Historia rosyjskiego języka literackiego z elementami gramatyki historycznej II

obowiązkowe

I. Przed rozpoczęciem nauki przedmiotu student powinien posiadać wiedzę z Gramatyki opisowej języka rosyjskiego, Języka staro-cerkiewno-słowiańskiego, Wstępu do literaturoznawstwa i Literatury staroruskiej.

II. Przed przystąpieniem do egzaminu z Historii rosyjskiego języka literackiego z elementami gramatyki historycznej należy mieć zaliczone na ocenę przedmioty: Historia rosyjskiego języka literackiego z elementami gramatyki historycznej I oraz Język staro-cerkiewno-słowiański.

Przedmiot zaznajamia z etapami historii rosyjskiego języka literackiego od połowy XV (XVI) wieku do lat 30-tych XX wieku, a co za tym idzie z historią jego słownictwa, historią środków morfologicznych i syntaktycznych, a także historią norm i historią środków stylistycznych w różnych typach piśmiennictwa.

Celem przedmiotu jest zaznajomienie studentów z historią dalszego zmagania się elementów rodzimych ruskich i cerkiewnosłowiańskich, rolą języka staro-cerkiewno-słowiańskiego i cerkiewnosłowiańskiego w historii rosyjskiego języka literackiego poł.XV do lat 30-ch XX wieku. Periodyzacja historyczna pozwala na przegląd i ocenę historii rosyjskiego języka literackiego w ścisłym powiązaniu z dziejami Rusi/Rosji i przedstawia rosyjski język literacki w przekroju synchronicznym. Język piśmiennictwa dwóch źródeł językowych rosyjskiego języka literackiego poł.XV-do końca XVII wiek: języka cerkiewnosłowiańskiego (hagiografia, kronikarstwo, opowieści, poezja, przekłady i in.) i języka staroruskiego (gramoty – dokumenty różnych typów, kodeksy – zbiory przepisów prawa karnego, cywilnego, epistolografia) pozwala na ustalenie norm gramatycznych dwóch języków tych czasów w tym na prześledzenie ewolucji systemu języka rosyjskiego w ciągu kilkuwiekowego rozwoju (fonetyka, gramatyka). Ustalane są zespoły środków językowych (frazeologia, słownictwo, składnia, figury stylistyczne – geneza, funkcje) charakterystycznych dla poszczególnych odmian języka pisanego w rosyjskim języku literackim do końca XVII wieku i od początków XVIII wieku do początków XIX wieku uznanych za szczególnie przydatne ze względu na: funkcję wypowiedzi, dany gatunek literacki i epokę. Dotyczy to także okresu: XIX wiek-lata 30-e XX wieku.

Przedmiot Historia rosyjskiego języka literackiego z elementami gramatyki historycznej powiązany jest z przedmiotami: Język staro-cerkiewno-słowiański i Gramatyka opisowa języka rosyjskiego

Bartoszewicz A. Istorija russkogo litieraturnogo języka. Warszawa 1973.

Durnowo N. Oczerk istorii russkogo jazyka w: Izbrannyje raboty po istorii russkogo jazyka. Moskwa 2000.

Durnowo N. Russkije rukopisi XI-XII ww. kak pamiatniki starosławianskogo jazyka. w: Izbrannyje raboty po istorii russkogo jazyka.Moskwa 2000.

Galczenko M. Wtoroje jużnosławianskoje wlijanije w driewnierusskoj kniżnosti (Grafiko-orfograficzeskije priznaki wtorogo jużnosławianskogo wlijanija i chronołogija ich pojawlenija w drienierusskich rukopisiach konca XIV-pierwoj połowiny XV w.) w: Galczenko. Kniżnaja kultura. Knigopisanije. Nadpisi na ikonach Driewniej Rusi. Izbrannyje raboty. Moskwa, Sankt-Peterburg 2001.

Galster I. Zarys gramatyki historycznej języka rosyjskiego. Warszawa 1998.

Gorszkowa K., Chaburgajew G. Istoriczeskaja grammatika russkogo języka. Moskwa 1981.

Iwanow W. Istoriczeskaja grammatika russkogo języka. Moskwa 1990.

Jakubinskij Ł. Istorija driewnierusskogo jazyka. Moskwa 1953.

Kostomarow W. Priedisłowije k czetwiertomu izdaniju w: Winogradow W.

Łarin B. Lekcii po istorii russkogo litieraturnogo języka (X-sieriedina XVIII w.). 2-izd. Sankt-Peterburg 2005.

Kaługin W. Jazyk i pis’miennosti Driewniej Rusi. Lekcii po istorii russkogo litieraturnogo jazyka XI-XVII wiekow. Moskwa, 2005.

Lehr-Spławiński T.,Witkowski W. Wybór tekstów do historii języka rosyjskiego. Warszawa 1965 i wyd. późniejsze.

Lichaczew D. Razwitije russkoj literatury X-XVII wiekow. Epochi i stili. Leningrad 1973.

Miedyncewa A. Gramotnost’ w Driewniej Rusi: Po pamiatnikam epigrafiki X – pierwoj połowiny XII wieka. Moskwa 2000.

