawa historyka z historią, Kraków 1999.

- K. Pomian, Niższe? Wyższe? Równe? Cywilizacja europejska wobec innych, „Przegląd Historyczny”, nr 5/2005, s. 391-401.

- P. Rietbergen, Europa. Dzieje kultury, Warszawa 2001.

- E. Said, Orientalizm, Poznań 2005.

- E. McNall Burns, Western civilizations: their history and their culture, New York 1969.

- W. Tatarkiewicz, Cywilizacja i kultura, w tegoż: Parerga, Warszawa 1978, s.74-92.

- L. Wolff, Inventing Eastern Europe: the map of civilization on the mind of the Enlightenment, Stanford: Stanford University Press, 1994.

Literatura uzupełniająca:

- Z. Bauman, Europa: niedokończona przygoda, Kraków 2005.

- U. Beck, E. Grande, Europa kosmopolityczna. Społeczeństwo i polityka w drugiej nowoczesności, Warszawa 2009.

- N. Fergusson, Cywilizacja. Zachód i reszta świata, Warszawa 2013.

- L. Gandhi, Teoria postkolonialna: wprowadzenie krytyczne, Poznań 2008.

- Globalizacja i co dalej?, red. S. Amsterdamski, Warszawa 2004

- J. Goody, Kradzież historii, Warszawa 2009.

- J. Habermas, Obywatelstwo a tożsamość narodowa. Rozważania nad przyszłością Europy, Warszawa 1993, s.17-26.

- A. Horolets, Obrazy Europy w polskim dyskursie publicznym, Kraków 2006.

- J. Kieniewicz, Wprowadzenie do historii cywilizacji Wschodu i Zachodu, Warszawa 2003.

- Ph. Nemo, Co to jest Zachód?, Warszawa 2006.

- J. Sowa, Fantomowe ciało króla: peryferyjne zmagania z nowoczesną formą, Kraków 2011.

- I. Wallerstein, Analiza systemów-światów: wprowadzenie, Warszawa 2007.

- I. Wallerstein, Europejski uniwersalizm. Retoryka władzy, Warszawa 2007.

Po zakończeniu kształcenia w zakresie przewidzianym przez konwersatorium student będzie:

1. wiedza

• rozumiał pojęcia cywilizacji, cywilizacji europejskiej i cywilizacji Zachodu oraz kryzysu cywilizacji,

• znał najważniejsze tradycje kultury europejskiej,

• znał główne przyczyny i skutki procesu kolonizacji świata przez Europę, a także rozumiał pojęcia globalizacji, gospodarki-świata, europejskiego uniwersalizmu, orientalizacji oraz krytyki postkolonialnej,

• posiadał wiedzę na temat współczesnych dyskusji o kształcie Europy, znał koncepcje Europy ponad-narodowej i post-narodowej,

• znał odrębności rozwoju cywilizacyjnego Polski i Europy Środkowo-Wschodniej oraz rozumiał ich przyczyny i skutki,

2. umiejętności

• potrafił samodzielnie obserwować procesy cywilizacyjne zachodzące we współczesnej Europie;

• rozumiał rolę cywilizacji europejskiej w historii świata oraz dostrzegał jej konsekwencje we współczesnej polityce,

• rozumiał integracyjne znaczenie wspólnej przeszłości krajów Europy,

3. postawy:

• miał większą samodzielność w zakresie stosowania wiedzy teoretycznej do analizy podstawowych zjawisk z zakresu integracji europejskiej,

• bardziej rzetelny i uczciwy dzięki rygorystycznemu egzekwowaniu wymagań związanych z zaliczeniem wykładu.

Wykład zaliczany na podstawie oceny z egzaminu pisemnego, który sprawdza znajomość omawianego materiału (2/3 oceny) oraz jednej z kilku wybranych lektur (1/3 oceny).