MOBS - Antropologia kulturowa

obowiązkowe

Zajęcia mają na celu zapoznanie studentów i studentek z zagadnieniami wiedzy antropologicznej. Celem zajęć jest nabycie ogólnej wiedzy z zakresu nauk o kulturze oraz kompetencji do rozpoznawania i analizowania zjawisk kulturowych.

Celem kursu jest wprowadzenie studentów w świat podstawowych pojęć i zagadnień antropologii kulturowej. Antropologia kulturowa rozumiana będzie jako „nauka” o różnorodności zachowań ludzkich w teraźniejszości.

Celem kursu jest wprowadzenie studentów w świat podstawowych pojęć i zagadnień antropologii kulturowej. Antropologia kulturowa rozumiana będzie jako „nauka” o różnorodności zachowań ludzkich w teraźniejszości.

Podczas wykładu zostaną omówione następujące tematy:

a. Antropologia kulturowa jako nauka

b. Trzy komponenty „perspektywy antropologicznej”: badania porównawcze, holizm, relatywizm kulturowy

c. Definiowanie kultury, właściwości kultury

d. Metody antropologii kulturowej: badania terenowe, obserwacja uczestnicząca, wywiad (strukturalizowany, niestrukturalizowany), „antropologia wioski”, etnografia wielostanowiskowa, etyka w badaniach terenowych

e. Źródła antropologii kulturowej: spotkanie z Innym, naukowa etnologia, nowoczesna antropologia, kryzys antropologii w połowie XX wieku i stan po kryzysie. Omówienie najważniejszych koncepcji kultury, szkół antropologicznych

Po analizie podstawowych pojęć i związanych z nimi problemów oraz omówieniu wybranych koncepcji kultury, skoncentrujemy się na wybranych zjawiskach kultury współczesnej takich jak:

a. globalizacja

b. konsumpcjonizm

c. kultura popularna/opór kulturowy/kultura alternatywna

d. kontrola społeczna

e. nacjonalizm/fundamentalizm

f. ruch feministyczny/gender

Ćwiczenia, uwzględniając powyższą tematykę oraz zainteresowania studentów i prowadzących zajęcia, obejmą różne zagadnienia wynikające z relacji człowiek-kultura.

Literatura wykorzystywana podczas wykładu i ćwiczeń:

1. Barber B., Dzihad kontra McŚwiat, Muza, Warszawa 2000.

2. Bauman o popkulturze: wypisy, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.

3. Bauman Z., Globalizacja, PIW, Warszawa 2000.

4. Bauman Z., Kultura w płynnej nowoczesności, Narodowy Instytut Audiowizualny, Warszawa 2011.

5. Benedict R., Wzory kultury, MUZA , Warszawa 1999.

6. Burszta J. W., Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje, Wydawnictwo Zyski S-ka, Warszawa 1998.

7. Burszta J. W., Od mowy magicznej do szumów popkultury, Academica Wydawnictwo SWPS, Warszawa 2009.

8. Burszta J. W., Świat jako więzienie kultury: pomyślenia, PIW, Warszawa 2008.

9. Burszta J. W., Kotwice pewności. Wojny kulturowe z pop nacjonalizmem w tle, Wydawnictwo Iskry, Warszawa 2013.

10. Czarnowski S., Kultura, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2005.

11. Eller D. J., Antropologia kulturowa. Globalne siły, lokalne światy, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012.

12. Evans-Pritchard E. E., Czary, wyrocznia i magia u Azande: wersja skrócona, PIW, Warszawa 2008.

13. Frazer G. J., Złota gałąź: studia z magii i religii, Wydawnictwo KR, Warszawa 2000.

14. Geertz C., Interpretacja kultur. Wybrane eseje, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2005.

15. Gennep A. van, Obrzędy przejścia, PIW, Warszawa 2006.

16. Graff A. , Rykoszetem. Rzecz o płci, seksualności i narodzie, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2008.

17. Graff A., Świat bez kobiet. Płeć w polskim życiu publicznym, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2001.

