Tyflologopedia

obowiązkowe

w sali

Podstawowe zagadnienia dotyczące charakterystyki populacji osób niewidomych i słabowidzących oraz edukacji i rehabilitacji dzieci z dysfunkcją wzroku w kontekście ich potrzeb, możliwości i sposobów wsparcia

Treści wykładu:

1.Przyczyny i skutki niepełnosprawności wzrokowej.

2.Definicje niewidzenia i słabowzroczności w ujęciu medycznym, psychologicznym, pedagogicznym i funkcjonalnym

3.Dane statystyczne dotyczące populacji osób z dysfunkcją wzroku w Polsce i na świecie

4.Obszary działań edukacyjno-rehabilitacyjnych skierowanych na osoby z dysfunkcją wzroku (wczesna interwencja i wczesna stymulacja dziecka, rehabilitacja wzroku, orientacja przestrzenna i bezpieczne, samodzielne poruszanie się, rehabilitacja podstawowa, rewalidacja indywidualna)

5.Następstwa i trudności wynikające z uszkodzenia analizatora wzroku (konsekwencje fizyczno-zdrowotne, orientacyjno-poznawcze, psychospołeczne)

6.Znaczenie kompensacji w edukacji i rehabilitacji osób niewidomych w różnym wieku

7.Podstawowe zagadnienia dotyczące rozwoju mowy i trudności w komunikacji dzieci z dysfunkcją wzroku, min. problemy związane z rozumieniem pojęć, itp.

8.Podstawowe zasady komunikacji z osobami z dysfunkcją wzroku. Wskazówki jak zachowywać się w obecności osoby niewidomej.

9.Rozwój percepcji dotykowej, pismo Braille’a a proces czytania dotykowego

10.Podstawowe techniki bycia przewodnikiem osoby niewidomej – ćwiczenia w symulatorach

•Adamowicz-Hummel A. (2001), Posługiwanie się wzrokiem przez dzieci słabo widzące. W: Jakubowski S. (red.) Poradnik Dydaktyczny dla nauczycieli realizujących podstawę programową w zakresie szkoły podstawowej i gimnazjum z uczniami niewidomymi i słabo widzącymi. MEN, Warszawa, s. 35 – 50

•Jakubowski S. (red.) (2001), Poradnik Dydaktyczny dla nauczycieli realizujących podstawę programową w zakresie szkoły podstawowej i gimnazjum z uczniami niewidomymi i słabo widzącymi. MEN, Warszawa.

•Majewski T. (2008), Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością wzroku. W: Czerwińska M., Dederko T. (red.) Niewidomi w świecie książek i bibliotek. Polski Związek Niewidomych, Kielce, s. 20-29

•Paplińska M. (2009), Nauka brajla w weekend. Podręcznik dla studentów kierunków pedagogicznych, nauczycieli, wykładowców pracujących z niewidomym uczniem i studentem. APS, Warszawa ss. 162

•Paplińska M. (red.) (2008), Uczeń i student z dysfunkcją wzroku – nowe podejście, nowe możliwości. UW, Warszawa, także:

http://www.adaptacje.uw.edu.pl/publikacje/edukacja/3_os_niewidome_i_slabowidz.html

•Paplińska M. (2008), Dziecko z niepełnosprawnością wzrokową na progu szkoły – przygotowania, możliwości i realne wsparcie. W: Gorajewska D. (red.) Wspomaganie dziecka z niepełnosprawnością w rodzinie i szkole. Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji, Warszawa, s 132-141

•Paplińska M. (2009), Uczeń niewidomy w klasie - wskazówki dla nauczycieli http://www.trakt.org.pl/viewpage.php?page_id=165

•Witczak-Nowotna J. (2009), Uczeń słabowidzący w klasie – wskazówki praktyczne dla nauczycieli. http://www.trakt.org.pl/viewpage.php?page_id=145

•Paplińska M., Wałachowska M. (2007), Nowe technologie informacyjne w edukacji i rehabilitacji osób niewidomych i słabowidzących. Nasze Forum Kwartalnik pedagogiczno-terapeutyczny NR 1-2(25-26)/2007, s. 41-49

•Witczak-Nowotna J (red.) (2010), Wspomaganie uczniów z dysfunkcją wzroku w szkołach ogólnodostępnych. Wybrane zagadnienia. Biuro ds. Osób Niepełnosprawnych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa. Także: http://www.bon.uw.edu.pl/dane/wspomaganie_uczniow.pdf

www.adaptacje.uw.edu.pl

www.braille.pl

www.pzn.org.pl

Student, który zaliczył przedmiot:

WIEDZA:

•zna terminologię tyflologiczną oraz definiuje niewidzenie i słabowzroczność w ujęciu medycznym, psychologicznym, pedagogicznym i funkcjonalnym

•zna najczęstsze przyczyny powodujące dysfunkcję wzroku

•wymienia podstawowe następstwa funkcjonalne schorzeń i uszkodzeń układu wzrokowego

•wyjaśnia konsekwencje fizyczno-zdrowotne, orientacyjno-poznawcze, psychospołeczne wynikające z braku wzroku bądź znacznego uszkodzenia wzroku

UMIEJĘTNOŚCI:

•potrafi poprawnie posługiwać się pojęciami tyflologicznymi oraz elementarną wiedzą z zakresu tyflopedagogiki

•potrafi omówić podstawowe konsekwencje wynikające z braku lub znacznego uszkodzenia wzroku, w kontekście analizy czynników warunkujących różne potrzeby i możliwości osób z niepełnosprawnością wzrokową

•opracowuje podstawowe strategie wsparcia osób niewidomych i słabowidzących wykorzystując wiedzę dotyczącą głównych trudności wynikających z niepełnosprawności wzrokowej

• wykorzystuje podstawowe informacje dotyczące potrzeb oraz możliwości dzieci niewidomych i słabowidzących do przygotowania prostej adaptacji materiałów dydaktycznych

KOMPETENCJE SPOŁECZNE:

•jest wrażliwy na potrzeby i możliwości osób niewidomych i słabowidzących

•potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role (przewodnik-osoba niewidoma)

•potrafi wykorzystać w praktyce wiedzę dotyczącą podstawowych zasad komunikacji i zagadnień poświęconych rozwojowi mowy dzieci z dysfunkcją wzroku

•wykazuje wrażliwość wobec trudności, tempa czytania dotykowego początkujących użytkowników brajla oraz szanuje potrzeby osób niewidomych wynikające ze specyfiki czytania pisma brajla

Wykład kontrolowany