Prawo umów międzynarodowych

nieobowiązkowe

Przychodzący na zajęcia student winien posiadać podstawowe informacje o źródłach prawa międzynarodowego publicznego, która to tematyka realizowana jest w semestrze zimowym II roku studiów.

w sali

Wykład omawia zagadnienia prawa traktatów w oparciu o: postanowienia umów międzynarodowych (w szczególności Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów z 1969 roku), uregulowania przyjęte w prawie wewnętrznym państw (w tym ustawę o umowach międzynarodowych z 2000 roku). Całość zilustrowana jest poglądami doktryny, w tym pracami KPM ONZ oraz orzecznictwem sądów międzynarodowych.

Kodyfikacja prawa traktatów. Zakres obowiązywania konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów z 1969 roku.

Realizowane zagadnienia: Pojęcie kodyfikacji i stopniowego rozwoju prawa międzynarodowego jako podstawowych celów realizowanych przez Komisję Prawa Międzynarodowego ONZ, Kodyfikacja prawa międzynarodowego i prawa traktatów w ujęciu historycznym; Zagadnienia zakwalifikowane pierwotnie do kodyfikacji przez KPM ONZ; Prace KPM ONZ nad projektem prawa traktatów; Porządek obrad i zakres prac konferencji wiedeńskiej.

Umowa międzynarodowa jako źródło prawa międzynarodowego. Umowa międzynarodowa - pojęcie i rodzaje.

Realizowane zagadnienia: Definicja umowy międzynarodowej. Traktat – definicja pojęcia w świetle konwencji wiedeńskiej z 1969 r. Rodzaje umów międzynarodowych. Subiektywna i obiektywna koncepcja umowy międzynarodowej.

Budowa umowy międzynarodowej. Rodzaje klauzul umownych.

Realizowane zagadnienia: Budowa umów międzynarodowych. Klauzule typowe stosowane przy budowie dyspozycji umowy międzynarodowej: klauzula największego uprzywilejowania, klauzula wzajemności i klauzula narodowa. Postanowienia końcowe i testimonium umowy międzynarodowej.

Zawieranie umów międzynarodowych. Przestrzeganie i stosowanie umów międzynarodowych.

Realizowane zagadnienia: Procedura zawierania umów międzynarodowych. Sposoby wyrażania zgody na związanie się umową międzynarodową. Zakres terytorialny i podmiotowy obowiązywania umowy międzynarodowej. Wpływ umowy międzynarodowej na sytuację prawną państw trzecich.

Przyczyny nieważności umowy międzynarodowej: Nieważność umów międzynarodowych a naruszenie prawa wewnętrznego; Wady oświadczenia woli i przyczyny nieważności bezwzględnej.

Realizowane zagadnienia: Przyczyny nieważności względnej i bezwzględnej. Analiza uregulowań i praktyki stosowania przepisów dotyczących nieważności umów międzynarodowych. Realizowane zagadnienia: Niezgodność z ius codens jako szczególny przypadek nieważności bezwzględnej umowy.

Zgłaszanie zastrzeżeń do umów międzynarodowych.

Realizowane zagadnienia: Pojęcie zastrzeżenia, Zakres czasowy i rzeczowy dopuszczalności zgłaszania zastrzeżeń, Pojęcie zastrzeżeń sprzecznych z przedmiotem i celem umowy. Sprzeciwy do zastrzeżeń. Domniemanie na rzecz sprzeciwu zwykłego. Polityczny skutek sprzeciwu zwykłego.

Interpretacja umów międzynarodowych.

Realizowane zagadnienia: Teorie interpretacji traktatów. Ogólna reguła interpretacji traktatów. Uzupełniające środki interpretacji traktatów w świetle KW’69.

Wygaśnięcie umowy międzynarodowej.

Realizowane zagadnienia: Wygasanie umów międzynarodowych z przyczyn przewidzianych i nieprzewidzianych w umowie. Upływ czasu na który zawarto umowę, spełnienie się warunku rozwiązującego i całkowite wykonanie umowy jako przesłanki jej wygaśnięcia. Kwestia dopuszczalności wypowiedzenia umowy.

