Drukuj sylabusHistoria Ameryki Łacińskiej I
Informacje ogólne
| Kod przedmiotu: | 3305-HAŁ11 |
| Kod Erasmus / ISCED: |
08.3
|
| Nazwa przedmiotu: | Historia Ameryki Łacińskiej I |
| Jednostka: | Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich |
| Grupy: |
Plan hispanistyki stosowanej 1 rok 1 stopnia wiecz. Przedmioty podstawowe dla 1 roku studiów 1 stopnia, hispanistycznych wieczorowych |
| Punkty ECTS i inne: |
3.00
|
| Język prowadzenia: | polski |
| Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
| Założenia (opisowo): | Podstawowa znajomość historii uniwersalnej i procesów historycznych. |
| Tryb prowadzenia: | w sali |
| Skrócony opis: |
Zajęcia są kursem podstawowym, podczas którego studenci poznają historię Ameryki przedhiszpańskiej i kolonialnej. Pierwsza część obejmuje historię, kulturę i osiągnięcia cywilizacji przedhiszpańskich, na przykładzie Majów, Azteków, kultur Chavín, Nazca, Moche, Wari i Inków. W drugiej części semestru studenci poznają europejskie uwarunkowania oraz przebieg podbojów organizowanych przez koronę Hiszpańską, a także proces formowania się nowej rzeczywistości kolonialnej w Ameryce Łacińskiej i jej funkcjonowanie aż do końca XVIII w. |
| Pełny opis: |
W pierwszej części semestru studenci poznają historię kultur Ameryki przedhiszpańskiej na przykładzie: - kultur andyjskich, takich jak: Chavin, Moche, Nazca, Wari oraz cywilizacji Inków. Tematyka zajęć obejmuje zarówno problematykę związaną z osiągnięciami intelektualnymi omawianych kultur, jak i zagadnienia dotyczące ich pozostałości materialnych. - kultur mezoamerykańskich, w szczególności cywilizacji Majów i Azteków. Zajęcia będą obejmowały problematykę związaną z rozwojem i cechy mezoamerykańskiego kręgu kulturowego, oraz – w szerszym zakresie – najważniejsze osiągnięcia i wydarzenia historyczne kultur azteckiej i majowskiej. W drugiej części semestru przedstawione zostaną procesy formowania się rzeczywistości kolonialnej w Ameryce, po jej odkryciu przez Krzysztofa Kolumba i podbojach dokonanych przez hiszpańskich konkwistadorów w pierwszej połowie XVI w. Na zajęciach zostaną poruszone zagadnienia „metysażu” kulturowego pod wpływem ewangelizacji, efektu spotkania w Ameryce ludności pochodzącej z trzech, a nawet czterech kontynentów oraz miejscowej reakcji na nową rzeczywistość. Ponadto poruszana będzie tematyka związana z administracją kolonii, gospodarką i ekonomią kolonialnej Ameryki, rywalizacji między mocarstwami europejskimi w Indiach Zach., buntach i rewoltach Indian oraz piratach z Karaibów. Zajęcia mają za zadanie przybliżyć studentom terminologię związaną z epoką kolonialną, jak: encomienda, repartimiento, La Carrera de Indias, Galeón de Manila, Casa de Contratación, Audiencia, adelantado, niewolnictwo, Tierra Firme. |
| Literatura: |
Literatura: Coe, Michael; Snow, Dean; Benson, Elizabeth. Wielkie kultury świata. Ameryka prekolumbijska. Penta, Warszawa 1997. Colón, Hernando (1965) Dzieje żywota i znamienitych spraw Admirała don Krzysztofa Kolumba. Warszawa, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej Cortés, Hernán (1997) Listy o zdobyciu Meksyku. Tłum. Maria Mróz i Ryszard Tomicki. Gdańsk, Novus Orbis. Defoe, Daniel (1968) Historia najsłynniejszych piratów, ich zbrodnicze wyczyny i rabunki. Warszawa, Czytelnik Diaz del Castillo, Bernal (1962) Pamiętnik żołnierza Korteza czyli prawdziwa historia podboju Nowej Hiszpanii. Warszawa, Wyd. Ministerstwa Obrony Narodowej Exquemelin, Alexander (2009) Dzienniki piratów: dzieje kapitana Morgana i bukanierów, ręką naocznego świadka. Warszawa, National Geographic/G+J RBA Favier, Jean (1996) Wielkie