Financial Law of the European Union

Rozważania prowadzone podczas wykładu pozostają w zakresie prawa finansowego Unii Europejskiej. Koncentrują się, z jednej strony, na wybranych aspektach prawnych funkcjonowania rynku finansowego Unii Europejskiej, m.in. na warunkach podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe, w tym bankowych norm ostrożnościowych, oraz nadzoru nad działalnością instytucji kredytowych, z drugiej natomiast strony, na wybranych aspektach prawnych funkcjonowania euro, m.in. na omówieniu warunków koniecznych do przyjęcia euro oraz wybranych środków służących zachowaniu zbieżności ekonomicznej i prawnej przez państwa członkowskie UE.

Katalog tematów rozważanych w trakcie zajęć:

1. Prawo finansowe UE – charakterystyka ogólna

2. Źródła prawa finansowego UE.

3. Europejskie prawo walutowe – pojęcie i źródła.

4. Warunki konieczne do przyjęcia euro oraz wybrane środki dyscyplinujące i wspierające zachowanie zbieżności ekonomicznej i prawnej przez państwa członkowskie UE. Kryteria konwergencji (zbieżności) ekonomicznej i prawnej oraz inne czynniki.

5. Raporty o konwergencji Komisji Europejskiej (KE) oraz Europejskiego Banku Centralnego (EBC). Obowiązek zasięgania opinii EBC w sprawie krajowych projektów przepisów prawnych.

6. Wprowadzenie i funkcjonowanie euro.

7. Wspólna waluta europejska – nazwa, zasady pisowni, jednostki pieniężne. Scenariusze i zasady wymiany waluty narodowej na euro.

8. Wybrane aspekty prawne i ekonomiczne przyjęcia euro przez Polskę.

9. Bank jako instytucja zaufania publicznego – implikacje regulacyjne.

10. Pojęcie instytucji kredytowej i formy prowadzenia przez nią działalności.

11. Warunki podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe. Bankowe normy ostrożnościowe.

12. Skutki wyjścia Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej w zakresie funkcjonowania europejskich rynków finansowych – wybrane aspekty prawne

13. Zasady sprawowania nadzoru nad działalnością instytucji kredytowych. Nadzór w ujęciu indywidualnym. Nadzór skonsolidowany. Nadzór uzupełniający.

14. Europejski System Nadzoru Finansowego. Nadzór mikroostrożnościowy. Nadzór makroostroznościowy.

15. Unia bankowa: a) Jednolity mechanizm nadzorczy; b) Jednolity mechanizm restrukturyzacji.

16. Europejski system gwarantowania depozytów.

17. Nowe wyzwania na rynkach finansowych UE - fintech w świetle prawa UE – wybrane aspekty regulacyjne: (otwarta bankowość, np. usługa inicjowania płatności, usługa dostępu do informacji o rachunku, usługa potwierdzania dostępności środków na rachunku, silne uwierzytelnienie klienta); powierzanie przez instytucje kredytowe, instytucje płatnicze, firmy inwestycyjne przetwarzania danych w chmurze obliczeniowej.

Nakład pracy studenta:

wykład - 30 h

przygotowanie do wykładu - 30 h

przygotowanie do egzaminu pisemnego - 60 h

ogółem - 120 h

J. Barth, G, Caprio, R. Levine, Rethinking Bank Regulation: Till Angels Govern, Cambridge University Press, 2008.

B. Bartels et al., European banking and financial services law, European Association of Public Banks, Brussels 2010

J. Monkiewicz, E. Rutkowska-Tomaszewska (red.), Ochrona konsumenta na polskim i międzynarodowym rynku finansowym, Wolters Kluwer, Warszawa 2019.