Możliwość jednostronnego wycofania się z umowy

Realizowane zagadnienia: Dopuszczalność jednostronnego wycofania się z traktatu z powodu faktycznej niemożności jego wykonania. Istotne naruszenie postanowień umowy przez drugą stronę jako przesłanka uzasadniająca wycofanie się z traktatu. Klauzula rebus sic stantibus.

Rozstrzyganie sporów dotyczących umów międzynarodowych.

Realizowane zagadnienia: środki rozstrzygania sporów międzynarodowych. Analiza procedury rozstrzygania sporów zawartej w Konwencji prawa traktatów z 1969 r. Klauzula sądowa z art.66 KW’69.

Wpływ konfliktu zbrojnego na umowy międzynarodowe.

Realizowane zagadnienia: Stanowisko doktryny prawa międzynarodowego wobec zagadnienia wpływu wojny na obowiązywania umów międzynarodowych. Wojna i konflikt zbrojny jako przyczyny wygaśnięcia czy zawieszenia stosowania umowy.

Kodyfikacja prawa dotyczącego traktatów zawieranych przez organizacje międzynarodowe.

Realizowane zagadnienia: Pojęcie organizacji międzynarodowej. Ius contrahendi jako atrybut podmiotowości prawnomiędzynarodowej organizacji. Kodyfikacja prawa umów międzynarodowych zawieranych przez organizacje międzynarodowe w KW’86.

Nieformalne instrumenty międzynarodowe.

Realizowane zagadnienia: Memoranda w korespondencji dyplomatycznej, Zdefiniowanie pojęcia nieformalnych instrumentów międzynarodowych, Cel zawierania, przeznaczenie i status prawny instrumentów nieformalnych.

Miejsce umów międzynarodowych w polskim systemie prawnym.

Realizowane zagadnienia: Umowy a prawo wewnętrzne, Polskie rozwiązania konstytucyjne na tle historycznym, Ustawa o umowach międzynarodowych z 2000 r. i jej znaczenie w prawie traktatowym RP (oraz rozporządzenie Rady Ministrów do tej ustawy), Praktyka ratyfikacyjna.

1. Frankowska M.: Prawo traktatów, Warszawa 1997

2. Nahlik S.E.: Kodeks prawa traktatów, Warszawa 1976

3. Wolfke K.: Rozwój i kodyfikacja prawa międzynarodowego, Wrocław 1972

4. Szafarz R.: Zastrzeżenia do umów międzynarodowych, Warszawa 1974

5. Sandorski J.: Nieważność umów międzynarodowych, Poznań 1978

6. Szafarz R.: Sukcesja państw w odniesieniu do traktatów we współczesnym prawie międzynarodowym, Warszawa 1982

7. Wyrozumska A.: Prawo umów międzynarodowych. Teoria i praktyka, Warszawa 2006.

8. 40 lat minęło - praktyka i perspektywy konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów, Warszawa 2009,

9. Aust A.: Modern Treaty Law and Practice, 2’nd ed., 2007.

10. Horn F.: Reservations and Interpretative Declarations to Multilateral Treaties, 1988.

11. Oppenheim’s International Law: Jennings and Watts, eds., 9th ed., 1992.

12. Shaw M.: International law, 4th ed., 1998

13. Denza E.: Diplomatic law,2nd ed., 1998.

14. Lee L.: The Vienna Convention on Consular Relations, 2nd ed., 1991.

W wyniku ukończenia przedmiotu student:

- posiądzie wiedzę o organizacji i sposobie procedowania konferencji międzynarodowych nad tekstem projektu konwencji międzynarodowej na przykładzie prac konferencji wiedeńskiej w latach 1968-1969,

- zapozna się z siatką pojęć języka prawnego z zakresu prawa traktatów,

- zapozna się w sposób szczegółowy z budową, sposobami zawierania oraz wykonywaniem umów międzynarodowych,

- pozna stanowisko trybunałów międzynarodowych w sprawie obiektywnej i subiektywnej koncepcji umowy międzynarodowej,

- będzie umiał odróżnić umowę międzynarodową od porozumień nieformalnych niewiążących prawnie,

- pozna zasady interpretacji umów międzynarodowych, w tym zalety interpretacji subiektywistycznej jako uzupełniającego środka interpretacji.

Zaliczenie pisemne lub ustne po zakończonych zajęciach stanowi jedyną metodę oceny pracy studenta. Zaliczenie pisemne odbywa się w postaci testu wielokrotnego wyboru.