Kultura krajów regionu w kontekście europejskim – Rosja

w sali

Zajęcia mają na celu zapoznanie studentów z głównymi problemami historii kultury Rosji oraz jej kondycji współczesnej na tle wydarzeń kulturowych Europy.

Zajęcia zamykają blok poświęcony historii oraz współczesnej kondycji kultury Rosji. Ich celem jest wskazanie i analiza relacji miedzy kulturą Rosji a kulturami krajów europejskich oraz usytuowanie wybranej kultury na mapie zjawisk i procesów kulturowych kształtujących współcześnie oblicza kultury europejskiej. Materiałem analizowanym w ramach zajęć są zarówno zjawiska i procesy związane z tożsamością i różnorodnością kulturową, formy więzi i działań społecznych oraz nurty ideowe i związane z nimi praktyki instytucjonalizacji, kontestacji i emancypacji (w tym sytuacja różnie definiowanych mniejszości, konflikty i wzajemne wpływy etniczne, religijne i społeczne, subkultury, feminizm) jak i reprezentacje literackie i artystyczne tych zjawisk i procesów. Poszczególne ujęcia łączy wykorzystanie teorii i kategorii antropologicznych.

Student rozwija swoje umiejętności badawcze, uczy się samodzielnie zdobywać wiedzę, korzystając ze wsparcia opiekuna naukowego

W ramach zajęć omówione zostaną następujące problemy:

1. Rosja, Rosjanie, rosyjskość: w kręgu stereotypów i wyobrażeń.

2. U podstaw kultury rosyjskiej: cywilizacje, ideologie, idee.

3. Kultura rosyjska a kultura polska. Oddziaływanie kultury polskiej na kulturę rosyjską w XVII wieku oraz w okresie „odwilży”.

4. Czy można zeuropeizować Rosję i jej kulturę? Reformy Piotra I.

5. Wpływy francuskie w XVIII wieku w Rosji: nauka, edukacja, sztuka, architektura, muzyka.

6. Rosyjska kultura XIX wieku oraz jej interakcje z kulturą zachodnioeuropejską.

7. Zachód a Rosja w okresie modernizmu – wzajemne odziaływania. Propagatorzy kultury rosyjskiej w Europie.

8. Awangarda rosyjska oraz jej wpływy w krajach europejskich.

9. Emigracja rosyjska w Europie Zachodniej jako fenomen kulturowy XX wieku.

10. Rosyjscy laureaci nagród europejskich w dziedzinie kultury.

11. Rosja Radziecka a kultura europejska.

12. Kultura rosyjska w okresie pieriestrojki. Lata 90. - okres „westernizacji?”

13. Tendencje i fenomeny społeczeństwa postradzieckiego (media, kino, teatr, pop-kultura, czasopisma kolorowe).

14. Rosja i Europa: wspólne projekty kulturalne w XXI wieku.

15. Kultura rosyjska na rozdrożu: zagrożenia i perspektywy.

Nakład pracy studenta:

Uczestnictwo w zajęciach w sali – 30 godzin (1 ECTS)

Przygotowanie do zajęć - 30 godzin (1,5 ECTS)

Przygotowanie do zaliczenia ustnego – 30 godzin (1,5 ECTS)

Andrusiewicz Andrzej, Cywilizacja rosyjska, t. 1-2, Warszawa 2005.

Andrusiewicz Andrzej, Mit Rosji. Studia z dziejów i filozofii rosyjskich elit, w 2-ch tomach, Rzeszów 1994.

Bazylow Ludwik. Historia nowożytnej kultury rosyjskiej, Warszawa 1986.

Besancon Alain, Święta Ruś, Warszawa 2012.

Billington James, Ikona i topór. Historia kultury rosyjskiej, Kraków 2008.

Cieślik Krzysztof, Smaga Józef, Kultura Rosji przełomu stuleci (XIX-XX), Warszawa 1991.

Dusza polska i rosyjska: od Adama Mickiewicza i Aleksandra Puszkina do Czesława Miłosza i Aleksandra Sołżenicyna pod red. Andrzeja de Lazari, PISM, Warszawa 2004.

Groys Boris, Stalin jako totalitarne dzieło sztuki, Warszawa 2010.

Lipatow Aleksander, Rosja i Polska: konfrontacja i grawitacja, Toruń 2003

Łotman Jurij, Rosja i znaki: kultura szlachecka w wieku XVIII i na początku XIX, Gdańsk 1999.

Pipes Richard, Rosyjscy malarze pieriedwiżnicy, tłum. W. Jeżewski, Warszawa 2008.

Pipes Richard: Rosja Carów. Warszawa 2008.

Pipes Richard, Rosja bolszewików, Magnum, Warszawa 2002.

Wojnicka Joanna, Dzieci XX zjazdu. Film w kulturze sowieckiej lat 1956-1968, Kraków 2012.

Federacja Rosyjska: 1991-2001, red. Janusz Adamowski i Andrzej Skrzypka, Warszawa 2002.

Heller Michaił, Nekric Aleksander, Historia ZSSR: rządy utopii, t.1-2, Warszawa 1987.

