Teorie narracji

obowiązkowe

Wykład eksploruje klasyczne pojęcia narratologiczne (narrator, fabuła, fokalizacja, akcja, postać) w różnych kontekstach. Konteksty te pozwolą analizować narracje mityczne, filmowe, polityczne a także sposoby istnienia narracji w sztuce dyskursach społecznych.

Narracja jest pojęciem łączącym wiele różnych dziedzin humanistyki, rozumiana jest jako najdoskonalszy przekaźnik znaczeń zawartych w kulturze.

Zajęcia będą omawiać definicje narracji i jej składowe elementy, następnie schematy narracyjne, w których zgromadzone są rozmaite treści dotyczące sposobów rozumienia świata. Podczas słuchania i oglądania opowieści człowiek internalizuje znaczenia zmagazynowane w symbolach kultury i w języku i buduje swój wewnętrzny świat, współtworzy społeczne sensy i wyraża siebie w przestrzeni publicznej.

Następnie treść skoncentruje się na narracji odnoszącej się do `tekstu kultury`, albo `tekstu osoby`, albo też jako swego rodzaju dyskurs pewnej grupy wyrażający jej perspektywę, wartości i interes polityczny. Takie spojrzenie umożliwia opis relacji między jednostką a kulturą w aspekcie komunikacji z innymi, współuczestnictwa w kulturze czy procesach politycznych. Będzie to dotyczyć mitologii, narracji w polityce, historiografii, edukacji.

Zajęcia zaprezentują wiele ujęć – od uniwersalnego modelu Arystotelesa, przez opowiadania z latach 60. zawartego w pracach Greimasa, Bremonda, czy Barthesa, psychologiczne Brunnera, po nowe konteksty – Riceura, narracje historyczne (H. White, A. Danto), logika narracyjna F. Ankersmita, kognitywistyczne ujęcia pojęcia narracji czy narratologię feministyczną.

Teorie nie będą wykładane jako systemy, ale jako perspektywy przydatne do analizy różnych przypadków, przykładów, fenomenów.

Ankersmith F., Narracja, reprezentacja, doświadczenie: Studia z teorii historiografii

Bettelheim B., Cudowne i pożyteczne

Bordwell D., Thompson K., Film art. Sztuka Filmowa. Wprowadzenie

Campbel J., Bohater o tysiącu twarzach

Fog K., Stortelling. Narracje w reklamie I biznesie

Greimas A., Narracja i rytuał

Łotman J., Semiotyka filmu

Politi G., 36 sytuacji dramatycznych

Propp W. Morfologia bajki magicznej

Topolski J. Jak się pisze i rozumie historię

Trzebiński J. Narracja jako sposób rozumienia świata

Vogler C. Podróż autora

Wasilewski J. Opowieści o Polsce

Student jest w stanie określić rodzaj narracji i jej składowe, zanalizować konsekwencje reprezentacji rzeczywistości w danej narracji.

Potrzebny jest komplet prac zaliczeniowych.

Kryteria oceny pracy – oparcie się na lekturach w kwestii teoretycznego podejścia do analizy, zachowanie elementów formalnych pracy.

Kluczowa jest obecność odwołań teoretycznych, ujęcie konkretnego problemu/fenomenu narracyjnego, analiza wyróżnionych rzeczy (nie opinia o ich), bibliografia.

Ocena będzie się składała z zaliczających krótkich prac praktycznych dotyczących pojedynczej lektury oraz końcowej pracy analitycznej. Praca ma być analiza narracji o wybranym zjawisku; musi zawierać tezę i argumentację, przypisy, bibliografię i zachować format pracy uniwersyteckiej. Może być też w formie graficznej, z zachowaniem wyżej wymienionych elementów.