Organizacja i funkcjonowanie służby zagranicznej USA

obowiązkowe

Celem zajęć jest umożliwienie studentom zdobycia podstawowej wiedzy na temat organizacji i funkcjonowania służby zagranicznej Stanów Zjednoczonych oraz zrozumienia ich specyfiki na tle służb zagranicznych innych państw (w tym Polski).

Celem zajęć jest umożliwienie studentom zdobycia podstawowej wiedzy na temat organizacji i funkcjonowania służby zagranicznej Stanów Zjednoczonych oraz zrozumienia ich specyfiki na tle służb zagranicznych innych państw (w tym Polski). W treści zajęć podjęte zostaną zagadnienia historyczne i prawno-ustrojowe, związane z rozwojem służby zagranicznej USA, analizą jej struktury organizacyjnej, zadań, uwarunkowań i obowiązków amerykańskiego dyplomaty, stworzeniem profilu członka amerykańskiej służby zagranicznej, analizą instrumentarium amerykańskiej dyplomacji i przypadków jego praktycznego wykorzystania w polityce zagranicznej USA.

SZCZEGÓŁOWA TEMATYKA ZAJĘĆ:

Do każdych zajęć należy wybrać literaturę z listy lektur. Oczekiwane samodzielne wyszukiwanie literatury i tekstów źródłowych związanych z tematyką zajęć.

1. Wprowadzenie do zajęć

Omówienie treści zajęć, literatury, trybu pracy i warunków zaliczenia przedmiotu.

2. Dyplomacja w służbie polityki zagranicznej USA

Dyplomacja - służba zagraniczna - dyplomacja USA – najważniejsze pojęcia

Aktorzy wewnętrzni w polityce zagranicznej USA

Konstytucyjny podział kompetencji ws polityki zagranicznej

Dyplomacja osobista Prezydenta i członków Kongresu a amerykańska służba zagraniczna

Spory kompetencyjne – studium przypadku: Departament Stanu – Narodowa Rada Bezpieczeństwa

Proces międzyagencyjny

3. Historia amerykańskiej służby zagranicznej na tle amerykańskiej aktywności zagranicznej

„Kamienie milowe” amerykańskiej aktywności zagranicznej

„Ojcowie” amerykańskiej dyplomacji

Cztery trwałe tradycje/szkoły amerykańskiej polityki zagranicznej

Główne doktryny amerykańskiej polityki zagranicznej i ich znaczenie

4. Organizacja amerykańskiej służby zagranicznej (system)

Departament Stanu – struktura, istota działania oraz znaczenie w systemie

Ambasady – liczba, struktura, istota działania oraz znaczenie w systemie

Konsulaty - liczba, struktura, istota działania oraz znaczenie w systemie

Inne ośrodki wpływające na politykę zagraniczną i dyplomację USA – przykłady, istota działania oraz znaczenie w systemie

5. Czynnik ludzki w amerykańskiej służbie zagranicznej

„Sylwetka” amerykańskiego dyplomaty

- rekrutacja i szkolenie, możliwe ścieżki kariery,

- pożądane kwalifikacje formalne (efekty szkolenia) – perspektywa instytucji

- cechy amerykańskiego „dyplomaty idealnego” – perspektywa praktyków

6. Praca z amerykańskimi dyplomatami w świecie (aspekty praktyczne)

Partnerstwo – przywództwo – relacje osobiste – pozycja osobista jako funkcja siły państwa

Specyfika amerykańskiej dyplomacji

Dyplomaci zawodowi i „amatorzy” w służbie zagranicznej USA

7. Polityka zagraniczna i służba zagraniczna USA – dyskusja grupowa Moderowana) na podstawie prac studenckich.

LITERATURA PODSTAWOWA:

• Konstytucja Stanów Zjednoczonych

• Foreign Service Act of 1980 (P.L.96-465)

• Enduring Leadership in a Dynamic World. Quadrennial Diplomacy and Development Review 2015

• Bieżące dokumenty (np. 2017 National Security Strategy) z zakresu polityki zagranicznej USA dostępne w zasobie internetowym

• Mania A., Department of State 1789-1939, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2011 oraz Mania A., Department of State i Foreign Service w polityce zagranicznej USA lat gorącej i zimnej wojny 1939-1989, Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2019.

• Brogan H., Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki, Ossolineum 2011.

Podręczniki:

Hook S.W., U.S. Foreign Policy: The Paradox of World Power, CQ Press College; 4rth edition, 2013, albo: Cox M., Stokes D. (eds.), US Foreign Policy, Oxford University Press 2012.

Syntezy do wyboru:

S. W. Hook, J. Spanier, American Foreign Policy since World War II, CQ Press 2010., LUB: Kaufman J.P, A Concise History of US Foreign Policy, Rowman and Littlefield 2010; LUB: Dobson A.P., Marsh S., US Foreign Policy since 1945, Routledge 2006.

Wordliczek Ł., Kształtowanie się uprawnień prezydenta USA w polityce zagranicznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2003.

Wordliczek Ł., US Foreign Policy. Procedure and Substance, Kraków 2005.

McCormick J.M. (ed.), The Domestic Sources of American Foreign Policy: Insights and Evidence, Rowman & Littlefield Publishers, 2012, LUB: Wittkopf E.R. (ed.), The Domestic Sources of American Foreign Policy: Insights and Evidence, St. Martin’s Press 1994.

Literatura uzupełniająca:

Crabb C.V., The Doctrines of American Foreign Policy. Their Meaning, Role and Future, London 1982.

Kupiecki R., W cieniu asymetrii. Polsko-amerykańskie stosunki w dziedzinie bezpieczeństwa (dostępne na www.researchgate.net – w wyszukiwaniu wpisać: Robert Kupiecki).

Kupiecki R. (red.), Okiem stratega i dyplomaty. Stosunki polsko-amerykańskie po 1918 roku, Warszawa 2020 (dostępne na www.researchgate.net – w wyszukiwaniu wpisać: Robert Kupiecki).

Lewicki Z., Historia cywilizacji amerykańskiej, t.1-4, Wyd. Scholar.

Po ukończeniu zajęć, student rozumie znaczenie i treść pojęcia „służba zagraniczna” oraz jego specyfikę w kontekście polityki zagranicznej USA. Zna uwarunkowania prawne funkcjonowania tej służby, wymogi jej stawiane oraz organizację i zasady rekrutacji – także ich historyczną ewolucję. Rozumie związek pojęciowy oraz wzajemne zależności polityki zagranicznej USA oraz służby zagranicznej jako jej profesjonalnego narzędzia wykonawczego. Potrafi samodzielnie poszerzać wiedzę i analizować bieżące zagadnienia związane z tematyką zajęć.

S2_W01, S2_W02, S2_W03, S2_W05, S2_U01, S2_U04, S2_U05, S2_U06, S2_K01, S2_K02

Warunki uzyskania zaliczenia:

1. Obecność na zajęciach (w tym aktywność) oraz znajomość zalecanej i samodzielnie wyszukanej literatury wykazana w dyskusji.

2. Zaliczenie końcowe (pisemne).

brak