MTP - MODUŁ TEORII PEDAGOGICZNYCH

obowiązkowe

Celem modułu jest prezentacja problemów jaki zajmuje się pedagogika specjalna, społeczna i wprowadzenie do pedagogiki ogólnej jako subdyscyplina pedagogiki i jako nauka teoretyczna, empiryczna i praktyczna. Prezentacja kontekstów rozwoju i funkcjonowania osób z w cyklu życia i edukacji

Program pedagogiki specjalnej obejmuje wprowadzenie słuchaczy w pedagogikę specjalną jako dyscyplinę naukową: teoretyczną, empiryczną i praktyczną oraz subdyscyplinę pedagogiki. Prezentację obszarów problemowych - podmiotu jej oddziaływań- uwarunkowań rozwoju, funkcjonowania i społecznej alokacji osób z niepełnosprawnością.

Pedagogika społeczna, zajmując się relacją człowiek - środowisko -wychowanie ma na celu zarówno diagnozę środowiskowych uwarunkowań procesów wychowania i rozwoju, podnoszenie poziomu intencji wychowawczych w środowisku życia, jak i organizowanie instytucji/środowisk wychowania o charakterze profilaktycznym oraz kompensacyjnym.

Celem kursu Wprowadzenie do pedagogiki jest ukazanie podstawowych problemów wchodzących a zakres „wprowadzenie do pedagogiki”. Kurs ma przywołać właściwe rozważaniom pedagogicznym kategorie pojęciowe i ukazać zróżnicowanie myśli pedagogicznej.

Pedagogika specjalna - pedagogika specjalna jako nauka, jej subdyscypliny i związki z innymi dziedzinami wiedzy.

- Rozmiary zjawiska niepełnosprawności i Modele niepełnosprawności

-rehabilitacja, system opieki i wsparcia osób niepełnosprawnych

- adaptacja do niepełnosprawności członka rodziny jako proces

- adaptacja do własnej niepełnosprawności - opresyjność niepełnosprawności, emancypacja

- Zasady ,metody pracy z osobami niepełnosprawnymi w procesie diagnozy, w edukacji, w rodzinie, w zatrudnieniu, w czasie wolnym. -Koncepcje normalizacji i społecznej integracji, integracja edukacyjna .

- Psychospołeczne problemy osób niepełnosprawnych i sposoby ich rozwiązywania w Polsce i w świecie.

Tematyka zajęć z pedagogiki społecznej obejmuje: wybrane zagadnienia z dziejów pedagogiki społecznej (geneza, kształtowanie się i rozwój tej dyscypliny; twórcy i przedstawiciele pedagogiki społecznej); główne pojęcia (środowisko wychowawcze, profilaktyka, kompensacja, wsparcie społeczne); metody pracy społeczno-wychowawczej; główne środowiska wychowawcze: rodzina, szkoła, rówieśnicy, środowisko lokalne (struktura, funkcje, przemiany); wybrane problemy społeczno-edukacyjne współczesnej doby (np. potencjał edukacyjno-kulturowy środowiska; środowisko "ryzyka", relacja demokracja - edukacja, aktywizacja społeczności lokalnych, społeczno-edukacyjna funkcja organizacji pozarządowych, edukacja międzykulturowa.

Wprowadzenie do pedagogiki ma za zadanie:

- ukazać w sposób systematyczny wiedzę niezbędną do zaliczenia przedmiotu;

- wprowadzić w świat podstawowych pojęć pedagogicznych;

- ukazać, jak rozumiane jest pojecie „pedagogika” i wybrane kategorie pojęciowe funkcjonujące w pedagogicznych dyskursach;

- zapoznać z problematyka interdyscyplinarności pedagogiki;

- ukazać zróżnicowanie myśli pedagogicznej i jej powiązanie z różnymi typami wiedzy;

- ukazać kulturowe i społeczne konteksty/ uwarunkowania wychowania;

- przedstawić otwartość pedagogiki na problemy współczesności.

