Język nowogrecki - gr. zaawansowana - FN

języki obce

Przedmiotem kursu jest współczesny język nowogrecki – kini neoeliniki (κοινή νεοελληνική) wraz z wyrażeniami idiomatycznymi, formami obocznymi, dialektalnymi, terminologią naukową oraz elementami katarewusy i języka liturgii.

Kurs najwyższy (III) w formie ćwiczeń w wymiarze 2 godz./tyg. Materiał dobierany przez wykładowcę (native-speaker) odpowiada poziomowi B2 międzynarodowego Certificate of Attainment in Modern Greek.

W ramach kursu obowiązuje samodzielne przygotowanie lektur nowogreckich w uzgodnieniu z wykładowcami w wymiarze 1200 stron tekstu oraz ich indywidualne zaliczenie.

Kurs najwyższy (III) w formie ćwiczeń w wymiarze 2 godz./tyg. Materiał dobierany przez wykładowcę.

Studenci:

– doskonalą znajomość współczesnego języka nowogreckiego (demotyk, kini neoeleniki) w mowie i piśmie;

– poznają słownictwo specjalistyczne (dokument, list oficjalny, reklama,informatyka, nauki ścisłe);

– rozszerzają znajomość elementów "języka uczonego" katarewusy;

– wyrabiają sobie umiejętności rozumienia ze słuchu oraz w piśmie dłuższych wypowiedzi i tekstów literackich i naukowych;

– ćwiczą wypowiadanie się na piśmie na zadany temat;

– doskonalą komunikację w sytuacjach codziennych;

– zapoznają się z wybraną literaturą i zjawiskami kultury współczesnych Greków (teksty poetyckie, prozaiczne i dramatyczne, prasa literacka i greckie strony internetowe, eseje itp.),

– przygotowują samodzielnie 1200 stron tekstu nowogreckiego w uzgodnieniu z wykładowcami.

Materiał odpowiada poziomowi B2 Certificate of Attainment in Modern Greek.

Przegląd materiału kursu rocznego (60 godzin)

* gwiazdką zaznaczono zagadnienia sprawiające największe trudności studentom polskim

A. Zagadnienia gramatyczne

I. Fonetyka:

– wyrazy różniące się akcentem (np. θείος /

θειος, δουλεία / δουλειά;

– podział na sylaby.

II. Morfologia:

1. Rzeczownik / Ονομα: uzupełnienie form

fleksyjnych:

– męskie nierównozgłoskowe/ ανισοσύλλαβα

αρσενικά (-ης,-ας/-ήδες,-άδες; -ές/-έδες;

-ους/-ούδες);

– żeńskie nierównozgłoskowe / ανισο-

σύλλαβα θηλικά (-ά/-άδες);

– żeńskie / θηλικά na -ω i -ού;

– żeńskie starożytnego typu / αρχαιόκλιτα

θηλικά (σκέψη< σκέψις, δύναμη <δύναμις);

– nijakie / ουδέτερα (-ος/-η);

– liczba mnoga nazwisk;

– występujące tylko w l.poj. (singularia

tantum);

– zmieniające znaczenie w zależności od li-

czby.

2. *Rodzajnik / Αρθρο:

– szczegółowe zagadnienia użycia

rodzajników określonych i nieokreślonych.

3. Przymiotniki / Επίθετα:

odmiana:

– trójrodzajowe na -ής/-ιά/-ί; -ύς/-ιά/-ύ;

– nierównozgłoskowe na ης/-α/-ικο;

– najczęściej występujące wyjątki i ich

odmiana (πολύς/πολλή/πολύ; συνεχής,-ής,

-ές);

– stopniowanie nieregularne i ułomne;

– porównania z użyciem από, τόσο-όσο, που.

4. Liczebniki / Αριθμητικά:

– główne / απόλυτα: 1–100.000;

– porządkowe / τακτικά: 1–1000;

– oznaczenia literowe liczebników.

5. *Zaimki / Αντωνυμίες:

– powtarzanie zaimków (zaimki

"powtórkowe");

– szczególne użycia zaimka z rodzajnikiem

(εγώ ο ίδιος, αυτός ο…);

– połączenia zaimków (μόνος μου; δικός

του; οι δυο μας; κοντά μου; ο εαυτός μου);

– użycie zaimków nieokreślonych (κάποιος, κανείς, καθένας, αρκετοί);

– użycie zaimków τέτοιος, ό,τι, όσος.

