Semiotyka władzy w przestrzeni publicznej

fakultatywne

Student/ka musi mieć ochotę na analizowanie znaczeń zakodowanych w przestrzeni społecznej przy wykorzystaniu literatury semiotycznej. Nieodzowny jest zapał do pracy oraz krytyczne spojrzenie na rzeczywistość. Mile widziana umiejętność czytania dłuższych tekstów naukowych oraz wiedza, jak wypożyczyć książkę z BUW-u oraz gdzie się znajduje Biblioteka Narodowa.

w sali i w terenie

Przedmiot adresowany jest do tych osób, które interesują się kwestią władzy i konfliktu w przestrzeni społecznej. Nie będzie związany z jedną specjalnością językową, lecz przykłady działań symbolicznych zostaną zaczerpnięte z różnych obszarów Europy posthabsburskiej i Bałkanów.

Władza sprawowana jest przez symbole i działania symboliczne, ukierunkowane na uzasadnienie i umocnienie jej wpływu. Fascynującą przygodą jest śledzenie obecności znaczącej różnych aktorów społecznych, dążących do narzucenia swoich znaczeń poprzez opanowywanie przestrzeni publicznej.

Uczestnictwo w zajęciach pozwoli też docelowo na umiejętne rozszyfrowanie i tworzenie sensów, także w otaczającej nas rzeczywistości.

Władza nie tylko jest zdobywana, sprawowana, przejmowana. Władza jest także pokazywana. Umiejętne prowadzenie zagospodarowanie przestrzeni może przyczynić się do umocnienia pozycji, natomiast konkurencyjne działania mogą osłabić wpływ instancji rządzących.

Semiotyka to z kolei nauka o znakach. Semiotycy zajmują się procesami kodowania i dekodowania znaczeń, funkcjonowaniem systemów znakowych jako części procesu komunikowania społecznego. Ich odkrycia są kluczowe dla rozumienia tego, jak środowisko kulturowe działa na społeczność zasiedlającą je i współtworzącą.

Semiotyka władzy dąży zatem do odkodowania sensów w otaczającej (nas) przestrzeni. Pozwala zrozumieć, w jaki sposób skutecznie zaplanować działanie publiczne, by wywierało wpływ, a także jak radzić sobie z narzucaniem (nam) znaczeń niepożądanych. Przestrzeń publiczna będzie zatem rozumiana jako przestrzeń konfliktowa, w której różni aktorzy dążą do umocnienia swojej pozycji.

Będą omawiane przykłady z krajów Europy posthabsburskiej oraz z Bałkanów: dla pojęcia skuteczności działania nieodzowny jest przecież kontekst społeczno-polityczny, do którego analizy przygotowujemy się na studiach slawistycznych. Ponadto zajęcia planowane są jako miejsce wymiany doświadczeń i obserwacji, jedna z niewielu możliwości dialogu między student/k/ami różnych naszych specjalności.

W sylabusie podaję najważniejsze pozycje książkowe. Mniejsze teksty zostaną wprowadzone w toku zajęć. Dobrze by było zacząć czytanie jeszcze przed rozpoczęciem zajęć - poniższe książki są same w sobie ciekawe i rozwijające, a także dobrze czytalne.

Roland Barthes, "Mitologie"

Umberto Eco, "Semiologia życia codziennego"

Umberto Eco, "Nieobecna struktura" (fragmenty)

"Psychologia a semiotyka", red. Ida Kurcz

David Harvey, "Bunt miast"

Małgorzata Dymnicka, "Przestrzeń publiczna a przemiany miasta"

Geoffrey Koziol, "Błaganie o przebaczenie i łaskę"

Po ukończeniu kursu student/ka

- zna podstawy analizy semiotycznej,

- posługuje się terminami właściwymi dla adekwatnego opisu procesu dekodowania znaczenia

- dostrzega różnice między znakiem a symbolem

- potrafi zanalizować znaczenia obiektów i działań w przestrzeni publicznej

- podchodzi krytycznie do oglądanej rzeczywistości

- umie omówić i opisać wybrane przypadki tworzenia znaczeń

- chętnie pracuje w grupie

- wykazuje nieufność wobec przekazów ze strony władzy

- docenia wagę i piękno dyskursu semiotycznego.

Najważniejsze dla sukcesu zajęć oraz osiągnięcia efektów kształcenia jest aktywne uczestnictwo na lekcjach. Ocenie podlega:

- obecność (możliwe dwie nieobecności)

- aktywne włączanie się w dyskusję i przygotowanie do zajęć.

Ponadto trzeba będzie w trakcie semestru napisać pracę zaliczeniową o wybranym obiekcie/założeniu przestrzennym (8-10 stron komputeropisu, bibliografia).

Na zaliczenie student/ka przygotuje własny projekt skutecznej kampanii semiotycznej w formie prezentacji.