Pedagogika przedszkolna

obowiązkowe

Celem kursu jest zapoznanie studentów z przemianami, jakie zachodziły w edukacji przedszkolnej. Wprowadzanie w nurt tej subdyscypliny pedagogiki poprzedzone będzie przedstawieniem znaczących teorii dotyczących rozwoju małego dziecka. Przedmiotem kursu jest rola zawodowa nauczyciela, a także organizowanie procesu kształcenia oraz środowiskowe i instytucjonalne uwarunkowania edukacji małego dziecka.

w sali

Problematyka wykładu obejmuje analizę przedmiotu badań pedagogiki przedszkolnej ujmowanej w perspektywie historycznej, psychologicznej i podstaw biologicznyych rozwoju i edukacji dzieci w wieku 0-6lat.

Tematyka wykładu obejmuje:

- rys historyczny pedagogiki przedszkolnej na świecie i w Polsce,

- przemiany i reformy obejmujące kształcenie małego dziecka,

- podstawowe nurty pedagogiczne i ich wpływ na cele i formy edukacji przedszkolnej,

- biopsychiczne podłoże kształcenia i opieki nad małym dzieckiem – rozwój dziecka od 0-6 roku życia, potrzeby emocjonalne, społeczne, poznawcze dziecka,

- poglądy czołowych przedstawicieli nauk psychologicznych i pedagogicznych oraz ich wpływ na kształtowanie się podstaw edukacji przedszkolnej (m.in. J. Piaget, L. Wygotski, J. Bruner),

- funkcje i zadania pedagogiki przedszkolnej oraz uzasadnienie jej odrębności od innych subdyscyplin pedagogiki,

- dobór celów i treści kształcenia – teoretyczne podstawy planowania pracy pedagogicznej,

- związki między teorią a praktyką pedagogiczną, typy refleksji pedagogicznej, standardy kształcenia nauczycieli.

Literatura:

1. Bartnicka K., Szybiak I. (2001). Zarys historii wychowania. Warszawa: Wydawnictwo ŻAK.

2. Borowska-Nowak W. (1978). Zarys dziejów wychowania przedszkolnego. Warszawa: Wydawnictwa szkolne i pedagogiczne. s.13-224, 256-338.

3. Florek A. (2010). Dziecko w grupie. Wychowanie przedszkolne w grupie integracyjnej zróżnicowanej wiekowo. Warszawa: Wydawnictwo PEDAGOG.

4. Harwas-Napierała B., Trempała J. (2020). Psychologia rozwoju człowieka – charakterystyka okresów życia człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, tom II, rozdział 3.

5. Ilg Frances L. , Bates Ames Louise , Baker Sidney M. (2018). Rozwój psychiczny dziecka od 0 do 10 lat. Gdańsk: GWP Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

6. Klim-Klimaszewska A. (2010). Pedagogika przedszkolna. Warszawa: Instytut wydawniczy Erica.

7. Kwiatkowska H. Pedeutologia. (2008). Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

8. Kwiatkowska H. (2005). Tożsamość nauczycieli. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

9. Lubomirska K. (1994). Przedszkole – rzeczywistość i szansa. Warszawa: Wydawnictwo „Żak”.

10. Lubowiecka J. (2000). Przystosowanie psychospołeczne dziecka do przedszkola. Warszawa: Wydawnictwo WSiP.

11. Nolting H. (2008). Jak zachować porządek w klasie? Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne Profesjonalne.

12. Piaget J. (2006). Studia z psychologii dziecka. Warszawa: Wydawnictwo PWN.

13. Piaget J., Inhelder B. (1999). Psychologia dziecka. Wrocław; Wydawnictwo Siedmioróg,

14. Przetacznik-Gierowska M. (1993). Świat dziecka. Aktywność – poznanie – środowisko. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

15. Rok przedszkolaka. Jak organizować edukację przedszkolną w nowych formach. Informator MEN, Warszawa 2008.

16. Rozporządzenie Ministra Edukacji z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie Podstawy programowej wychowania przedszkolnego(…).

17. Vasta R., Haith M. M., Miller S. A. (2004) Psychologa dziecka. Warszawa: Wydawnictwo WSiP.

18. Waloszek D. (2006). Pedagogika przedszkolna. Metamorfoza statusu i przedmiotu badań. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, s. 54-66, 187-248.

19. Wczesna edukacja i opieka nad dzieckiem w Europie: zmniejszanie nierówności społecznych i kulturowych, Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji, (2009).

20. Wygotski L. S. (2002). Wybrane prace psychologiczne II. Dzieciństwo i dorastanie. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.

W zakresie wiedzy student/ka zna i rozumie:

- terminologię używaną w pedagogice przedszkolnej, jej źródła, miejsce oraz zastosowanie,

- historyczne przemiany oraz miejsce pedagogiki przedszkolnej w systemie nauki oraz jej przedmiotowe i metodologiczne powiązania z innymi dyscyplinami naukowymi;

- biopsychiczne podstawy i uwarunkowania rozwoju dziecka w wieku wczesnego i średniego dzieciństwa,

- procesy związane z wychowaniem i kształceniem dzieci w perspektywie interdyscyplinarnej: psychologicznej, pedagogicznej, aksjologicznej i socjologicznej,

- typy, cele i zasady funkcjonowania instytucji edukacyjnych przeznaczonych dla dzieci w wieku przedszkolnym oraz nurty pedagogiczne, które wywarły wpływ na ich powstanie,

- cele i zasady współpracy przedszkola lub szkoły z podmiotami zewnętrznymi oraz modele, funkcje, szanse i zagrożenia współpracy,

- różne koncepcje odnoszące się do związku teorii i praktyki pedagogicznej, rodzaje i funkcje refleksji w pracy nauczyciela,

- sposoby budowania swojego autorytetu w relacjach zawodowych i we współpracy z zespołem nauczycieli oraz z innymi podmiotami procesu wychowania i kształcenia.

W zakresie umiejętności student/ka potrafi:

- posługiwać się terminologią specjalistyczną,

- formułować i modyfikować cele własnej pracy w placówce oraz cele wychowawcze i dydaktyczne przeznaczone dla konkretnej grupy przedszkolnej,

- dobierać i integrować treści i formy pracy z dziećmi w wieku wczesnego i średniego dzieciństwa,

- wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki przedszkolnej,

- świadomie dobierać i stosować w praktyce wskazania poznanych koncepcji pedagogicznych i psychologicznych związanych z rozwojem i kształceniem dziecka w placówce przedszkolnej,

- tworzyć i modyfikować profesjonalny warsztat pracy nauczyciela edukacji przedszkolnej we współpracy z kadrą pedagogiczną, specjalistami zatrudnionymi w przedszkolu uwzględniając opinie dyrektora placówki i rodziców dzieci.

W zakresie umiejętności społecznych studentk/ka jest gotów/gotowa do:

- podejmowania refleksji dotyczącej własnego warsztatu pracy, a także stałego modyfikowania go zgodnie z dokonaną ewaluacją.

Metody i kryteria oceniania:

Egzamin pisemny; treści obejmujące wykłady i ćwiczenia przedmiotowe.