Nowożytna myśl konserwatywna

nieobowiązkowe

Podstawę przedmiotu stanowi analiza tekstów źródłowych (wybrane dzieła myślicieli politycznych i prawnych, deklaracje oraz dokumenty polityczne) oraz aktów normatywnych (historycznych i obecnie obowiązujących). Na tej podstawie prowadzona jest dyskusja na zajęciach zagadnień według spisu tematów, wzbogacona (o ile to możliwe) o prezentacje multimedialne oraz prezentacje studenckie.

Przedstawienie najważniejszych instytucji i poglądów kierunków myśli konserwatywnej na przykładach tekstów źródłowych, referatów problemowych, dyskusji itp.

Wykład specjalizacyjny III, IV, V roku studiów

Forma zaliczenia przedmiotu: lista obecności.

1. Pojęcie, źródła i kierunki myśli konserwatywnej. Definicja, cechy i główne ośrodki.

2. K. w znaczeniu nowożytnym. Klasyczny absolutyzm francuski.

3. K.: negacja czy afirmacja Oświecenia? Przypadek E. Burke'a.

4. K. w myśli niemieckiej: I. Romantyzm polityczny. Państwo, jednostka i jej prawa w myśli k.. II. K. idealizmu niemieckiego (Kant, Hegel, Fichte, Schelling). Stosunek do nacjonalizmu; III. "rewolucja konserwatywna" w Niemczech w latach 30-tych XX w. C. Schmitt; dojście Hitlera do władzy. Normatywizm.

5. K. jako reakcja Oświecenia: "teokratyzm" francuski; J.deMaistre i model reakcyjnego ustroju rosyjskiego; doktryna "monarchii lipcowej", poglądy Alexisa de Tocqueville.

6. K. wątki klasycznej myśli liberalnej XIX w.: J.S. Mili i "rząd reprezentatywny", H. Spencer jako prekursor "liberalizmu konserwatywnego".

7. K. w doktrynach gospodarczych: Smith, Ricardo i klasyczna szkoła ekonomii. Ewolucja k. politycznego w Anglii; torysi - pierwsi nowożytni konserwatyści u władzy.

8. K. w USA od końca XVIII w i nowoczesny "liberalizm konserwatywny". H. Kelsen, F.A. von Hayek, M. Friedmann.

9. Społeczna nauka Kościoła rzymsko-katolickiego jako wyraz myśli konserwatywnej.

1. E. Burke: Rozważania o rewolucji we Francji, Kraków, Znak, 1995.

2. J. G. Fichte: Zamknięte państwo handlowe i inne pisma, Warszawa 1996.

3. K. Pieliński, Konserwatyzm jako oswajanie chaosu świata empirycznego: przypadek Edmunda Burke'a. Warszawa 1995.

4. G. W. F. Hegel: Ustrój Niemiec i inne pisma polityczne. Warszawa 1994.

5. R. Skarzyński: Konserwatyzm, Warszawa 1998.

WIEDZA

1. Znajomość pojęć z zakresu jednego z podstawowych kierunków myśli politycznej oraz prawnej; filozofii politycznej, historii prawa i administracji.

2. Znajomość zachowawczych poglądów na prawo i państwo.

3. Znajomość podstawowych tendencji intelektualnych kierunku, dominujących w epokach historycznych.

4. Znajomość implikacji idei politycznych dla współczesności, świadomość wpływu historycznych doktryn na współczesne poglądy na prawo i na akty normatywne.

UMIEJĘTNOŚCI

5. Poszukiwanie i korzystanie z materiałów (w tym

obcojęzycznych), poszerzających wiedzę wyniesioną z zajęć: wyboru tekstów źródłowych (wybrane dzieła myślicieli politycznych i prawnych, deklaracje oraz dokumenty polityczne) oraz aktów normatywnych (głównie w ujęciu historycznym).

6. Dokonywanie krytycznej interpretacji (egzegezy) tekstów politycznych i polityczno-prawnych.

7. Zrozumienie linii politycznego podziału, stojących za ideami politycznymi, wpływu historycznych idei na współczesną politykę i prawo.

8. Zrozumienie założeń i specyfiki myśli konserwatywnej w systemie common law oraz różnic między tzw. konserwatyzmem europejskim i konserwatyzmem systemu anglosaskiego – co jest szczególnie przydatne w dobie integracji oraz rywalizacji systemów politycznych (globalizacja).

9. Zrozumienie, że system polityczny in corpore jest częścią kultury, co oznacza m.in., że nie może być analizowane w oderwaniu od systemu kulturowego, występującego na danym obszarze.

Obecność na zajęciach, referaty, aktywność studentów. Zgodnie z przeznaczeniem, zajęcia mają formę zajęć konwersatorysnych (ograniczona forma dyskusji). Dodatkową formą oceniania stanowi egzamin ustny - dla chętnych.