Divided by faith. Politics and religion in 16th century - ZIP 2900-MK1-DFP16-KL
Wykład (WYK) Semestr zimowy 2021/22

Bérenger, Jean: Tolérance ou paix de religion en Europe Centrale (1415-1792). Paris 2000

Cameron, Euan: The European Reformation. Wyd 2. Oxford 2012

Diversity and dissent: negotiating religious difference in Central Europe, 1500 – 1800. Ed. by Howard Louthan etc. Oxford, New York 2011

A Companion to the Reformation World, red. R. Po-chia Hsia. Oxford 2006

Kaplan, Benjamin J.: Divided by Faith. Religious Conflict and the Practice of Toleration in Early Modern Europe. Cambrige/Mass. 2007

Kenz, David El/Gantet, Claire: Guerres et paix de religion en Europe, 16e-17e siècles. Paris 2003

Konfessionalisierung in Ostmitteleuropa. Wirkungen des religiösen Wandels im 16. und 17. Jahrhundert in Staat, Gesellschaft und Kultur. Red. Joachim Bahlcke, Arno Strohmeyer. Stuttgart 1999

Kriegseisen, Wojciech: Stosunki wyznaniowe w relacjach państwo-kościół między reformacją a Oświeceniem. Warszawa 2010

Nowakowska, Natalia: King Sigismund of Poland and Martin Luther: The Reformation Before Confessionalization. Oxford 2018

The Oxford Handbook of Early Modern European History, 1350-1750. T. 1. Red. Hamish Scott. Oxford 2015

Pettegree, Andrew: The Reformation World. London 2012

Ptaszyński, Maciej: Reformacja w Polsce a dziedzictwo Erazma z Rotterdamu. Warszawa 2018

The Reformation in Eastern and Central Europe. Ed. by Karin Maag. Aldershot 1997

Rublack, Ulinka: Reformation Europe. Cambridge 2005

Schorn-Schütte, Luise: Konfessionskrieg und europäische Expansion. Europa 1500-1648. München 2010

Schilling, Heinz: Early Modern European Civilization and Its Political and Cultural Dynamism. Hanover 2008

Schilling Heinz: Konfesjonalizacja: Kościół i państwo w Europie doby przednowoczesnej. Poznań 2010

Schilling, Heinz/Seidel Menchi, Silvana: The Protestant Reformation in a Context of Global History. Religious Reforms and World Civilizations. Berlin/Bologna 2017

Tazbir, Janusz: Reformacja – kontrreformacja – tolerancja, Wrocław 1996

Tolerance and Intolerance in the European Reformation, red. Ole Peter Grell, Bob Scribner, Cambridge 1996

Studenci powiększą swą wiedzę na temat historii Europy w okresie nowożytnym, zapoznają się z aktualnie toczonymi w środowisku historyków i antropologów debatami metodologicznymi na temat badania zróżnicowania religijnego, wreszcie rozwiną umiejętności w zakresie historii porównawczej.

Każdy z uczestników przygotuje tekst (o objętości od 5000 do 8000 znaków) na temat jednego z omawianych podczas wykładu zagadnień. Wszystkie prace zostaną indywidualnie umówione.

1. Tradycje w historiografii reformacji. Nowe podejścia. Nowe koncepcje analityczne.

2. Napięcia i konflikty w świecie katolickim przed reformacją: spory teologiczne i zróżnicowanie praktyk religijnych, ruchy heretyckie, postulat reformy kościoła łacińskiego.

3. Od Wycliffa i Husa do Lutra i Zwingliego. Co było rzeczywiście nowego w ruchach reformacyjnych XVI wieku?

4. Próby zrozumienia przyczyn „schizmy”. Upolitycznienie podziałów konfesyjnych: przekształcenie postulatu konfesyjnej „czystości” w argument polityczny.

5. Studium przypadku 1. Upolitycznienie reformacji w Świętym Cesarstwie Rzymskim.

6. Studium przypadku 2. Odnowa husycka i polityka w Czechach.

7. Studium przypadku 3. Upolitycznienie reformacji we Francji i w Anglii.

8. Studium przypadku 4. Unikanie upolitycznienia w Rzeczypospolitej, na Węgrzech i w Transylwanii.

9. Wojny religijne w Europie: Szwajcaria, Święte Cesarstwo Rzymskie, Czechy.

10. Wojny religijne w Europie: Francja, Anglia i przypadek szwedzkiego imperializmu.

11. Problem konceptualizacji pokoju religijnego w kontekście postreformacyjnego konfesjonalizmu europejskiego.

12. Od wojny do pokoju 1. Konfesyjne „rozejmy” w Świętym Cesarstwie Rzymskim i we Francji.

13. Od wojny do pokoju 2. Rozróżnienie pomiędzy wiarą a polityką - Rzeczpospolita

14. Od tolerancji religijnej do tolerancji? Kościół, religia i władza w państwowości wczesnonowożytnej, XVII-XVIII w.

Po trwającym 75 minut wykładzie nastąpi 15-minutowa dyskusja z uczestnikami. Studenci w tym czasie będą mogli zadawać pytania, wskazywać obszary wymagające pogłębienia, sygnalizować treści trudne, a także komentować poruszane problemy i zagadnienia. Część poświęcona na dyskusję może zostać wydłużona, jeśli studenci zgłaszaliby tego rodzaju postulaty.