Wprowadzenie do nauki o mediach

obowiązkowe

Brak – przedmiot ma charakter propedeutyczny.

w sali

Media – przedmiot nauki o mediach – są przedmiotem uciekającym, tzn. w XXI wieku media rozwijają się szybciej niż nauka o nich. Mimo to polonista wybierający specjalizację „filologia dla mediów” powinien poznać historię mediów, współczesny rynek mediów, najważniejsze teorie mediów, pojęcia wykorzystywane przez medioznawstwo oraz skuteczne metody poszukiwania i analizy źródeł w świecie nadprodukcji informacyjnej.

Podjęte będą następujące tematy:

- Krótka historia mediów: (ze szczególnym uwzględnieniem mediów polskich oraz wydarzeń historycznych i politycznych) Przedmiot badań i główne problemy nauki o mediach. Kłopoty terminologiczne. Pojęcie "nowe media". Prehistoria środków masowego przekazu. Krótka historia prasy. Rola przełomów technologicznych w historii mediów.

- Panorama współczesnych mediów: organizacja i rodzaje mediów, korporacje, grupy interesów, mechanizmy określające rynek mediów. Rodzaje badań rynku mediów. Uzależnienie rynku mediów od deklarowanych potrzeb odbiorców. Typy klasyfikacji współczesnych mediów. Media publiczne i prywatne. Media lokalne, regionalne, narodowe i globalne. Zasada konkurencji. Niezależność a polityczne ambicje mediów. Procesy konwergencji mediów. Instytucje nadzorujące działania mediów (Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji) oraz prawodawstwo w zakresie funkcjonowania mediów.

- Media w komunikacji społecznej: zakres komunikowania społecznego, jego środki i formy. Modele komunikacji. Terminy medioznawcze: fakt medialny, globalna wioska, agenda setting, priming, framing, gatekeeping, społeczeństwo informacyjne itp.

- Z punktu widzenia odbiorcy: odbiorca w przestrzeni mediów. Badania odbioru mediów. Charakterystyka badań telemetrycznych i innych badań sondażowych. Czytelnik - widz - odbiorca - uczestnik mediów interaktywnych. Kierunki rozwoju interaktywności. Zmieniająca się rola gatekeepera. Nowa publiczność. Psychologia mediów. Uzależnienia od mediów. Rola psychologii w kształtowaniu rynku mediów.

- Współczesne szanse i zagrożenia związane z mediami: nowe trendy w dziennikarstwie związane z rozwojem technologicznym i zmianami społecznymi. Media społecznościowe: charakterystyka działania, zasięgi. Fake news, false news, dezinformacja. Fact-checking i inne inicjatywy na rzecz poprawy komunikacji w sieci. Ekonomia uwagi i FOMO.

Zbigniew Bauer, Dziennikarstwo wobec nowych mediów, Kraków 2009

Tomasz Goban-Klas, Media i komunikowanie masowe. Teorie i analizy prasy, radia, telewizji i Internetu, Warszawa-Kraków 2001

Barbara Kita, Między przestrzeniami. O kulturze nowych mediów, Kraków 2003

Kody McLuhana. Topografia nowych mediów, Katowice 2009

Tadeusz Kowalski, Bohdan Jung, Media na rynku. Wprowadzenie do ekonomiki mediów, Warszawa 2006

Michael Kunczik, Astrid Zipfel, Wprowadzenie do nauki o dziennikarstwie i komunikowaniu, Warszawa 2000

Lev Manovich, Język nowych mediów, Warszawa 2006

Marshall McLuhan, Zrozumieć media. Przedłużenia człowieka, Warszawa 2004

Denis McQuail, Teoria komunikowania masowego, Warszawa 2008

Media. Red. Edyta Banaszkiewicz-Zygmunt, Warszawa 2000 (Leksykon PWN)

Media masowe w systemach demokratycznych. Teoretyczne problemy i praktyczny wymiar komunikowania politycznego. Red. Bogusława Dąbek-Ostrowska, Wrocław 2003

Problemy konwergencji mediów, t. 1 i 2, Sosnowiec-Praga 2013

Walery Pisarek, Wstęp do nauki o komunikowaniu, Warszawa 2008

Przyszłość Mediów. Almanach. Z. 1: Materiały z konferencji "Czy media publiczne w Europie Środkowo-Wschodniej mają przyszłość? i seminarium "Przyszłość mediów: zagrożenia". Red. Krzysztof Kopczyński i Dorota Roszkowska, Warszawa 2002

Giovanni Sartori, Homo videns. Telewizja i post-myślenie, Warszawa 2005

Słownik wiedzy o mediach. Red. Edward Chudziński, Warszawa 2007

Jerzy Uszyński, Telewizyjny pejzaż genologiczny, Warszawa 2004

Patricia Wallace, Psychologia Internetu, Warszawa 2001

Widzieć, myśleć, być. Technologie mediów. Wybór, wstęp i oprac. Andrzej Gwóźdź, Kraków 2001

THE HANDBOOK OF JOURNALISM STUDIES, red. Karin Wahl-Jorgensen, Thomas Hanitzsch, Routledge, 2009; https://centreforjournalism.co.uk/sites/default/files/richardpendry/Handbook%20of%20Journalism%20Studies.pdf.

Po ukończeniu kursu student:

- opisuje rynek mediów, posługując się różnymi kryteriami i metodami badawczymi;

- potrafi przedstawić skróconą historię mediów;

- odróżnia i charakteryzuje różne modele komunikacji i teorie mediów;

- odróżnia i charakteryzuje technologie medialne, rozumie zasadę konwergencji;

- wie, jak korzystać z informacji przekazywanych przez media i umie je krytycznie analizować;

- korzysta z narzędzi ułatwiających poznawanie nowych trendów w mediach;

- rozumie relacje miedzy mediami, polityką, biznesem i kulturą;

- zna zagrożenia związane z rozprzestrzenianiem zwodniczych informacji w sieci.

Podstawą oceny jest obecność na wykładach i udzielenie poprawnych odpowiedzi w krótkim online'owym teście z treści wykładu na koniec każdych zajęć.

Nie są przewidziane.