odkrycia od Aleksandra do Magellana. Warszawa, Wydawnictwo Bellona Giersz, M., Prekolumbijskie cywilizacje Andów Środkowych, w: Dzieje Kultury Latynoamerykańskiej, red. M. Gawrycki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2009. Grutzmacher, Ł., Inka Garcilaso i idealizacja Państwa Inków, w: Dzieje Kultury Latynoamerykańskiej, red. M. Gawrycki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2009. Lomghena, M., Walter Alva, Starożytne Peru. Historia kultur andyjskich, wyd. Folio, Barcelona, 2008. Małowist, Marian (1993) Europa i jej ekspansja XIV-XVII w. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN Mikulska, Katarzyna (2009) „Prekolumbijskie cywilizacje Mezoameryki”. W: Marcin F. Gawrycki (red.) Dzieje kultury latynoamerykańskiej. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN. Olko, Justyna (2007) Mitologie Świata. Aztekowie. Warszawa, Rzeczpospolita S.A., New Media Concept. Olko, Justyna (2010) Meksyk przed konkwistą. Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy. Pietraszczyk-Sękowska, J. Opór zbrojny i wojna z akulturacją w okresie konkwisty, w: Dzieje Kultury Latynoamerykańskiej, red. M. Gawrycki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2009. Pizarro, Pedro: Relacja o odkryciu i podboju Królestwa Peru (1995). Tłum. Maria Mróz, Gdańska, Novus Orbis. Szykulski Józef, Starożytne Peru, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2010. Tarczyński, Andrzej (2009) Podbój imperiów Inków i Azteków. Warszawa, Bellona Tomicki, Ryszard (1990) Ludzie i bogowie. Indianie meksykańscy wobec Hiszpanów we wczesnej fazie konkwisty, Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Vega, Inca Garcilaso de la: O Inkach uwagi prawdziwe (2000). Tłum. i przypisy Jan Szemiński. Warszawa, Wydawnictwo TRIO CESLA UW, Ambasada Peru w Polsce. Vespucci, Amerigo (1995) „Świat Nowy” w: Listy o odkryciu Ameryki. wyb. J. Kieniewicz, Gdańsk, Novus Orbis. |
| Efekty uczenia się: |
Student zna i rozumie: podstawową terminologię, przedmiot i kierunki badań obejmujące tematykę związaną z historią Ameryki Łacińskiej od czasów przedhiszpańskich do końca XVIII wieku; najważniejsze wydarzenia z historii Ameryki Łacińskiej oraz istotne aspekty kultury i języka hiszpańskiego typowych dla omawianego okresu historycznego; (K_W03, K_W06) Student potrafi czytać ze zrozumieniem teksty źródłowe i współczesne opracowania o tematyce historycznej; przedstawić własne poglądy, opinie, dyskutować, prezentować przygotowane zagadnienia związane z historią Ameryki Łacińskiej od czasów przedhiszpańskich do końca XVIII wieku; rozpoznawać różne rodzaje tekstów, umiejscowić je w ogólnym kontekście historyczno-kulturowym oraz przeprowadzić ich analizę z użyciem podstawowej terminologii i metod właściwych badaniom historycznym; samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności z wykorzystaniem odpowiednich źródeł i opracowań historycznych (słowników, tekstów źródłowych, opracowań monograficznych, itp.); napisać oraz zredagować pracę pisemną z zastosowaniem odpowiednich metod oraz właściwych źródeł historycznych; przygotować wystąpienia ustne z zastosowaniem odpowiednich metod oraz właściwych źródeł związanych z badaniami nad historią Ameryki Łacińskiej; posługiwać się podstawową terminologią z zakresu studiów nad historią Ameryki Łacińskiej obejmującą okres od czasów przedhiszpańskich do końca XVIII wieku (K_U01, K_U02, K_U03, K_U04, K_U05, K_U06, K_U07) Student jest gotów do: krytycznej oceny własnej wiedzy i umiejętności, samodzielnej i autonomicznej pracy oraz rozumie potrzebę doskonalenia i uczenia się przez całe życie; planowania i organizacji pracy, współdziałania w zespole; aktywnego uczestnictwa w kulturze Ameryki Łacińskiej korzystając z różnych form i mediów oraz do pracy w zespole pełniąc różne role; śledzenia współczesnych procesów i zjawisk zachodzących w języku, kulturze i literaturze Ameryki Łacińskiej (K_K01, K_K02, K_K03, K_K04) |
