Historia kultury skandynawskiej

obowiązkowe

Zajęcia poświęcone będą wybranym, współczesnym filmom fabularnym (lub/i dokumentalnym) pochodzącym z całego obszaru nordyckiego, a także w razie potrzeby tekstom literackim (proza, reportaż, esej), ujętym jako narracje o wybranych problemach z zakresu historii kultur skandynawskich. Problemy te będą zarazem sytuowane w kontekstach współczesności Norden: od nordyckiej bizarności po niuanse życia publicznego i polityki. Do uczestnictwa w zajęciach nie jest wymagana znajomość języków skandynawskich ani specjalistyczna wiedza skandynawistyczna, przydatna może natomiast okazać się umiejętność czytania tekstów naukowych w języku angielskim.

w sali

Dzieła współczesnego nordyckiego kina, które posłużą za sondę zapuszczaną w przeszłość, ale też teraźniejszość kultur Europy Północnej, wybrane zostały w sposób autorski, na podstawie kryterium aktualności i ważkości problemów. Chodzi m. in. o specyfikę modelu państwowo-społecznego (podejścia do osoby ludzkiej i życia zbiorowego), szczególny profil obyczajowy, tradycję protestancką i poszukiwanie alternatywnych metafizyk, warunki życia w północnym interiorze z dala od aglomeracji, trudne rozliczenia z kolonializmem, niewolnictwem i rasizmem, znaczenie oświecenia w procesie cywilizacji Skandynawii itd. Jest to rzadkie na polskim gruncie spojrzenie obszarowe, szanujące lokalne partykularyzmy i różnice (np. między Szwecją a Danią, Islandią a Skandynawią kontynentalną itp), nie wyłączające zasadniczo ugrofińskiej etnicznie Finlandii, ale wydobywające nordycką wspólnotę w sferze tożsamości kulturowej.

Wszystkie materiały filmowe - z którymi zapoznanie się stanowi ekwiwalent lektury na zajęcia (lektura sama na tych zajęciach odgrywa rolę pomocniczą) - będą udostępniane w postaci plików na Google Classroom. Osoby uczestniczące w zajęciach zostaną poinstruowane w kwestii przestrzegania prawa autorskie; dostęp do filmów uzyskują wyłącznie na użytek własny w celach dydaktycznych. Pełna lista filmów do dyskusji, podobnie jak pełna lista lektur z zakresu uzupełniającej literatury przedmiotu lub literatury kontekstowej, zostanie przedstawiona na początku semestru.

Bazowa filmografia:

Szwedzka teoria miłości

Granica

Barany & The Lamb

Guldkysten

AFR

Kochanek królowej

Kłopotliwy człowiek

Para do życia

Wojna zimowa

Obce niebo

Bazowa literatura

Podmiotu:

Lars Mytting, Porąb i spal

Per Olov Enquist, Wizyta królewskiego konsyliarza

Niklas Orrenius Strzały w Kopenhadze

Nina Witoszek, Najlepszy kraj na świecie

Maciej Czarnecki, Dzieci Norwegii

Przedmiotu:

Z. Ciesielski, Dzieje kultury skandynawskiej, Gdańsk 2016, tomy 2.

The Cultural Construction of Norden, red. Ø. Sørensen, B. Stråth, Oslo 1997.

European Identities. Cultural Diversity and Integration in Europe, ed. N.A. Sørensen, Odense 1995.

T. Szczepański, Kino nordyckie. Pierwsze stulecie, Łódź 2020.

Od Ibsena do Aho. Filmowe adaptacje literatury Skandynawskiej, red. L. Sokół, T. Szczepański, Gdańsk 2020.

H. Pallas, Nowe kino szwedzkie, Kraków 2009.

J. E. Horst, Paweł Urbanik, Kino Norwegii, Kraków 2011.

W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:

- swoistość nauk o kulturze oraz ich związki z innymi naukami humanistycznymi i społecznymi,

- w stopniu zaawansowanym wybrane aspekty historii kultury polskiej i ościennych kultur,

- metody analizy oraz interpretacji praktyk i tekstów kultury,

- wybrane nurty i narzędzia historii literatury, teatru, widowisk oraz sztuk wizualnych i filmu.

W zakresie umiejętności absolwent potrafi:

- wykorzystać posiadaną wiedzę, by samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować, integrować informacje z różnorodnych źródeł i wykorzystywać je w samodzielnych projektach badawczych,

- interpretować zgromadzony materiał uwzględniając kontekst historyczny, społeczny i polityczny,

- zabierać głos w dyskusji stosując poprawne strategie argumentacyjne i operacje logiczne.

W zakresie kompetencji społecznych: absolwent jest gotów do:

- krytycznej oceny posiadanej wiedzy i odbieranych treści,

- przyjęcia postawy szacunku i badawczej ciekawości wobec różnorodnych zjawisk kultury w tym używania zdobytej wiedzy do rozwiązywania zaobserwowanych problemów oraz zasięgania opinii ekspertów,

- dostrzegania wagi refleksji kulturoznawczej dla życia społecznego i dostrzegania konieczność jej rozwoju.

Dopuszcza się 2 nieobecności w semestrze (bez konieczności ich zaliczenia). Więcej niż 5 nieobecności w semestrze oznacza brak możliwości uzyskania zaliczenia.

Z uwagi na formułę realizacji programu premiowana będzie aktywność (systematyczny udział w dyskusjach) przez cały semestr.

Forma egzaminu: egzamin ustny, którego składową będzie stanowić prezentacja (prezentacja PPT lub forma referatu).