6. Czasownik / Ρήμα – strony / φωνές:

– formy strony biernej czasowników II

koniugacji;

– przekształcanie zdań w stronie czynnej na

stronę bierną;

– strona bierna z από;

– różnice w znaczeniu czasowników w

stronie czynnej i zwrotno-biernej (δανείζω,

δανείζομαι);

– czasowniki mające formy tylko czynne lub

tylko bierne (deponentia).

7. Czasowniki – czasy / χρόνοι i tryby / εγκλίσεις:

– uzupełnienie odmian czasów przeszłych i

przyszłych dokonanych oraz trybu zależnego

i rozkazującego,

– czas teraźniejszy uprzedni (παρακειμενος),

– tryb rozkazujący z użyciem να, να μην,

– sposoby wyrażania życzenia (θα ήθελα),

– czasowniki bezosobowe / απρόσωπα,

– czasowniki nieregularne,

– imiesłów / μετοχή.

8. Przyimki / Προθέσεις:

– użycia από, με, παρά, αντί, δίχως, χωρίς.

9. Przysłówki / Επιρρήματα:

– przysłówki na -ως / -α,

– różne użycia πια, όχι, κιόλας,

– tworzenie przysłówków od zaimków,

– stopniowanie przysłówków.

10. Wykrzykniki:

– ρε, καλέ, μακάρι, κρίμα, στάσου.

III. Składnia / Σύνταξη – zagadnienia wybrane

1. Szczególne funkcje przypadków.

2. *Użycie rodzajników.

3. *Miejsce zaimka w zdaniu:

– twierdzącym;

– pytającym;

– przeczącym;

– rozkazującym.

4. *Przeczenia z δεν i μη.

5. Składnia zdań złożonych z

– ούτε...ούτε...; ή...ή...; είτε...είτε...; ενώ,

καθώς, πριν, μόλις, επειδή, ότι, πως, που, μη,

ίσως, μήπως, όσο, όποιος, αν και...

6. Οkresy warunkowe.

7. Μowa zależna.

IV. Słowotwórstwo.

– czasowniki pochodne odrzeczownikowe i

odprzymiotnikowe,

– rzeczowniki pochodne odczasownikowe,

(oznaczające np. osobę działającą, czynność

i jej skutki),

– przymiotniki pochodne odczasownikowe,

odrzeczownikowe, odprzysłówkowe,

– przysłówki pochodne,

– zdrobnienia/ υποκοριστικά i ich formanty,

– wyrazy złożone (np. αξέχαστος,

ανδρόγυνο, ασπρόμαυρος, ανεβοκατεβαίνω,

ανω-κάτω).

B. Przykładowe tematy:

– życiorys własny ustnie i pisemnie,

– rodzina i przyjaciele,

– rozkład dnia (rozrywki),

– ulubiona książka, film, hobby,

– plany na przyszłość,

– życie w mieście/ na wsi / na wyspach,

– zawody i zajęcia,

– klimat / pogoda / zmiany klimatyczne,

– *zwroty dotyczące wieku i czasu,

– zakupy itp.,

– choroba (objawy, wizyta u lekarza, w

aptece),

– Grecja turystycznie (podróż, hotel,

zwiedzanie),

– przegląd prasy codziennej,

– ochrona środowiska (specyfika Grecji:

pożary, trzęsienia ziemi),

– ustrój i konstytucja Grecji / bieżące

problemy, polityczne i społeczne.

Podręczniki i inne pomoce

Materiały do ćwiczeń przygotowują lektorzy.

Dostępne w języku polskim (wymienione dla kursu I i II):

1. M. Borowska, Μπαρμπαγιώργος. Książka do nauki języka nowogreckiego, Warszawa 2004.

2. M. Triandafilidis, Mała gramatyka nowogrecka, przekład i opracowanie I, Szelągiewicz-Ellenikos, A. Maciejewska, W. Gawłowska, Saloniki 1997.