18. Hammersley M., Atkinson P., Metody badań terenowych, Zysk i S-ka, Poznań 2000

19. Heath J., Potter A., Bunt na sprzedaż. Dlaczego kultury nie da się zagłuszyć? Wyd. Muza, Warszawa 2010.

20. Huxley A., Nowy wspaniały świat, Muza, Warszawa 2009.

21. Jawłowska A, Kultura alternatywna –przeszłość czy kontynuacje?, „Kultura Współczesna” 2004, nr 3.

22. Kapuściński R., Ten Inny, ZNAK, Kraków 2006.

23. Krawczak E., Antropologia kulturowa, UMCS, Lublin 2007.

24. Levi-Srauss C., Smutek tropików, Warszawa 2008.

25. Malinowski B., Dziennik w ścisłym znaczeniu tego wyrazu, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2008.

26. Malinowski B., Życie seksualne dzikich w północno-zachodniej Melanezji, Dzieła t. 2., PWN, Warszawa 1980.

27. Mead M., Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego, PWN, Warszawa 2000.

28. Mencwel A. (red.), Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005.

29. Nowicka E., Świat człowieka - świat kultury, PWN, Warszawa 2006.

30. Propp W., Morfologia bajki, Książka i Wiedza, Warszawa 1976.

31. Riesman. D., Samotny tłum, MUZA, Warszawa 1996.

32. Sulima R., Antropologia codzienności, Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2000.

33. Szarota P., Od skarpetek Tyrmanda do krawata Leppera, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.

34. Turner V., Proces rytualny: struktura i antystruktura, PIW, Warszawa 2010.

35. Zańko P., „Zabijemy was słowami”. Prowokacja kulturowa w przestrzeni miejskiej i w internecie, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2012.

Wiedza:

student rozróżnia kierunki, szkoły i orientacje antropologiczne oraz ich przedstawicieli;

zna minimum 3 wybrane koncepcje kultury i ich autorów (włącznie z notą biograficzną);

zna podstawowe metody badań antropologicznych, ich twórców i praktyków;

zna subdyscypliny antropologii kulturowej;

definiuje zakres i treść pojęcia kultura oraz podstawowych pojęć dotyczących kultury (kategorie i typy kultur, elementy kultury, systemy kultury);

dokonuje zróżnicowania między pojęciami i potrafi je wyjaśnić: kultura-cywilizacja, społeczeństwo-społeczność, wzory-wzorce-ikony; kulturowy-kulturalny, emic-ethic,;

Umiejętności:

student potrafi przechodzić w rozmowie/dyskusji od potocznego do naukowego myślenia w obszarach związanych z kulturą;

posługuje się swobodnie aparatem pojęciowym z zakresu wiedzy o kulturze;

dostrzega zjawiska kulturowe wokół siebie i potrafi je opisać, zinterpretować i wyjaśnić uwzględniając czynniki i charakter zmiany;

stawia pytania i prowadzi dyskurs antropologiczny i kulturoznawczy;

rozumie proces globalizacji, potrafi wskazać jego konsekwencje;

opisuje i analizuje otaczającą go rzeczywistość kulturową ze świadomością relatywizmu kulturowego i różnic kulturowych

Postawa:

student wyraża aktywne zainteresowanie sprawami kultury zarówno w odniesieniach historycznych, jak i wobec problemów współczesności;

swoją postawą daje świadectwo tolerancji, otwartości i poszanowania odmienności w relacjach międzyludzkich;

wspiera i inicjuje działania mające na celu propagowanie postaw antykonsumpcyjnych

uczestniczy aktywnie w życiu społeczno-kulturalnym;

Warunkiem przystąpienia do egzaminu modułowego (MBS) jest zaliczenie wykładu (kolokwium) oraz ćwiczeń (formę zaliczenia ustala prowadzący ćwiczenia).

Ocena z egzaminu modułowego jest średnią arytmetyczną wyciągniętą z trzech ocen cząstkowych:

- oceny z wykładu z antropologii kulturowej,

- oceny z wykładu z metodologii badań społecznych,

- oceny z ćwiczeń (antropologia kulturowa bądź metodologia badań społecznych)

Aby uzyskać zaliczenie ćwiczeń z antropologii kulturowej student zobowiązany jest do:

merytorycznej rozmowy i aktywności/dyskusji/ wokół postawionych w trakcie zajęć problemów; rzetelnej znajomości treści lektur, ujawnianej w trakcie dyskusji/rozmowy na zajęciach, obecności na zajęciach (dopuszczalne maksymalnie dwie nieobecności w semestrze); zaliczenia kolokwium bądź napisania eseju antropologicznego.

Uzyskanie oceny bdb z ćwiczeń zwalnia studenta z części antropologicznej egzaminu modułowego. Kryterium otrzymania oceny bdb z ćwiczeń ustala prowadzący ćwiczenia.

Część antropologiczna egzaminu modułowego na studiach dziennych będzie miała formę ustną. Zakres egzaminu obejmuje materiał z wykładów oraz z ćwiczeń. Z egzaminu student otrzymuje dwie oceny cząstkowe (jedną z wykładu, druga z ćwiczeń). Z tych ocen, a także z oceny cząstkowej z metodologii badań społecznych (wykład/test) będzie wyciągana średnia modułowa i ostateczna ocena.

Skala ocen:

4,76 - 5,00 (bdb)

4,33 - 4,75 (db+)

3,76 - 4,32 (db)

3,33 - 3,75 (dst+)

3,00 - 3,32 (dst)

poniżej 3,00 (ndst)

Na studiach zaocznych egzamin modułowy będzie miał formę pisemną. Studenci odpowiadają na trzy pytania:

- pytanie z wykładu z metodologii badań społecznych

- pytanie z wykładu z antropologii kulturowej

- pytanie z ćwiczeń (antropologia lub metodologia, w zależności od wyboru konwersatorium).

System oceniania prac pisemnych taki sam jak na studiach dziennych.