Glamour, kobiecość, widowisko: aktorka jako obiekt pożądania

fakultatywne

Zajęcia przeznaczone dla studentek i studentów zainteresowanych fantazmatem pięknego ciała, kulturą popularną oraz teatrem, nie tylko popularnym.

Wymagana znajomość języka angielskiego. Podczas zajęć wykorzystywane są źródła anglojęzyczne

w sali

Celem konwersatorium jest zbadanie relacji między kobiecością, widowiskiem i pożądaniem w nowoczesnych społeczeństwach konsumpcyjnych za pomocą kulturowej kategorii glamour.

Konwersatorium będzie próbą wypracowania definicji glamour, uchwycenia narodzin tego fenomenu i jego ewolucji w dwudziestowiecznej kulturze masowej, ze szczególnym uwzględnieniem widowisk popularnych, a także jego związków z koncepcją kobiecego ciała jako obiektu pożądania i miejsca we współczesnym społeczeństwie konsumpcyjnym.

Punktem wyjścia do dyskusji nad relacją między glamour, kobiecością, widowiskiem i pożądaniem będzie artykuł Petera Baileya "Parasexuality And Glamour: The Victorian Barmaid as Cultural Prototype", w którym glamour zostaje wpisany w kontekst przemian społecznych drugiej połowy XIX wieku jako kod wizualny wyłaniającej się nowej formy seksualności, tak zwanej paraseksualności.

Analiza glamour stanie się przyczynkiem do refleksji nad kulturowym oznaczaniem ciała, zwłaszcza ciała kobiecego, i interpretację „kobiecości” poprzez kategorię spektaklu, widowiska, performansu. Relacja między widowiskiem i kobiecością jest tu rozumiana w dwójnasób: chodzi zarówno o kobiecość w widowisku, jak i kobiecość jako widowisko.

Zajęcia mają oświetlać glamour z różnych perspektyw – nie idzie zatem wyłącznie o wyrastającą z tradycji feministycznej refleksję krytyczną (uprzedmiotowienie i utowarowienie ciała, alienacja, narcyzm), lecz także o dostrzeżenie potencjału subwersywnego, eksplorowanego między innymi w praktykach drag i w nowej burlesce. W ramach zajęć zostaną omówione różne figury glamour, w szczególności "królowa glamour" – Marilyn Monroe.

Konwersatorium ma charakter interdyscyplinary.

Integralną częścią zajęć są wspólne projekcje i analiza materiałów audiowizualnych (fragmenty spektakli teatralnych, filmów z MM, dokumentów etc.) i wizualnych (np. fotografie Richarda Avedona, cykl "Untitled Film Stills" Cindy Sherman).

Wybrana literatura:

Allen Robert C., "Horrible Prettiness: Burlesque and American Culture", The University of North Caroline Press, Chapel Hill – London 1991, s. 3–30.

Bailey Peter, "Parasexuality and glamour: the Victorian barmaid as cultural prototype", „Gender & History”, vol. 2, no. 2, Summer 1990.

Baty S. Paige, "American Monroe: The Making of a Body Politic", rozdz. "Corpus Mysticum", University of California Press, Berkeley 1995, s. 145–184.

Dyer Richard, "Monroe and Sexuality", w: tenże, "Heavenly Bodies: Film Stars and Society", 2nd edition, Routledge, London – New York 2010, s. 17–46.

Dyhouse Carol, "Glamour: Women, History, Feminism", Zed Books, London – New York 2010.

Ferreday Debra, „Showing the girl”: the new burlesque, „Feminist Theory”, vol. 9, no. 1, 2008, s. 47-65.

Godzic Wiesław, "Znani z tego, że są znani. Celebryci w kulturze tabloidów", Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2007, s. 19–53.

Kosiński Dariusz, "Kobiecość w teatrze dziewiętnastego wieku", „Dialog” 2005, nr 1.

Mizejewski Linda, "Ziegfeld Girl: Image and Icon in Culture and Cinema", Duke University Press, Durham – London, 1999.

Robertson Pamela, "Jak się robi kamp feministyczny?", tłum. Agnieszka Matkowska, w: "Kamp. Antologia przekładów", red. Przemysław Czapliński, Anna Mizerka, Universitas, Kraków 2012.

Žižek Slavoj, "Patrząc z ukosa. Do Lacana przez kulturę popularną", rozdz. "Od rzeczywistości do tego, co rzeczywiste", tłum. Janusz Margański, Wydawnictwo KR, Warszawa 2003, s. 13–37.

Prowadząca udostępnia teksty.

Student/studentka zdobywa wiedzę w zakresie: przemian kobiecości na przełomie XIX i XX wieku oraz miejsca aktorki w kulturowej instytucji teatru, zwłaszcza rozrywkowego. W szczególności potrafi:

- ze zrozumieniem zastosować pojęcia i kategorie kulturowe naświetlające relację miedzy kobiecością, widowiskiem i kulturą konsumpcyjną;

- krytycznie przedstawić figury kobiet "widowiskowych" (m.in. odwołując się do rozmaitych praktyk teatralnych)

- w sposób pogłębiony opisać miejsce i rolę kobiet "widowiskowych" w kulturze popularnej;

- zanalizować współczesne i historyczne dyskursy płci

- wskazać i zinterpretować przykłady artystycznej polemiki z omawianym modelem kobiecości

1. Frekwencja (dozwolone są dwie nieobecności, brak obecności na ponad 50% zajęć uniemożliwia podejście do zaliczenia przedmiotu);

2. Aktywność;

3. Wypowiedź ustna lub pisemna na temat powiązany z zagadnieniami poruszanymi na zajęciach. Wypowiedź ustna może mieć formę referatu przedstawionego podczas zajęć lub indywidualnej rozmowy końcowej. Wypowiedź pisemna może być tłumaczeniem wybranego tekstu omawianego podczas zajęć.