| Metody i kryteria oceniania: |
Zajęcia będą prowadzone w formie wprowadzenia do tematu i następnie dyskusji dydaktycznej opartej na lekturze zadanej studentom na każde zajęcia. Obecność na zajęciach jest obowiązkowa. W całym semestrze dopuszczalne są jedynie 2 nieusprawiedliwione nieobecności. Pozostałe nieobecności należy usprawiedliwiać zwolnieniem lekarskim max. do 7 dni po zakończeniu terminu zwolnienia. Po 7 dniach zwolnienia lekarskie nie będą akceptowane, a nieobecność będzie uważana za nieusprawiedliwioną. Warunkiem zaliczenia zajęć jest: - obecność - aktywny udział w zajęciach (lektura zadanych tekstów i udział w dyskusjach) - 40% oceny - egzamin pisemny (60% oceny) |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (w trakcie)
| Okres: | 2024-02-19 - 2024-06-16 |
 
PN KON
KON
WT ŚR CZ PT |
| Typ zajęć: |
Konwersatorium, 30 godzin, 40 miejsc
|
|
| Koordynatorzy: | Katarzyna Szoblik | |
| Prowadzący grup: | Katarzyna Szoblik | |
| Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
| Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Konwersatorium - Egzamin |
|
| Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
|
| Tryb prowadzenia: | w sali |
|
| Pełny opis: |
W pierwszej części semestru studenci poznają historię kultur Ameryki przedhiszpańskiej na przykładzie: - kultur andyjskich, takich jak: Chavin, Moche, Nazca, Wari oraz w znacznie większym stopniu cywilizacji Inków. Tematyka zajęć obejmuje zarówno problematykę związaną z osiągnięciami intelektualnymi omawianych kultur, jak i zagadnienia dotyczące ich pozostałości materialnych. - kultur mezoamerykańskich, w szczególności cywilizacji Majów i Azteków. Zajęcia będą obejmowały problematykę związaną z rozwojem i cechy mezoamerykańskiego kręgu kulturowego, oraz – w szerszym zakresie – najważniejsze osiągnięcia i wydarzenia historyczne kultur azteckiej i majowskiej. W drugiej części semestru przedstawione zostaną procesy formowania się nowej rzeczywistości kolonialnej w Ameryce, po jej odkryciu przez Krzysztofa Kolumba i podbojach dokonanych przez hiszpańskich konkwistadorów w pierwszej połowie XVI w. Na zajęciach zostaną poruszone zagadnienia „metysażu” kulturowego pod wpływem ewangelizacji, efektu spotkania w Ameryce ludności pochodzącej z trzech, a nawet czterech kontynentów oraz miejscowej reakcji na nową rzeczywistość. Ponadto poruszana będzie tematyka związana z administracją kolonii, gospodarką i ekonomią kolonialnej Ameryki, rywalizacji między mocarstwami europejskimi w Indiach Zach., buntach i rewoltach Indian oraz piratach z Karaibów. Zajęcia mają za zadanie przybliżyć studentom terminologię związaną z epoką kolonialną, jak: encomienda, repartimiento, La Carrera de Indias, Galeón de Manila, Casa de Contratación, Audiencia, adelantado, niewolnictwo, Tierra Firme. 1. Wprowadzenie do historii prekolumbijskiej Nowego Świata; periodyzacja; zasiedlenie Nowego Świata; najwcześniejsze znaleziska i osadnictwo w Ameryce Południowej. 2. Świat andyjski przed Inkami - kultury Chavín, Moche, Nazca i Wari. 3. Historia Inków: źródła do badań, mitologia, władcy inkascy, ekspansja, wojna domowa Huascara i Atahuallpy. 4. Mezoameryka – wstęp: definicja „Mezoameryki”, zasięg geograficzny i chronologiczny, cechy dystynktywne. 5. Majowie: rozwój cywilizacji, religia, historia polityczna i relacje z pozostałymi ludami Mezoameryki. 