Heller Michaił, Historia Imperium Rosyjskiego, Warszawa 2002.

Zajączkowski W., Rosja i narody. Ósmy kontynent. Szkic dziejów Eurazji, Warszawa 2009.

Efekty uczenia się:

Wiedza: absolwent zna i rozumie:

- w stopniu podstawowym specyfikę różnych modeli kultury w ujęciu antropologicznym (tradycyjna, szlachecka, mieszczańska, masowa), procesy ich transformacji i wzajemne powiązania oraz emanacje w sferze symbolicznej i semiotycznej, a więc w przestrzeni kultury i sztuki, literatury oraz historii Rosji (K1_W03)

- w podstawowym stopniu kontekst europejski i globalny procesów kulturowych – potrafi zastosować tę wiedzę w odniesieniu do kultury, sztuki, literatury, zjawisk lingwistycznych, a także politycznych, społecznych i gospodarczych Rosji na każdym etapie ich rozwoju (K1_W05)

- w podstawowym stopniu szeroko rozumiany kontekst interkulturowy; ma wiedzę o człowieku jako podmiocie konstruującym struktury społeczne i wytwory kulturowe, ma świadomość zasad ich funkcjonowania i wynikających stąd różnic w postrzeganiu życia społecznego przez przedstawicieli różnych narodowości, grup ideologicznych i wyznaniowych oraz różnie rozumianych mniejszości (K1_W07)

Umiejętności: absolwent potrafi:

- wyszukać, selekcjonować, analizować i wykorzystywać potrzebne mu informacje z różnych źródeł (K1_U01)

- formułować i analizować problemy badawcze, dobierać metody i narzędzia badawcze, oraz prowadzić pod kierunkiem opiekuna naukowego proste badania z zakresu kulturoznawstwa i dyscyplin pokrewnych, dotyczących Rosji (K1_U02)

- rozwijać swoje umiejętności badawcze, samodzielnie zdobywać wiedzę, korzystając ze wsparcia opiekuna naukowego; umiejętnie formułować myśli, prezentować wyniki badań w postaci wypowiedzi ustnej lub pisemnej (różnego typu) (K1_U03)

- przeprowadzić krytyczną analizę wytworów kultury właściwych dla danej epoki w rozwoju Rosji; rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury Rosji, przeprowadzić ich analizę, odróżniać różne perspektywy spojrzenia na rozwój kultury, mając świadomość istnienia różnic tożsamości kulturowych i kontekstu (K1_U05)

- samodzielnie przygotować wypowiedź pisemną i ustną, w języku polskim i obcym, na wybrane tematy z zakresu teorii kultury oraz problematyki Rosji, prezentować wyniki swojej pracy na forum grupy (K1_U08)

Kompetencje społeczne: absolwent jest gotów do:

- do krytycznej oceny posiadanej wiedzy, ciągłego dokształcania się i uzupełniania zdobytej wiedzy (K1_K01)

- efektywnego komunikowania się i życia w społeczeństwie, w tym również w społeczeństwie odmiennym kulturowo od własnego, podejmowania pracy w grupie, radzenia sobie w typowych sytuacjach zawodowych, do weryfikacji swoich poglądów na drodze rzeczowej dyskusji oraz oceny posiadanej wiedzy (K1_K02)

1. Organizacja zajęć

Warunkiem dopuszczenia do zaliczenia przedmiotu jest obowiązkowa obecność na zajęciach zgodnie ze Szczegółowymi zasadami studiowania na Wydziale Lingwistyki Stosowanej (uchwała nr 114 Rady Wydziału LS z dnia 19.12.2017 r.).

W przypadku zajęć o wymiarze 30 godzin w semestrze dopuszczalne jest opuszczenie 2 zajęć bez usprawiedliwienia, opuszczone zajęcia należy zaliczyć zgodnie z wymaganiami prowadzącego zajęcia. Wymagania te prowadzący podaje na pierwszych zajęciach.

2. Metody oceniania

Przedmiot kończy się zaliczeniem na ocenę, sprawdzającym wiedzę studentów uzyskaną w toku zajęć.

Zajęcia prowadzone będą w formie dyskusji na temat zadanych lektur lub materiału zaprezentowanego przez prowadzącego. Aktywny udział w dyskusji oznacza merytoryczne uczestnictwo w dyskusji podczas co najmniej 50% zajęć.

Na zaliczenie przewidziana jest praca pisemna (3-6 s.) lub prezentacja na temat zadany przez prowadzącego. Ostateczny termin składania pracy pisemnej stanowi data wyznaczona przez prowadzącego na pierwszych lub drugich zajęciach.

3. Kryteria oceniania

Na końcową ocenę składają się: praca pisemna lub prezentacja (80%) oraz merytoryczne uczestnictwo w dyskusji na zajęciach (20 %).

4. Skala ocen:

0%-49% - 2

50%-60% - 3

61%-70% - 3+

71%-80% - 4

81%-90% - 4+

91%-100% - 5

Dodatkowa wiedza - 5+