Literatura pełna: D. Smith(2010):Pedagogika specjalna

W.Dykcik (red.) (1998): Pedagogika specjalna

O.Speck (2005): Niepełnosprawni w społeczeństwie. Podstawy ortopedagogiki

S. Kawula (red.), Pedagogika społeczna. Dokonania-aktualność-perspektywy, Toruń 2003.

A. Radziewicz-Winnicki, Pedagogika społeczna, Warszawa 2008.

M. Cichosz, Polska pedagogika społeczna w latach 1945 – 2003, T. 1-2; Toruń 2004.

J. Piekarski, Pilch T. i in., Edukacja społeczna wobec problemów współczesnego człowieka i społeczeństwa, Łódź 2010.

H. Radlińska, Pedagogika społeczna, Warszawa 1961.

A. Kamiński, Studia i szkice pedagogiczne, Warszawa 1978.

Encyklopedia pedagogiczna XXI w. pod red. T. Pilcha, Warszawa 2009.

E. Wysocka, Człowiek i środowisko życia. Podstawy teoretyczno-metodologiczne diagnozy, Warszawa 2007.

B. Smolińska-Theiss, Od opieki do prewencji. „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” 1997, nr 10.

W. Theiss, Mała ojczyzna. Kultura, edukacja, rozwój lokalny, Warszawa 2001.

W. Theiss, M. Winiarski (red.), Pedagogika społeczna. Tradycja i współczesne konteksty (specjalny numer „Pedagogiki Społecznej”), Warszawa 2007.

Pedagogika społeczna – przestrzenie życia i edukacji, Warszawa 2010.

T. Pilch, I. Lepalczyk (red.), Pedagogika społeczna. Człowiek w zmieniającym się świecie, Warszawa 1995.

T. Szlendak, Socjologia rodziny, Warszawa 2010.

W. Theiss, B. Skrzypczak [red.], Edukacja i animacja społeczna w środowisku lokalnym, Warszawa 2006.

B. Kromolicka (red.), Praca socjalna w organizacjach pozarządowych. Z problemów działania i kształcenia, Toruń 2005.

J. Czapiński, T. Panek (red.), Diagnoza społeczna. Warunki i jakość życia Polaków, http: www.diagnoza.com.

B. Szatur-Jaworska, Ludzie starzy i starość w polityce społecznej, Warszawa 2000.

K. Białobrzeska, S. Kawula (red.), Człowiek w obliczu wykluczenia i marginalizacji społecznej, Toruń 2006.

E. Jarosz, Ochrona dzieci przed krzywdzeniem. Perspektywa globalna i lokalna, Katowice 2008.

B. Barber, Skonsumowani, W-wa 2008, rozdz. 1. i 8.

G. Ritzer, Makdonaldyzacja społeczeństwa, Warszawa 2003.

W. Wosińska, Oblicza globalizacji, Sopot 2008.

T. Sosnowski, T. Pilch (red.), Zagrożenia człowieka i idei sprawiedliwości społecznej, Warszawa 2013. Literatura rozszerzająca i pogłębiająca treści przekazywane podczas wykładów:

S. Kawula (red.), Pedagogika społeczna. Dokonania-aktualność-perspektywy, Toruń 2003.

A. Radziewicz-Winnicki, Pedagogika społeczna, Warszawa 2008.

M. Cichosz, Polska pedagogika społeczna w latach 1945 – 2003, T. 1-2; Toruń 2004.

J. Piekarski, Pilch T. i in., Edukacja społeczna wobec problemów współczesnego człowieka i społeczeństwa, Łódź 2010.1. S. Amsterdamski: Kryzys scjentyzmu, (w): S. Nowak (red.):Wizje człowieka i społeczeństwa w teoriach i badaniach naukowych, Warszawa 1984, s. 306 – 327;

T. Hejnicka- Bezwińska : Pedagogika ogólna, Warszawa 2008, s. 220 -255;

S. Kunowski: Podstawy pedagogiki współczesnej, Warszawa 1997, część I , rozdziały II, III ,V;

Kryteria do spełnienia przy całym module: wiedza, umiejętności i podstawy uzyskane na wykładach, konwersatoriach i lektoriach

WIEDZA

1.Posiada podstawową wiedzę dotyczącą pedagogiki jako nauki o wychowaniu, jej miejsca w systemie nauk i zróżnicowania wewnętrznego.

2.Posiada podstawową wiedzę o różnych rodzajach struktur i instytucji zaangażowanych w procesy edukacyjne i ich wzajemnych powiązaniach.

3.Zna zróżnicowany charakter wiedzy pedagogicznej i jej relacje z innymi rodzajami wiedzy, zwłaszcza wiedzą filozoficzną i naukową ( głównie psychologiczną i socjologiczną, społeczną ).

