Historia literatury rosyjskiej (X-XVIIIw.)

obowiązkowe

Wykład ma za zadanie przedstawienie - w porządku chronologiczno-problemowym - podstawowych zjawisk z zakresu folkloru oraz dziejów literatury staroruskiej i literatury XVIII wieku.

Ćwiczenia polegają na analizie wybranych dzieł literackich - okresu staroruskiego oraz XVIII wieku - z punktu widzenia problematyki oraz formy.

Celem jest prezentacja podstawowych – najbardziej reprezentatywnych − zjawisk z zakresu folkloru oraz dziejów literatury staroruskiej i literatury XVIII wieku. Materiał jest prezentowany w układzie chronologiczno-problemowym.

1. Zagadnienia ogólne. Prawidłowości procesu historycznoliterackiego. Periodyzacja literatury rosyjskiej.

2. Folklor. Cechy twórczości. Gatunki. Narodziny zainteresowań folklorystycznych w Rosji. Ukształtowanie się i rozwój folklorystyki jako nauki.

3. Literatura staroruska.

A. Piśmiennictwo Rusi Kijowskiej. Tło historyczne i kulturowe. Literatura przekładowa. Literatura hagiograficzna. Kaznodziejstwo. Apokryfy. Latopisy. Słowo o wyprawie Igora.

B. Piśmiennictwo Rusi Północno-Wschodniej. Tło historyczne. Piśmiennictwo okresu rozbicia feudalnego i niewoli tatarskiej. Piśmiennictwo okresu powstawania państwa moskiewskiego.

C. Piśmiennictwo Rusi Moskiewskiej. Tło historyczne i kulturowe. Piśmiennictwo czasów Iwana Groźnego. Piśmiennictwo czasów zamętu. Opowieści pierwszej połowy XVII wieku. Staroruska tradycja kulturowa a nowe prądy umysłowe w XVII wieku. Rozłam w Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej i pisarstwo staroobrzędowców (protopop Awwakum i jego Żywot). Opowieści plebejskie. Symeon Połocki i poezja sylabiczna. Problem baroku.

4. Literatura XVIII wieku.

A. Przemiany czasów Piotra I. Publicystyka. Opowieści czasów Piotra I. Liryka. Dramaturgia i teatr. Twórczość Teofana Prokopowicza.

B. Klasycyzm. a) Założenia teoretyczne. Wpływ literatury zachodnioeuropejskiej. Struktura gatunkowa (satyra, oda, tragedia, komedia, poemat heroiczny i heroikomiczny, bajka). Preferencje tematyczne. Reforma wiersza. b) Twórczość Antiocha Kantemira, Wasilija Trediakowskiego, Michaiła Łomonosowa i Aleksandera Sumarokowa. Nikołaj Nowikow i czasopiśmiennictwo satyryczne. Twórczość Denisa Fonwizina. Twórczość Michaiła Chieraskowa, Wasilija Majkowa i Ippolita Bogdanowicza. Poezja Gawriiła Dierżawina.

C. Sentymentalizm. Założenia teoretyczne. Wpływ literatury zachodnioeuropejskiej. Periodyzacja. Preferencje tematyczne. Rozwój gatunków prozatorskich. Rozwój czasopiśmiennictwa. Twórczość Nikołaja Karamzina oraz pisarzy z jego kręgu. Twórczość Aleksandra Radiszczewa. Poezja Iwana Dmitrijewa.

5. Literatura schyłku XVIII i początku XIX wieku – między Oświeceniem a romantyzmem. Problem preromantyzmu. Oddziaływanie literatury zachodnioeuropejskiej. Instytucjonalizowanie się życia literackiego. Dyskusje literackie. Czasopiśmiennictwo. Proza, poezja i dramat początku XIX wieku.

1. Literatura rosyjska, red. M. Jakóbiec, t. 1, Warszawa 1970 / Literatura rosyjska w zarysie, red. Z. Barański i A. Semczuk, Warszawa 1975 (lub inne wydanie).

