Funkcjonalny opis języka 3007-L1A1FO
Wykład (WYK) Semestr letni 2018/19

Dłuska M., Fonetyka polska. Artykulacja głosek polskich, wyd. 2, Warszawa–Kraków 1981.

Dukiewicz L., 1978, Intonacja wypowiedzi polskich, Wrocław.

Dukiewicz L, Sawicka I., Fonetyka i fonologia, [w:] Gramatyka współczesnego języka polskiego, red. H. Wróbel, Kraków 1995.

Klebanowska B., Interpretacja fonologiczna zjawisk fonetycznych w języku polskim, Warszawa 2007, WUW.

Koneczna H., Zawadowski W., Przekroje rentgenograficzne głosek polskich, Warszawa 1971.

Laskowski R., System fonologiczny języka polskiego [w:] Encyklopedia języka polskiego, Wrocław 1999.

Łobacz P., Polska fonologia dziecięca, Warszawa 1996, Wyd. Energeia.

Milewski S., Frekwencja fonemów w tekstach mówionych dzieci w wieku przedszkolnym, Gdańsk 1997, Logopedia 24.

Milewski S., Lingwistyczne i dydaktyczne aspekty analizy fonemowej, Lublin 1999.

Rocławski B., Poradnik fonetyczny dla nauczycieli, Warszawa 1981.

Rocławski B., Zarys fonologii, fonetyki i fonostatystyki współczesnego języka polskiego, wyd. II uzupełnione, Gdańsk 1986, Wydawnictwo Uczelniane UG.

Szpyra Kozłowska J., Wprowadzenie do współczesnej fonologii, Lublin 2002.

Wierzchowska B., Fonetyka i fonologia języka polskiego, Wrocław 1980.

Wiśniewski M., Zarys fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Toruń 2001.

Słownik wymowy polskiej, 1977, red. M. Karaś, M. Madejowa, Warszawa.

WIEDZA

- opisać mechanizmy tworzenia głosek;

- scharakteryzować każdy z fonemów współczesnej polszczyzny na trzech poziomach;

- scharakteryzować system fonologiczny polszczyzny;

- zinterpretować fonologicznie zjawiska fonetyczne.

UMIEJĘTNOŚCI

- wyjaśnić mechanizm koartykulacji;

- rozpoznać w potoku mowy elementy, których realizacja jest zgodna z systemem fonologicznym współczesnej polszczyzny;

- rozpoznawać głoski na podstawie ich cech artykulacyjnych i/lub audytywnych;

- rozpoznać zjawiska z zakresu zaburzeń w realizacji fonemów

Znajomość problematyki omawianej w czasie wykładu sprawdzana jest na zaliczeniu pisemnym.

Wykład:

1. Język a mowa. Badania głosek. Alfabety fonetyczne. Rozbieżności między mową a ortografią.

2. Fonologia suprasegmentalna. Rozumienie wyrazu w fonetyce.

3. Fonem a głoska. Alofony. Typy dystrybucji.

4. Typy opozycji. Neutralizacja opozycji fonologicznej.

5. Różne wymowy – różne normy. Wymowa regionalna.

6-7. Upodobnienia – różne ujęcia. Tzw. upodobnienia martwe. Interpretacja fonologiczna upodobnień

8. Rozsunięcie artykulacyjne, tzw. uszczelinowienie, uproszczenie grupy spółgłoskowej i ich interpretacja fonologiczna. Metateza, epenteza.

9. Metody wydzielania fonemów. Fonemy potencjalne.

10. Inwentarz fonemów. Cechy dystynktywne a redundantne. Archifonemy.

11-12. Systemy fonologiczne współczesnej polszczyzny.

13.-14. Charakterystyka wybranych fonemów.

15. Elementy fonotaktyki.

wykład, prezentacje multimedialne, dyskusja