Współczesne konflikty zbrojne

obowiązkowe

student powinien dysponować wiedzą o najważniejszych organizacjach międzynarodowych zaangażowanych w budowanie bezpieczeństwa między narodowego oraz mieć opanowane podstawy prawa międzynarodowego, w tym humanitarnego

w sali

Konflikty zbrojne – podstawowe kwestie definicyjne typologie i klasyfikacje; Współczesne konflikty zbrojne – ujęcie statystyczne, rozkład geograficzny i intensywność; Konflikty zbrojne – teorie nt. ewolucji konfliktów; Współczesne konflikty zbrojne – teorie nt. przyczyn i źródeł konfliktu; Współczesne konflikty zbrojne – koncepcje nt. przebiegu (ogólna charakterystyka konfliktów); Wymiar technologiczny współczesnych konfliktów; Wymiar etyczny i kulturowy współczesnych konfliktów zbrojnych; Nieregularne działania zbrojne, wojny hybrydowe; Prywatyzacja przemocy i problem udziału prywatnych firm wojskowych w działaniach zbrojnych; Media we współczesnych konfliktach zbrojnych; Rozwiązywanie konfliktów zbrojnych – prewencja; tworzenie pokoju (peacemaking) w drodze negocjacji i/lub interwencji; budowanie pokoju i odbudowa po konflikcie rekonstrukcja; rekoncyliacja; Próba prognozy dalszej ewolucji konfliktów zbrojnych

1. Konflikty zbrojne – podstawowe kwestie definicyjne, typologie i klasyfikacje (m.in. czynniki konstytuujące konflikt zbrojny, problem „progu intensywności przemocy”, konflikty wewnętrzne, zewnętrzne a umiędzynarodowione, konflikt a interwencja, kwestia jednostronnej przemocy – one-sided violence);

2. Współczesne konflikty zbrojne – ujęcie statystyczne, rozkład geograficzny i intensywność

3. Konflikty zbrojne – teorie nt. ewolucji konfliktów (sposobów ich prowadzenia w ujęciu historycznym): koncepcje generacji wojennych A i H Tofflerów i koncepcje pochodne, koncepcja wojen nie-trynitarnych M. van Crevelda

4. Współczesne konflikty zbrojne – teorie nt. przyczyn i źródeł konfliktu (teorie odwołujące się do czynników strukturalnych – R. Cooper; kulturowych - S. Huntington; ekonomicznych i ekologicznych oraz idea konfliktów surowcowych – P. Collier, T. Homer-Dixon; K. Pronińska)

5. Współczesne konflikty zbrojne – koncepcje nt. przebiegu (ogólna charakterystyka konfliktów): koncepcja nowych wojen (M. Kaldor, H. Muenkler), risk-transfer war (M.Shaw), koncepcja „wojny wewnątrz społeczeństw” R. Smitha

6. Wymiar technologiczny współczesnych konfliktów (wpływ technologii na intensywność i przebieg konfliktu, cele i strategie stron itd.): idea RMA i jej następstwa; nowe środki rażenia a sposoby walki (case study - przypadek użycia UAV) – aspekty operacyjne i prawne

7. Wymiar etyczny i kulturowy współczesnych konfliktów zbrojnych (w tym kwestia świadomości międzykulturowej; etyki w konfliktach zbrojnych, idea wojny sprawiedliwej, interwencji humanitarnej i R2P)

8. Nieregularne działania zbrojne (irregular warfare i low intensity conflicts), w tym partyzantka i i operacje przeciwpartyzanckie (counterinsurgency); wojny hybrydowe, "surogackie" (surrogate), per procura (proxy wars)

9. Prywatyzacja przemocy i problem udziału prywatnych firm wojskowych w działaniach zbrojnych

10. Media we współczesnych konfliktach zbrojnych (ewolucja roli mediów w konfliktach zbrojnych w ujęciu historycznym, mediatyzacja konfliktów zbrojnych; efekt CNN i parachute journalism; cyberprzestrzeń a konflikty zbrojne; media a rozwiązywanie konfliktów zbrojnych)