C. Kosikowski, Współczesny interwencjonizm, Wolters Kluwer, Warszawa 2018

A. Drwiłło, A. Jurkowska-Zeidler (red.), System prawnofinansowy Unii Europejskiej, Wolters Kluwer, wyd. 1 Warszawa 2017

W. Szpringer, Nowe technologie a sektor finansowy. Fintech jako szansa i zagrożenie, Poltext, Warszawa 2017.

Moloney Niamh, EU Securities and Financial Markets Regulation, Oxford University Press, 2016

A. Jurkowska-Zeidler, M. Olszak (red.), Prawo rynku finansowego. Doktryna, instytucje, praktyka. Zagadnienia prawne, Wolters Kluwer, Warszawa 2016.

M. Fedorowicz, Nowe zadania i funkcje Europejskiego Banku Centralnego w zapewnianiu stabilności finansowej w świetle regulacji Europejskiej Unii Bankowej, Warszawa, Natolin 2016.

C. Kosikowski, Finanse i prawo finansowe Unii Europejskiej, Wolters Kluwer, Warszawa 2014

M. Fedorowicz, Nadzór nad rynkiem finansowym Unii Europejskiej, Difin, Warszawa 2013.

M. Olszak, Bankowe normy ostrożnosciowe, Temida2, Białystok 2011.

J. Głuchowski (red.), System Prawa Finansowego, Tom IV. Prawo walutowe. Prawo dewizow. Prawo rynku finansowego, Wolters Kluwer, Warszawa 2010.

A. Jurkowska, Bezpieczeństwo rynku finansowego w świetle prawa Unii Europejskiej, Wolters Kluwer, Warszawa 2008.

T. Nieborak, Aspekty prawne funkcjonowania rynku finansowego Unii Europejskiej, Difin, Warszawa 2008.

K. Leżoń, Otwarta bankowośc w świetle wymogów dyrektywy PSD2 - wyzwania i perspektywy rozwoju dla poslkiego sektora FinTech, Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, Warszawa 2019.

Po zakończeniu wykładu student:

w zakresie wiedzy

- wymienia oraz omawia warunki podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe;

- określa przyczyny wprowadzenia oraz cele i katalog bankowych norm ostrożnościowych;

– wymienia oraz omawia zasady sprawowania nadzoru nad europejskim rynkiem finansowym, ze szczególnym uwzględnieniem nadzoru nad działalnością instytucji kredytowych;

- wymienia i omawia warunki, od których spełnienia uzależnione jest wprowadzenie euro w państwie członkowskim UE;

- wymienia i omawia kryteria konwergencji ekonomicznej i prawnej;

- zna zakres podmiotowy i przedmiotowy obowiązku zasięgania opinii EBC w sprawie krajowych projektów przepisów prawnych;

- zna zasady pisowni i jednostki pieniężne euro;

- wymienia oraz omawia scenariusze i zasady wymiany walut narodowej na euro;

- identyfikuje i omawia problemy prawne wprowadzenia euro w Polsce

- zna i omawia warunki, od których spełnienia uzależnione jest wprowadzenie euro w państwie członkowskim UE;

- wymienia i omawia kryteria konwergencji ekonomicznej i prawnej;

- wymienia oraz omawia scenariusze i zasady wymiany walut narodowej na euro;

- wskazuje i omawia zmiany wprowadzone w europejskim prawie walutowym w odpowiedzi na kryzys zadłużenia publicznego w strefie euro,

w zakresie umiejętności

– wskazuje zasady gwarantowania depozytów w UE;

- wskazuje i omawia zmiany wprowadzone w europejskim prawie rynku bankowego w następstwie kryzysu finansowego;

- wskazuje różnice między instytucjami kredytowymi a innymi instytucjami finansowymi;

- określa zakres badania konwergencji w państwach członkowskich UE, których walutą nie jest euro, przeprowadzanego cyklicznie przez Komisję Europejską oraz przez Europejski Bank Centralny (EBC) w raportach o konwergencji;

w zakresie kompetencji społecznych

- jest świadomy konieczności aktualizowania wiedzy prawnej.

Egzamin pisemny, na który składa się udzielenie odpowiedzi na pytania otwarte dotyczące zagadnień rozpatrywanych podczas wykładu.