Wprowadzenie do podatków majątkowych

Przedmiotem wykładu są zagadnienia teoretyczne i doktrynalne opodatkowania majątku.

1. Przedmiotem wykładu są zagadnienia teoretyczne i doktrynalne opodatkowania majątku. To, co łączy podatki występujące pod różnymi nazwami, mające niekiedy tradycje sięgające czasów antycznych, dotyczy następujących elementów ich konstrukcji:

 przedmiotu opodatkowania, którym jest posiadanie określonych elementów majątkowych albo nadzwyczajne przyrosty masy majątkowej,

 bezpośredniego charakteru, przez co należy rozumieć brak tych elementów konstrukcji, które ułatwiałyby przerzucanie ciężaru tych podatków, choć oczywiście są to podatki przerzucalne,

 regresywny lub co najwyżej proporcjonalny charakteru tych podatków w tej części, w której dotyczą stanu majątkowego,

 proporcjonalnego lub nawet progresywnego charakteru w tej części, w której podatki te dotyczą nadzwyczajnych przyrostów masy majątkowej.

2. Podatki te mają wiekową tradycję, lecz obecnie są w stanie regresu fiskalnego i intelektualnej stagnacji. Są jednak trwałym elementem współczesnych systemów podatkowych. Nie podlegają harmonizacji w UE. Od niedawna wzrasta zainteresowanie tymi podatkami, warunkowane pogłębiającym się kryzysem dochodów budżetowych.

Nie ma jednego modelu tych podatków. Teoretycznie dzielą się one na dwie grupy:

 podatki od stanu majątku, dotyczące zwłaszcza nieruchomości oraz nielicznej grupy elementów majątku ruchomego,

 podatki od nadzwyczajnych przyrostów majątkowych, gdzie przedmiotem opodatkowania są zdarzenia wywołujące skutki prawne oraz ekonomiczne, powodujące przyrost masy majątkowej lub jego wartości, nie będących skutkiem działalności gospodarczej podatnika.

3. Szczegółowy plan wykładu obejmuje następujące problemy:

a) klasyfikacje rodzajów podatków majątkowych,

b) rodzaje zdarzeń będących przedmiotem opodatkowania:

 w podatkach od stanu majątku,

 w podatkach od przyrostu majątku,

c) charakterystyka majątku jako przedmiotu opodatkowania (klasyfikacja, sposoby definiowania, stosunek aktywów i pasywów),

d) charakterystyka podstaw opodatkowania:

 pomiar naturalny (wady i zalety),

 pomiar wartościowy (rodzaje wycen),

e) podstawowe wyłączenia przedmiotowe i podmiotowe: rodzaje i charakterystyka,

f) modele ulg w podatkach majątkowych,

g) podmiotowość w podatkach majątkowych,

h) stawki oraz podatek należny w podatkach majątkowych,

i) zwolnienia przedmiotowe.

4. Misją przedmiotu jest przekazanie Słuchaczom pełnego kompendium wiedzy teoretyczno-prawnej, pozwalającej na poznanie zarówno obecnych jak i przyszłych konstrukcji podatków z tej grupy, wynikających z prawa polskiego, jak i prawa państw obecnych.

Jest to wykład unikatowy, nie występujący w tym zakresie na innych studiach o charakterze magisterskim oraz podyplomowych na uczelniach krajowych. Słuchacze otrzymają obszerny materiał dydaktyczny na ten temat, który jest wzbogacany i rozszerzany od 10 lat.