Podstawy nauki o książce, bibliotece i informacji

obowiązkowe

Wykład ma charakter wprowadzający.

w sali

Celem wykładu jest zapoznanie studentów z teoretycznymi podstawami nauki o informacji (informatologii). Studenci podczas zajęć dowiedzą się czym zajmuje się ta dyscyplina, jak się wykształciła, jakie jest jej miejsce w systemie nauk.

Celem ćwiczeń jest zapoznanie studentów z podstawami nauki o informacji od strony praktycznej. Studenci poznają podstawowe źródła informacji z zakresu informatologii, najważniejsze ośrodki badawcze zajmujące się informatologią oraz najnowsze kierunki badawcze w tej dyscyplinie.

Wykład:

1. Czym jest nauka o informacji (informatologia). Historia nauki o informacji. Jej współczesne miejsce w systemie nauk, związki z innymi dyscyplinami i praktyczną działalnością informacyjną.

2. Podstawowe pojęcia nauki o informacji: dane, informacja, wiedza, dokument, użytkownik, system informacyjny, proces informacyjny.

3. Kierunki badań w nauce o informacji: organizacja wiedzy i informacji; architektura informacji; zarządzanie informacją i wiedzą.

4. Kierunki badań w nauce o informacji: systemy informacyjne; wyszukiwanie informacji; infobrokering.

5. Kierunki badań w nauce o informacji: organizacja wiedzy i informacji; badania użytkowników i zachowań informacyjnych, edukacja i kultura informacyjna, badanie wykorzystywania informacji (bibliometria i informetria).

Ćwiczenia:

1. Społeczeństwo informacyjne

2. Źródła informacji z zakresu informatologii - słowniki, encyklopedie, czasopisma, bazy

3. Organizacje i ośrodki badawcze zajmujące się informatologią

4. Najnowsze kierunki badań w nauce o informacji

Lektury podstawowe:

M. Dembowska: Nauka o informacji naukowej (informatologia). Organizacja i problematyka badań w Polsce. Warszawa: IINTE 1991

B. Kordeczuk, J. Woźniak-Kasperek: Bibliologia i informatologia w naukach o komunikacji społecznej i mediach – odrębność czy komplementarność?. Studia Medioznawczek 2019 nr 20 s. 212-224

Nauka o informacji. Pod red. W. Babika. Warszawa, Wydaw. SBP 2016 (wybrane fragmenty)

B. Sosińska-Kalata: Nauka o informacji wśród nauk o kulturze. W: Kultura książki i informacji. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Elżbiecie Gondek. Katowice: Wydaw. UŚ 2017, s. 311-325

B. Sosińska-Kalata: Obszary badań współczesnej informatologii (nauki o informacji). Zagadnienia Informacji Naukowej. Studia Informacyjne 2013 vol. 51 nr 2 s. 9-41

Lektury uzupełniające:

M Górny: Inżynierski czy poznawczy charakter nauki o informacji. W: Przestrzeń informacji i komunikacji. Pod red. M. Kocójowej. Kraków, WUJ 2004 s. 40-45

Informacja naukowa. Rozwój – metody – organizacja. Pod red. Z. Żmigrodzkiego et al. Warszawa: Wydaw. SBP 2006, rozdz. 1-5, s. 17-100

M. Jabłonowski, T. Mielczarek: Komunikowanie społeczne i media – federacja, a nie inkorporacja. Studia Medioznawczek 2018 nr 4 s. 13-29

K. Materska: Informacja w organizacjach społeczeństwa wiedzy. Warszawa: Wydaw. SBP 2007, rozdz. 4, s. 267-302

W. Pindlowa: Pole badań informacji naukowej – problemy zmienne i niezmienne. W: Nauka o informacji w okresie zmian. Pod red. B. Sosińskiej-Kalaty et al. Warszawa: Wydaw. SBP. 2013 s. 53-61

M. Próchnicka: Człowiek i komputer. Dialogowy model wyszukiwania informacji. Kraków: WUJ 2004, rozdz. 1, s. 21-41

M. Skalska-Zlat: Bibliometria – pojęcia, metody, kierunki badań. Roczniki Biblioteczne 1988 z. 2 s. 259-283

S. Skórka: Architektura informacji. W: W. Babik (red), Nauka o informacji. Warszawa, Wydaw. SBP 2016, 555-575

B. Sosińska-Kalata: Ewolucja paradygmatu badań organizacji wiedzy. W: Nauka o informacji w okresie zmian. Pod red. B. Sosińskiej-Kalaty et al. Warszawa: Wydaw. SBP. 2013 s. 113-127

B. Sosińska-Kalata: Paula Otleta antycypacje nowoczesnej technologii informacyjnej. Praktyka i Teoria Informacji Naukowej i Technicznej 2010 nr 1 s. 3-20

M. Świgoń: Zarządzanie wiedzą – wyzwanie dla nauki o informacji. Kształcenie menedżerów informacji i wiedzy. W: Nauka o informacji w okresie zmian. Pod red. B. Sosińskiej-Kalaty et al. Warszawa: Wydaw. SBP. 2013 s. 247-264

Wiedza:

- student ma uporządkowaną podstawową wiedzę na temat nauki o informacji (informatologii) jako dyscypliny naukowej dostarczającej wyjaśnień teoretycznych i rozwiązań metodologicznych praktycznej działalności informacyjnej;

- student zna podstawowe pojęcia nauki o informacji;

- student zna genezę informatologii, rozumie uwarunkowania jej rozwoju do czasów współczesnych;

- student zna przedmiot i pole badawcze dyscypliny;

- student ma podstawową wiedzę o najważniejszych współczesnych kierunkach badań w nauce o informacji;

- student zna powiązania między informatologią a innymi dyscyplinami nauki, rozumie interdyscyplinarny charakter badań informatologicznych;

- student zna podstawowe źródła informacji z zakresu informatologii (słowniki, encyklopedie, czasopisma, bazy bibliograficzne).

Umiejętności:

- student potrafi posługiwać się podstawowymi źródłami informacji z zakresu informatologii;

- student potrafi posługiwać się terminologią podstawową dla informatologii;

- student potrafi scharakteryzować główne pola badawcze informatologii;

- student potrafi wskazać związki nauki o informacji z innymi dyscyplinami.

Kompetencje społeczne:

- student ma świadomość znaczenia informacji i badań informatologicznych dla rozwoju społeczeństwa opartego na informacji i wiedzy;

- student rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju w świetle globalnego dostępu do informacji.

Wykład - pisemny egzamin końcowy

Ćwiczenia - obecność (możliwa 1 nieusprawiedliwiona nieobecność), aktywność podczas zajęć

brak