6. Aztekowie: religia i mitohistoria, rozwój tzw. Imperium Azteckiego, Mezoameryka w przededniu Konkwisty. 7. Wyprawy Hernandeza de Cordoby, Grijalvy i Cortesa; podbój Imperium Azteckiego; podbój ziem Majów. 8. Podbój Państwa Inków przez Hiszpanów; wojna między almagristami i pizarristami; bunt Manco Inki. 9. Hiszpańska kolonizacja w regionie Karaibów i Tierra Firme. 10. Hiszpańska administracja kolonialna. 11. Ewangelizacja i zakony religijne w kolonialnej Ameryce. 12. Ekonomia kolonialna w Indiach Zachodnich. 13. Piraci z Karaibów. 14. Kolonizacja niehiszpańska w regionie Wielkich Karaibów. 15. Niewolnictwo w Indiach Zachodnich w okresie kolonialnym. |
|
| Literatura: |
Przykładowa literatura dla epoki przedhiszpańskiej: Coe, Michael; Snow, Dean; Benson, Elizabeth. Wielkie kultury świata. Ameryka prekolumbijska. Penta, Warszawa 1997. Giersz, M., Prekolumbijskie cywilizacje Andów Środkowych, w: Dzieje Kultury Latynoamerykańskiej, red. M. Gawrycki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2009. Grutzmacher, Ł., Inka Garcilaso i idealizacja Państwa Inków, w: Dzieje Kultury Latynoamerykańskiej, red. M. Gawrycki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2009. Lomghena, M., Walter Alva, Starożytne Peru. Historia kultur andyjskich, wyd. Folio, Barcelona, 2008. Molina, Cristobal de: Ritos y favulas de los Ingas. W: Inkowie o Inkach. Antologia (2015). Spolszczył, przypisami i komentarzami opatrzył Jan Szemiński. Warszawa, Wydział „Artes Liberales” UW. Pietraszczyk-Sękowska, J. Opór zbrojny i wojna z akulturacją w okresie konkwisty, w: Dzieje Kultury Latynoamerykańskiej, red. M. Gawrycki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2009. Pizarro, Pedro: Relacja o odkryciu i podboju Królestwa Peru (1995). Tłum. Maria Mróz, Gdańska, Novus Orbis. Szykulski Józef, Starożytne Peru, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2010. Szykulski, Józef, Pradzieje Południowego Peru. Rozwój kulturowy Costa Extremo Sur, Wrocław 2005. Tarczyński, A., Podbój imperiów Inków i Azteków. Warszawa, Bellona, 2009. Vega, Inca Garcilaso de la: O Inkach uwagi prawdziwe (2000). Tłum. i przypisy Jan Szemiński. Warszawa, Wydawnictwo TRIO CESLA UW, Ambasada Peru w Polsce. Blanton, Richard (2006) “Powstawanie cywilizacji w Mezoameryce”. W: Goran Burenhult (ed.) Wielkie Cywilizacje. Bielsko Biała, Wyd. Debit. Clendinnen, Inga (1996) Aztekowie. Próba interpretacji. Warszawa, PIW. Cortés, Hernán (1997) Listy o zdobyciu Meksyku. Tłum. Maria Mróz i Ryszard Tomicki. Gdańsk, Novus Orbis. Grube, Nikolai (red.) (2001) Majowie. Niezwykła cywilizacja. Warszawa, Wyd. Buchmann. Landa, fray Diego de (1937) Yucatan Before and After the Conquest. Tłum. William Gates. Dostęp online: http://www.sacred-texts.com/nam/maya/ybac/index.htm. Legend of the Suns. W: History and Mythology of the Aztecs. The Codex Chimalpopoca (1998). Tłum. John Bierhorst. Tuscon, University of Arizona Press Marcus, Joyce i Kent Flannery (2000) „Cultural evolution in Oaxaca: the origins of the Zapotec and Mixtec civilizations”. W: R. Adams I M. MacLeod (red.) The Cambridge History of the Native Peoples of the Americas. Cambridge, Cambridge University Press. Mikulska, Katarzyna (2009) „Prekolumbijskie cywilizacje Mezoameryki”. W: Marcin F. Gawrycki (red.) Dzieje kultury latynoamerykańskiej. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN. Olko, Justyna (2007) Mitologie Świata. Aztekowie. Warszawa, Rzeczpospolita S.A., New Media Concept. Olko, Justyna (2010) Meksyk przed konkwistą. Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy. Olko, Justyna, Źrałka, Jarosław (2008) W krainie czerni i czerwieni. Warszawa, WUW. Sahagún, Bernardino de (2007) Rzecz z dziejów Nowej Hiszpanii. Księgi I, II, III. Tłum. Kęty, Wydawnictwo Marek Derewiecki. Stuart, David: The Arrival of Strangers. Teotihuacan and Tollan in Classic Maya History. Dostęp online: http://www.mesoweb.com/pari/publications/news_archive/25/strangers/strangers.html. Tomicki, Ryszard (1988) „Źródła do dziejów przedhiszpańskiego Meksyku. I. Historia Meksyku (1548?)”. Etnografia Polska, XXXII. Velasquez García, Erik (2016) Nowa Historia Meksyku, Warszawa, Wydawnictwo: Wydawnictwo Naukowe PWN Strony internetowe: FAMSI: http://www.famsi.org/ Museo Nacional de Antropología, Meksyk: http://www.mna.inah.gob.mx/index.php?option=com_sppagebuilder&view=page&id=4708&Itemid=538 Muzeum Templo Mayor w Meksyku: http://www.templomayor.inah.gob.mx/ Przykładowa literatura dla epoki kolonialnej: BAILEY, Helen Miller i Abraham P. Nasatir (1969) Dzieje Ameryki Łacińskiej, Warszawa, PWN COLON, Hernando (1965) Dzieje żywota i znamienitych spraw Admirała don Krzysztofa Kolumba. Warszawa, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej DEFOE, Daniel (1968) Historia najsłynniejszych piratów, ich zbrodnicze wyczyny i rabunki. Warszawa, Czytelnik DÍAZ DEL CASTILLO, Bernal (1962) Pamiętnik żołnierza Korteza czyli prawdziwa historia podboju Nowej Hiszpanii. Warszawa, Wyd. Ministerstwa Obrony Narodowej EXQUEMELIN, Alexander (1970) Bukanierzy amerykańscy. Gdańsk, Wydawnictwo Morskie. EXQUEMELIN, Alexander (2009) Dzienniki piratów: dzieje kapitana Morgana i bukanierów, ręką naocznego świadka. Warszawa, National Geographic/G+J RBA FAVIER, Jean (1996) Wielkie odkrycia od Aleksandra do Magellana. Warszawa, Wydawnictwo Bellona GARCILASO DE LA VEGA, Inca (2017) O Inkach uwagi prawdziwe. tłum. Jan Szemiński. Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy MACLEOD, Murdo (1973) Spanish Central America, Austin, University of Texas MAŁOWIST, Marian (1993) Europa i jej ekspansja XIV-XVII w. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN OLSZYCKI, Mirosław (2017) Świat kolonialnej Ameryki Łacińskiej, Warszawa, PWN PARRY, J. H. (1983) Morskie Imperium Hiszpanii. Gdańsk, Wydawnictwo Morskie PIGAFETTA, Antonio (1992) Relacja z wyprawy Magellana dookoła Świata. Warszawa, Novus Orbis PIZARRO, Pedro (1995) Relacja o odkryciu i podboju Królestwa Peru. Gdańsk, Novus Orbis REICHERT, Rafal (2011) “Juan de Cádiz, un pirata del Caribe”, Revista CESLA, Uniwersytet Warszawski, 14 REICHERT, Rafal (2016) "Polityka metropolii w kwestii militarnej i ekonomicznej obrony Nowej Hiszpanii za panowania dynastii Habsburgów (1516-1700). Zarys problematyki”. KLIO, UMK, Toruń RUBIO MAÑÉ, José Ignacio (1983) El virreinato I, orígenes y jurisdicciones, y dinámica social de los virreyes. México, FCE/UNAM SAUER, Carl Ortwin (1984) Descubrimiento y dominación española del Caribe, México, FCE TARCZYŃSKI, Andrzej (2001) Wartości i postawy w obliczu zderzenia systemów kulturowych. Hiszpańscy zdobywcy XVI wieku wobec Nowego Świata. Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej TARCZYŃSKI, Andrzej (2009) Podbój imperiów Inków i Azteków. Warszawa, Bellona TOMICKI, Ryszard (1984) Tenochtitlan 1521. Warszawa. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej TOMICKI, Ryszard (1990) Ludzie i bogowie. Indianie meksykańscy wobec Hiszpanów we wczesnej fazie konkwisty, Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich VESPUCCI, Amerigo (1995) „Świat Nowy” w: Listy o odkryciu Ameryki. wyb. J. Kieniewicz, Gdańsk, Novus Orbis |
|
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