4.Ma podstawową wiedzę o człowieku jako podmiocie w kontekście procesu wychowania.

5.Uzyskuje podstawową wiedzę z zakresu epistemologii i profilu oddziaływań wychowawczych z uwzględnieniem celów, zadań i funkcji wychowania.

6.Ma podstawową wiedzę o uwarunkowaniach procesów edukacyjnych i ich zmienności historycznej.

UMIEJĘTNOŚCI

1. Umie operować podstawowymi kategoriami pojęciowymi znaczącymi dla refleksji pedagogicznej.

2.Umie podejmować próby analizy i syntezy prezentowanych na zajęciach i studiowanych samodzielnie stanowisk.

3.Umie wykorzystać podstawy wiedzy teoretycznej do prób samodzielnej analizy problemów edukacyjnych.

4.Potrafi dostrzegać problematykę pedagogiczną w ramach procesów i zjawisk społecznych, a także dyscyplin właściwych dla studiowania pedagogiki.

5.Umie , drogą samodzielnych działań edukacyjnych, poszerzać wiedzę zdobytą na zajęciach.

6. Potrafi ,na poziomie podstawowym , definiować wybrane problemy pedagogiczne i podejmować próby prowadzenia prostych badań.

7.Umie podejmować próby ukazania sposobów rozwiązania dostrzeganych problemów.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

1.Ma świadomość odpowiedzialności pedagoga za charakter podejmowanych działań.

2. Ma świadomość etycznego wymiaru sytuacji edukacyjnych.

2. Odnosi się refleksyjnie do roli wychowania w kształtowaniu człowieka i kreowaniu szeroko rozumianej rzeczywistości społecznej.

3.Szanuje opinie i odmienne postawy innych , w tym współuczestników procesu edukacyjnego.

4. Ma świadomość procesualnego podejścia do własnej wiedzy i umiejętności oraz permanencji zawodowego i osobistego rozwoju.

5. Dostrzega wartość współpracy z innymi na zajęciach i w trakcie przygotowania do zajęć ( poszukiwanie, dotarcie do źródeł, ich analiza ).

6. Ma świadomość znaczenia samodzielnego studiowania tekstów , zagadnień dla samorozwoju.

Zaliczenie wszystkich zajęć wymaganych do przystąpienia do egzaminu modułowego: wykładów, konwersatoriów i lektoriów z pedagogiki specjalnej, pedagogiki społecznej i wprowadzenia do pedagogiki ZAL*6 wg kryteriów przedmiotowych.

Egzamin modułowy pisemny: student pisze na 1 wybrany temat zawierając wiedzę z 3 przedmiotów stanowiących moduł [pedagogika specjalna, pedagogika społeczna, wprowadzenie do pedagogiki - wykłady, ćwiczenia i lektoria], Do egzaminu jest zobowiązany do przeczytania literatury podstawowej przedstawionej w opisie zajęć cyklu danego roku.

Kryteria brane pod uwagę do oceny z egzaminu:

Wybrane efekty kształcenia opanowane w stopniu bardzo dobry, dobrym, lub dostatecznym:

1. Posiada wiedzę dotyczącą pedagogiki jako nauki o wychowaniu, jej miejsca w systemie nauk i zróżnicowania wewnętrznego a także relacji z innymi rodzajami wiedzy, zwłaszcza wiedzą filozoficzną i naukową ( głównie psychologiczną i socjologiczną, społeczną ).

2. Dysponuje wiedzą o uwarunkowaniach procesów edukacyjnych i ich zmienności historycznej a także wiedzą z zakresu epistemologii i profilu oddziaływań wychowawczych z uwzględnieniem celów, zadań i funkcji wychowania.

3. Umie operować kategoriami pojęciowymi znaczącymi dla refleksji pedagogicznej.

4. Ma świadomość odpowiedzialności pedagoga za charakter podejmowanych działań.

Kryteria oceny:

ocena 5 - student w stopniu bardzo dobrym wykazał się wiedzą i umiejętnościami zawartymi w powyższych 4 efektach kształcenia

ocena 4 - student w stopniu dobrym wykazał się wiedzą i umiejętnościami zawartymi w powyższych 4 efektach kształcenia

ocena 3 - student w stopniu dostatecznym wykazał się wiedzą i umiejętnościami zawartymi w powyższych 4 efektach kształcenia