3. K. Tuszyńska-Maciejewska, Powiedz to po grecku. Część I. Podręcznik języka nowogreckiego z zarysem gramatyki opisowej, Poznań 2006.

4. M. Bzinkowski, Rozmówki greckie, Kraków 2006.

5. M.T. i Th. Kamburelisowie, Podręczny słownik grecko-polski i polsko-grecki, t. I-II, Warszawa 1999.

Podręczniki:

Πλουτίζω τα ελληνικά μου, Θεσσαλονίκη 1983.

Η γλώσσα των ιδιωτισμών και εκφράσεων, Θεσσαλονίκη 1983.

Α. Ιορδανίδου, Τα ρήματα της νέας ελληνικής, Αθήνα 2005.

Α. Ιορδανίδου, Οδηγός της νεοελληνικής γλώσσας, Αθήνα 2005.

Gramatyki i słowniki:

Γ. Μπαμπινιώτης, Γραμματική της Νέας Ελληνικής, Αθήνα 2005.

Π. Μηρισίμη-Μαράκη, Νεοελληνική γραμματική για Ελληνες και ξένους, Αθήνα 2002.

Γ. Μπαμπινιώτης, Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, Αθήνα 1998.

Po ukończeniu zajęć student/-ka

w zakresie WIEDZY:

1. doskonali znajomość języka nowogreckiego

w szczególności:

– poszerza i pogłębia znajomość struktur

gramatycznych;

– rozpoznaje charakterystyczne elementy

katarewuzy;

– poznaje podstawowe wybrane słownictwo

specjalistyczne;

H1A_W04/09 : K_W09

H1A_W09 : K_W07

2. poznaje elementy kultury i tradycji Grecji

współczesnej

w szczególności:

– analizuje wybrane źródła greckojęzyczne do

historii Grecji Nowożytnej (np. odezwa

Ipsilandisa, fragmenty pamiętników

Makrijanisa, artykuł Trikupisa, rocznica

Politechnio itp.).

– rozpoznaje wybrane zjawiska kultury

współczesnej, analizując fragmenty filmów i

kronik (rebetiko).

– analizuje i interpretuje wybrane teksty

literackie (fragmenty poezji, prozy, dramatu).

– rozumie teksty specjalistyczne (instrukcje

obsługi, reklamy, dokumenty, ankiety i

formularze, itp.).

H1A_W04 : K_W18

H1A_W10 : K_W22

W zakresie UMIEJĘTNOŚCI:

1. czyta i rozumie ze słownikiem średnio-trudne współczesne teksty w demotyku;

H1A_01/10 : K_U10

2. tworzy dłuższe wypowiedzi pisemne (wypracowanie, list, esej, recenzja, streszczenie);

H1A_U02/03/10 : K_U13

3. tworzy wypowiedzi ustne na zadany temat (formułowanie i bronienie własnego zdania);

H1A_U02/06 : K_K03

4. porozumiewa się z Grekami na tematy codzienne.

H1A_U03 : K_U08

5. wybiera (selekcjonuje) potrzebne informacje z tekstów specjalistycznych i naukowych.

H1A_U01 : K_U01

W zakresie KOMPETENCJI

SPOŁECZNYCH:

– ma świadomość ograniczoności swojej wiedzy i potrzeby ustawicznego doskonalenia się (zwł. pogłębiania biegłości językowej;

H1A_K01/03 : K_K01/02

– potrafi samodzielnie organizować pracę własną;

H1A_K02/03 : K_K06

– umie pracować w grupie (role-playing).

H1A_K04 : K_K05

Kryteria oceny (w przeciągu roku akademickiego):

Zaliczenie: Indywidualne prace pisemne, wypracowania, itp.), grupowe prezentacje i dialogi (role-playing), referaty indywidualne, pisemne zaliczenia pod koniec każdego semestru.

Lektury w oryginale (Indywidualne przygotowanie lektur, 1200 stron) – z zajęciami łączy się indywidualna praca nad tekstem (wybrane książki) zakończona zaliczeniem przed lektorem/lektorami języka nowogreckiego. Tryb zaliczenia (ustny/pisemny) ustala lektor. Ocena wpisywana jest jako zaliczenie lektur.

brak