11. Rozwiązywanie konfliktów zbrojnych - prewencja (formy i przejawy, rola wczesnego ostrzegania, sposoby wykorzystania przez organizacje międzynarodowe)

12. Rozwiązywanie konfliktów zbrojnych – tworzenie i utrzymywanie pokoju pokoju (peacekeeping i peacemaking) w drodze negocjacji i/lub interwencji (idea peacekeepingu – krótki zarys rozwoju historycznego; mediacje i negocjacje – uczestnicy, modele; problem deeskalacji konfliktu; proces pokojowy – momenty przełomowe, znaczenie poszczególnych podmiotów, w tym kwestia tzw. spoilers; dopuszczalność i rola interwencji militarnej państw trzecich

13. Rozwiązywanie konfliktów zbrojnych – budowanie pokoju i odbudowa po konflikcie rekonstrukcja (istota, formy i metody, relacja peace building – nation building, podstawowe wyzwania, zwłaszcza kwestia stosunków cywilno-wojskowych oraz militaryzacji pomocy rozwojowej/humanitarnej)

14. Rozwiązywanie konfliktów zbrojnych – rekoncyliacja/pojednanie (istota procesu, podstawowe podmioty uczestniczące i ich rola; problem zadośćuczynienia za doznane w konflikcie krzywdy; podstawowe formy – m.in. komisje prawdy i sprawiedliwości)

15. Próba prognozy dalszej ewolucji konfliktów zbrojnych

1. B. Balcerowicz, O pokoju, o wojnie. Między traktatem a esejem. Warszawa 2013

2. R. Cooper, Pękanie granic. Porządek i chaos w XXI wieku, Warszawa 2004

3. M. Kaldor, New and Old Wars. Organised Violence in the Global Era, Cambridge-Malden 1999.

4. 5. R. Kuźniar (et.al.), Bezpieczeństwo międzynarodowe, Warszawa 2012.

5. H. Muenkler, Wojny naszych czasów, Kraków 2004

6. J. S. Nye, Konflikty międzynarodowe. Wprowadzenie do teorii i historii

7. SIPRI Yearbook. Armaments, Disarmament and International Security (wydania z ostatnich 5 lat)

8. O. Ramsbotham, T. Woodhouse, H. Miall, Contemporary conflict resolution. Cambridge-Malden 2011

9. R. Smith, Przydatność siły militarnej. Sztuka wojenna we współczesnym świecie, Warszawa 2010

10. J. Reginia-Zacharski, Wojna w świecie współczesnym, Łódz 2014

11. L. Freedman, Przyszła wojna, Warszawa 2019

12. A. Krieg, J-M. Rickli, Surrogate Warfare. The Transformation of War in the Twenty-First Century, Washington 2019

13. M. Madej (red.), Wojny Zachodu, Warszawa 2017

14 Conflict barometer (repoarty z ostatnich 3 lat)

Uczestnik zajęć po ich ukończeniu powinien:

- znać i właściwie posługiwać się podstawową terminologią w zakresie studiów nad konfliktami zbrojnymi oraz ich rozwiązywaniem (K-W02; K_W04,; K_05; K_W06)

-znać, rozumieć i umieć właściwie zastosować najważniejsze koncepcje teoretyczne dotyczące przyczyn wybuchu konfliktów zbrojnych, specyfiki ich przebiegu oraz metod ich rozwiązywania, rozumieć istotę problemu prywatyzacji przemocy oraz wpływu postępu technologicznego na ewolucję konfliktów zbrojnych (K-U01; K_U02; K-U05)

Umieć dokonać oceny skutków konfliktów zbrojnych oraz efektywności działań służących ich rozwiązaniu. (K_K01; K_K02)

S1_W03, S1_W06, S1_W09, S1_U01, S1_U02, S1_U03, S1_U05, S1_U06, S1_K04, S1_K05

Egzamin pisemny (test z pytaniami zamkniętymi wielokrotnego wyboru oraz pytaniami otwartymi)

Brak