Literatura i władza

fakultatywne

Zajęcia polegają na analizie wybranych dzieł i zagadnień literackich w XIX i pierwszej połowie XX wieku z punktu widzenia sprawowania władzy w Rosji.

Zajęcia prowadzą do usystematyzowania i przedstawienia w chronologiczno-problemowym porządku relacji przywódców Rosji i ZSRR z pisarzami.

1. Wprowadzenie. Pozycja pisarza w Rosji w XIX w. Znaczenie literatury w XIX w.

2. Mikołaj I i literatura. Dekabryści. Car cenzorem Aleksandra Puszkina.

3. Literatura na służbie władzy. Od buntownika do poplecznika: Piotr Wiaziemski, Tadeusz Bułharyn. Aleksander Puszkin i Nikołaj Gogol?

4. Krytyka caratu. Nikołaj Gogol, Michaił Sałtykow-Szczedrin

5. Fiodor Dostojewski. Zesłaniec. Biesy z punktu widzenia historyka

6. Lew Tołstoj i tołstoizm

7. Pisarze a I wojna światowa. Propaganda i opis. Michaił Szołochow

8. Rewolucja i literatura. Władimir Majakowski.

9. Maksim Gorki.

10. Literatura i kreowanie rzeczywistości

11. Stalin-czytelnik i „przyjaciel” pisarzy.

12. Stosunek pisarzy do władzy w latach 20-30 XX wieku: Boris Pasternak, Michaił Bułhakow i Michaił Zoszczenko.

13. Na służbie sowietom.

14. Protest przeciwko ZSRR. Represje i śmierć pisarzy.

15. Pisarze w łagrach.

W. Woroszylski, Kto zabił Puszkina, Warszawa 1991

B. Sarnow, Stalin i pisateli, t. 1-4, Moskwa 2008-09

A. Semczuk, Lew Tołstoj, Warszawa 1981

P. Basinskij, Strasti po Maksimu, Moskwa 2009

K. Schlögel, Terror i marzenie. Moskwa 1937, tłum. I. Drozdowska-Broering, Poznań 2012

F. Westerman, Inżynierowie dusz, tłum. S. Paszkiet, Warszawa 2007.

M. Lemke, Nikołajewskije żandarmy i litieratura 1826-1855, Sankt-Petersburg 1908

Russkij konserwatizm XIX stolietia, red. W. Grosuł, Moskwa 2000.

Wiedza:

− student ma szczegółową wiedzę na temat stosunku władzy do literatury rosyjskiej w XIX i pierwszej połowie XX wieku (okresy, tendencje, ewolucja);

− student zna omawiane dzieła literackie, twórczość poszczególnych pisarzy; problemy; tło historyczno-literackie powstawania wybranych utworów.

− student zna treść omawianych lektur, które były szczególnie ważne dla caratu i przywódców ZSRR,

− student zna dorobek wybranych polskich, rosyjskich i zachodnioeuropejskich badaczy literatury rosyjskiej zajmujących się tą tematyką, powołuje się na ich podstawowe prace i ustalenia.

− student zna problemy z jakimi zmagali się opozycyjni pisarze

− student posiada wiedzę na temat statusu pisarzy

Umiejętności:

− student w sposób szczegółowy charakteryzuje stosunki władzy do pisarzy w poszczególnych okresach,

− student wyjaśnia, dlaczego władzy zależało na lojalnych pisarzach

− student charakteryzuje dzieła literackie reprezentatywne dla pisarzy oddanych władzy i opozycjonistów oraz umieszcza je w szerszym kontekście historycznym oraz kulturowym i literackim,

− student stosuje podstawową terminologię literaturoznawczą i historyczną,

- student potrafi wyszukiwać informacje z różnych źródeł na temat omawianych zagadnień,

− student potrafi wyjaśnić genezę i znaczenie omawianych problemów,

− student posiada umiejętność systematycznej pracy.

Kompetencje społeczne:

− student ma świadomość roli i znaczenia literatury dla władzy,

− student ma świadomość roli pisarzy w dziejach państwa,

− student ma potrzebę rozwijania własnych zainteresowań czytelniczych oraz świadomość współodpowiedzialności za rozwój czytelnictwa.

− student ma świadomość roli, jaką odgrywa literatura w kierowaniu państwem

Test. Ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność). Kontrola obecności.

nie dotyczy