MTP - Wprowadzenie do pedagogiki. Kultura – krytyka – racjonalność - lektorium

Tematyka zajęć koncentruje się wokół relacji między myśleniem krytycznym a pedagogiką. Celem zajęć jest przybliżenie studentom niektórych zagadnień szeroko rozumianej krytyki filozoficznej, a także ich powiązania z kulturą i problemem racjonalności. Tworzą one kontekst teoretyczny dla pedagogiki krytycznej, zarówno w rozumieniu istniejącego już dorobku jej przedstawicieli jak i w rozumieniu szerszym, odnoszącym się do krytycznego potencjału powstającego na przecięciu myśli filozoficznej i myśli pedagogicznej. Zmierza to do uświadomienia studentom tego, że pedagogika nie jest zjawiskiem izolowanym, lecz fenomenem społeczno-kulturowym osadzonym w kontekście współczesnej humanistyki.

w sali

Zajęcia mają charakter interdyscyplinarny. Formuła zajęć polega na samodzielnej lekturze zadanych tekstów źródłowych. Następnie teksty te są analizowane w trakcie zajęć, w czasie których ich treść zostaje uzupełniona o szerszy kontekst teoretyczny.

Zagadnienia:

1) Sokrates: narodziny krytycznego myślenia;

2) Filozofia jako krytyka kultury, Eros – racjonalny popęd wychowawczy;

3) Interesy poznawcze gatunku ludzkiego a nowy podział nauk; teoria a krytyka ideologii;

4) Pedagogika radykalna a pedagogika krytyczna, problem emancypacji;

5) Kultura dominująca i reprodukcja kulturowa a problem oporu;

6) Pedagogika w odniesieniu do interesów poznawczych Habermasa;

7) Krytyka pedagogiki krytycznej;

8) Relacja teorii, praktyki i techniki w perspektywie hermeneutycznej;

8) Fenomen rozumienia w ujęciu hermeneutycznym: historyczność, koło hermeneutyczne, rozumienie a wyjaśnianie, dialog;

9) Uniwersytet: aparat ideologiczny vs. system biurokratyczny, idea doskonałości jako pojęcie bez referencji;

10) Różne modele umysłu w ujęciu Brunera i ich konsekwencje pedagogiczne;

• Platon, Obrona Sokratesa, tłum. W. Witwicki, wydanie dowolnie (z paginacją boczną).

• Platon, Uczta, tłum. W. Witwicki, wydanie dowolne (z paginacją boczną).

• Hans-Georg Gadamer, Teoria, technika, praktyka, tłum. A. Przyłębski, w: tegoż, Teoria, etyka, edukacja, WUW, Warszawa 2008, s. 39-67 (także: seria Myśli i ludzie, tom Gadamer).

• Andrea Folkierska, Wychowanie i pedagogika w perspektywie hermeneutycznej, w: Stefan Wołoszyn, Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, t. III. ks. II, s. 661-673.

• Jürgen Habermas, Interesy konstytuujące poznanie, tłum. L. Witkowski, Colloquia Communia 1985, nr 2 (19), s. 157-169.

• Tomasz Szkudlarek, Wyzwanie pedagogiki krytycznej, w: Tomasz Szkudlarek, Bogusław Śliwerski, Wyzwania pedagogiki krytycznej i antypedagogiki, Impuls, Kraków 2010, s. 9-49.

• Lech Witkowski, O stanie i problemach recepcji amerykańskiej pedagogiki radykalnej w Polsce, w: Henry A. Giroux, Lech Witkowski, Edukacja i sfera publiczna. Idee i doświadczenia pedagogiki radykalnej, Impuls, Kraków 2010, s. 37-66.

• Henry Giroux, Teoria krytyczna i racjonalność w edukacji obywatelskiej, tłum. L. Witkowski, w: Henry A. Giroux, Lech Witkowski, Edukacja i sfera publiczna. Idee i doświadczenia pedagogiki radykalnej, Impuls, Kraków 2010, s. 149-184.

• Bill Readings, Uniwersytet w ruinie, tłum. S. Stecko, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2017, roz.2. Idea doskonałości, s. 45-73.

• Jerome Bruner, Kultura edukacji, tłum. A. Brzezińska, Universitas, Kraków 2010, roz. 1. Kultura, umysł i edukacja, s. 13-69.

Student:

posługuje się pojęciowością analizowanych źródeł

orientuje się w podstawowych zagadnieniach omawianych w trakcie zajęć

potrafi odtworzyć argumentację tekstu i postawić pytania na podstawie jego treści

prezentuje swoją opinię odwołując się do rzeczowych argumentów

Aktywność na zajęciach, ustne kolokwium