Mieszczerskij N. Istoczniki i sostaw drewniej sławiano-russkoj pieriewodnoj pismiennosti IX-XV wiekow. Leningrad 1978.

Mieszczerskij N. Istorija russkogo litieraturnogo jazyka. Leningrad 1981.

Panow M. Istorija russkogo litieraturnogo proiznoszenija XVIII-XX ww. Moskwa 1990.

Riemniowa M. Puti razwitija russkogo litieraturnogo jazyka XI-XVII ww. Moskwa 2003.

Sobolewskij A. Lekcyi po istorii russkogo jazyka//Sobolewskij A. Trudy po istorii russkogo jazyka: Oczerki po istorii russkogo jazyka. Moskwa 2004. t.1.

Ułuchanow M. O jazykie Driewniej Rusi. 2-izd. Moskwa 2002.

Uspienskij B. Istorija russkogo litieraturnogo jazyka (XI-XVII ww.) 3-izd. Moskwa 2002.

Uspienskij B. Russkoje kniżnoje proiznoszenije XI-XII ww.i jego swiaz’ s jużnosławianskoj tradicijej.(Cztienije jerow) w: Uspienskij B., Izbrannyje trudy: Obszczeje i sławianskoje jazykoznanije. Moskwa 1997. t. 3.

Winogradow W. Litieraturnyj jazyk. w: Izbrannyje trudy: Istoria russkogo llitieraturnogo jazyka. Moskwa 1978.

Żiwow W. Jazyk i kultura w Rossii XVII wieka. Moskwa 1996.

Po zakończeniu przedmiotu student:

WIEDZA

- ma uporządkowaną wiedzę szczegółową z zakresu historii rosyjskiego języka literackiego od poł.XV/poł.XVI do lat 30-tych XX wieku;

- ma uporządkowaną wiedzę na temat historycznej zmienności języka rosyjskiego;

- ma wiedzę o roli języka cerkiewnosłowiańskiego w historii rosyjskiego języka literackiego.

UMIEJĘTNOŚCI

- analizuje teksty staroruskie reprezentujące różne gatunki i różne epoki (język, styl);

- analizuje teksty staroruskie reprezentujące różne gatunki i różne epoki (język, styl);

- umie rozróżnić funkcjonalne style tekstów pisanych;

- tłumaczy fragmenty tekstu staroruskiego na język rosyjski lub polski;

- rozpoznaje cerkiewizmy w rosyjskich tekstach współczesnych;

- potrafi dokonać periodyzacji historii rosyjskiego języka literackiego;

- potrafi definiować cechy poszczególnych okresów;

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

- ma świadomość potrzeby poszanowania odmiennych poglądów i postaw.

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest obecność na zajęciach oraz zdanie egzaminu.

Ocena egzaminacyjna zostanie wystawiona na podstawie:

1. referatu/prezentacji na temat wybranego okresu rozwoju rosyjskiego języka literackiego (na podstawie prac teoretycznych oraz analizy dzieł literackich danego okresu z uwzględnieniem elementów gramatyki historycznej) – maksymalnie 20 pkt.;

2. pisemnego eseju egzaminacyjnego dotyczącego określonej epoki rozwoju języka rosyjskiego – maksymalnie 30 pkt.

Łącznie za można uzyskać 50 pkt. Przelicznik punktów na oceny:

(3,0) dst – 26-30 pkt.

(3,5) dst+ – 31-35 pkt.

(4,0) db – 36-40 pkt.

(4,5) db+ – 41-45 pkt.

(5,0) bdb – 46-50 pkt.

(5!) bdb+ – ocenę może uzyskać student, który spełnił wymagania na ocenę 5,0 oraz wykazał się wiedzą wykraczającą poza zakres podstawowej literatury przedmiotu (np. przedstawienie różnic między stanowiskami badaczy oraz sformułowanie i umotywowanie własnego, umiejętność zastosowania posiadanej wiedzy przy analizie utworów z danego okresu).

Szacunkowa, całkowita liczba godzin, które student musi przeznaczyć na osiągnięcie zdefiniowanych dla przedmiotu efektów uczenia się:

- ćwiczenia = 30 godz., (1 ECTS)

- wykład = 15 godz. (0.5 ECTS)

- samodzielne przygotowanie do ćwiczeń + - samodzielne przygotowanie referatu/prezentacji = ok. 30 godz. (1 ECTS)

- samodzielne przygotowanie do egzaminu = ok. 15 godz. (0,5 ECTS)

RAZEM ok. 90 godz. (3 ECTS)

Student ma prawo do 2 nieusprawiedliwionych nieobecności, każda następna wymaga złożenia usprawiedliwienia. O uznaniu nieobecności decyduje wykładowca. Przekroczenie nieobecności usprawiedliwionych i nieusprawiedliwionych na 50% zajęć może być podstawą do niezaliczenia przedmiotu. Warunki zaliczenia przedmiotu w terminie poprawkowym są takie same jak w terminie I

nie dotyczy