2. N.K. Gudzij, Istoriâ drevnej russkoj literatury, Moskva 2002 (lub inne wydanie) / V.V. Kuskov, Istoriâ drevnerusskoj literatury, Moskva 1998 (lub inne wydanie) / U. Wójcicka, Siedem wieków literatury dawnej Rusi, Bydgoszcz 1994.

3. Literatura drevnej Rusi. Biobibliografičeskij slovar’, red. O.V. Tvorogov, Moskva 1996.

4. G.A. Gukovskij, Russkaâ literatura XVIII veka, Moskva 1999 / I. Klejn, Russkaâ literatura v XVIII veke, Moskva 2010 / U. Wójcicka, Literatura rosyjska XVIII wieku z elementami historii i kultury Rosji, Bydgoszcz 2008.

5. Russkie pisateli. XVIII vek. Biobibliografičeskij slovar’, sostav. S.A. Džanumov, Moskva 2002.

6. Hrestomatiâ po drevnej russkoj literature, sostav. N.K. Gudzij, Moskva 2002 (lub inne wydania) / Literatura staroruska: wiek XI-XVII. Antologia: teksty, oprac. W. Jakubowski i R. Łużny, Warszawa 1975.

7. W. Skrunda, Literatura rosyjska XVIII wieku. Antologia, Warszawa 1986.

8. R. Łużny, Rosyjska literatura ludowa, Warszawa 1977.

Wiedza:

− student ma uporządkowaną wiedzę szczegółową o dziejach literatury rosyjskiej X-XVIII wieku (okresy, tendencje, kierunki literackie; poszczególne dzieła literackie, twórczość poszczególnych pisarzy; problemy; gatunki),

− student ma podstawową wiedzę na temat słownej twórczości ludowej,

− student zna podstawową terminologię literaturoznawczą,

− student zna treść lektur,

− student wymienia wybranych polskich, rosyjskich i zachodnioeuropejskich badaczy literatury staroruskiej oraz literatury XVIII wieku i powołuje się na ich prace.

Umiejętności:

− student dokonuje periodyzacji literatury rosyjskiej X-XVIII wieku oraz w sposób szczegółowy charakteryzuje poszczególne okresy i kierunki literackie,

− student charakteryzuje dzieła literackie reprezentatywne dla poszczególnych epok i kierunków literackich oraz umieszcza je w szerszym kontekście historycznym oraz kulturowym i literackim,

− student stosuje podstawową terminologię literaturoznawczą,

− student posiada podstawowe umiejętności badawcze w zakresie analizy i interpretacji dzieła literackiego,

− student rozpoznaje wybrane cytaty z dzieł literackich X-XVIII wieku,

− student posiada umiejętność systematycznej pracy.

Kompetencje społeczne:

− student ma świadomość roli i znaczenia oraz swoistości piśmiennictwa epok dawnych,

− student ma świadomość współodpowiedzialności za zachowanie europejskiego dziedzictwa kulturowego różnych epok,

− student ma potrzebę rozwijania własnych zainteresowań czytelniczych oraz świadomość współodpowiedzialności za rozwój czytelnictwa.

1 ECTS (30 godz.) - wykład

3 ECTS (90 godz.) - praca własna studenta (50% - lektura, 50% - przygotowanie do egzaminu)

Egzamin pisemny

Pytania: 6

Liczba punktów maksymalna: 18 (6x3)

Punkty i oceny:

9,5-11 – 3,0 (dst)

11,5-13 – 3,5 (dst+)

13,5-15 – 4,0 (db)

15,5-17 – 4,5 (db+)

17,5-18 – 5,0 (bdb)

5! - bezbłędna odpowiedź na wszystkie pytania (liczba punktów maksymalna: 18) oraz odwołanie się do wiedzy spoza programu nauczania (liczba punktów: 19).

nie dotyczy