Psychologia społeczna

obowiązkowe

Ćwiczenia i wykład obejmują zagadnienia związane z podstawowymi obszarami zainteresowań psychologii społecznej: spostrzeganiem społecznym, atrakcyjnością interpersonalną, agresją, zachowaniami prospołecznymi, procesami grupowymi. Koncentrują się wokół konkretnych badań – metodologii i znaczenia praktycznego dla rozumienia zjawisk psychospołecznych.

w sali

Poznanie głównych obszarów zainteresowań współczesnej psychologii społecznej, ze szczególnym wskazaniem na specyfikę wyjaśniania zachowań społecznych jako interakcji czynników osobowościowych i sytuacyjnych.

Tematy ćwiczeń:

1. Osoba a sytuacja – specyfika wyjaśniania w psychologii społecznej, interakcja systemu poznawczego, motywacyjnego i emocjonalnego oraz sytuacji społecznej.

2. Poznanie społeczne – efekty kontekstowe spostrzegania, heurystyki, egocentryzm, konserwatyzm pozania.

3. Atrakcyjność interpersonalna – czynniki sytuacyjne, osobowe i relacyjne wyznaczające atrakcyjność, teorie wymiany i sprawiedliwości.

4. Zachowania prospołeczne – rodzaje zachowań prospołecznych, egoizm – altruizm, przyczyny zachowań prospołecznych, główne teorie dotyczące prospołeczności.

5. Agresja – agresja wrodzona czy wyuczona, teoria frustracja – agresja, empiryczne przyczyny agresji.

6. Środki masowego przekazu, propaganda i przekonywanie – propaganda a perswazja, cechy nadawcy, cechy komunikatu, cechy odbiorcy, utrwalanie postaw.

7. Dysonans poznawczy w ujęciu Festingera, mechanizm zaangażowania i konsekwencji, teoria kierowania wrażeniami.

8. Konformizm, rozumienie pojęcia, informacyjny i normatywny wpływ społeczny, czynniki nasilające oba rodzaje konformizmu.

9. Społeczny dowód słuszności, wpływ mniejszości na większość.

10. Autorytet – rozumienie pojęcia, badania Milgrama.

11. Hiperuległość – znaczenie czynników sytuacyjnych, syndrom sztokholmski, huśtawka emocjonalna, sekty, mentalność Sambo.

12. Bezradność społeczna, klasyczna koncepcja wyuczonej bezradności, społeczna wyuczona bezradnośc, konsekwencjie psychologiczne.

13. Kobiety i mężczyźni: psychiczne zróżnicowanie płci, różnice wykazywane empirycznie, wyjaśnienia teoretyczne.

14. Globalne dylematy społeczne – pojęcie dylematu społecznego, rodzaje dylematów społecznych, rozwiązywanie dylematów.

Tematy wykładów:

1. Psychologia społeczna jako nauka: obszary badań, teorie, metody badawcze.

2. Spostrzeganie innych ludzi: efekt hallo, UTO, teorie atrybucji.

3. Spostrzeganie samego siebie: otoczenie jako lustro, autoatrybucje, schemat ja.

4. Autoprezentacja: rozumienie pojęcia, techniki ingracjacyjne, makiawelizm, świadomość autoprezentacyjna.

5. Autoprezentacjia cd.:środki autoprezentacji, komunikacja niewerbalna, zależność autoprezentacji od różnych czynników psychospołecznych;

6. Postawy: definicje, funkcje, tworzenie się postaw, metody badań.

7. Stereotypy i uprzedzenia: definicje, cechy, funkcje. przyczyny makrospołeczne.

8. Uprzedzenia: przyczyny psychologiczne, kategoryzacja, osobowość autorytarna i dogmatyczna, redukowanie uprzedzeń.

9. Małe grupy: cechy definicyjne – ilość osób, interakcja, cele i zadania grupowe, normy grupowe.

10. Małe grupy: spoistość grupowa, poczucie odrębności, struktury grupowe.

11. Funkcjonowanie ludzi w grupie: wielkość grupy, facylitacja społeczna, deindywiduacja, poziom ryzyka.

12. Funkcjonowanie ludzi w grupie: rozwiązywanie problemów przez grupę, aktywa i pasywa grupowe, syndrom grupowego myślenia.

13. Przywództwo grupowe: teorie przywództwa, style kierowania grupami

14. Wpływ otoczenia na zachowanie człowieka: makro i mikro – przestrzeń, odczuwanie czasu i przestrzeni.

Literatura na ćwiczenia:

1. D.T. Kenrick, S.L. Neuberg, R.B. Cialdini, „Psychologia Społeczna”, Gdańsk 2002, roz. 2 „Osoba a sytuacja”, s. 75 – 122;

2. E. Aronson, „Człowiek istota społeczna”, Warszawa 1995, roz. 4 „Poznanie społeczne”, s. 148 – 191;

3. E. Aronson, T. Wilson, R. Akert, Psychologia społeczna. Serce i umysł”, Poznań 1997, roz. 10 „Atrakcyjność interpersonalna”, s. 402 – 451;

4. D. T. Kenrick, S.L. Neuberg, R.B. Cialdini, „Psychologia Społeczna”, Gdańsk 2002, roz. 9 „Zachowania prospołeczne”, s. 433 – 486; oraz R. Cialdini, „Wywieranie wpływu na ludzi”, Gdańsk 1994, roz. 2 „Reguła wzajemności”;

5. B. Wojciszke, „Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej”, Warszawa 2002, roz. 10 „Agresja”, s. 345 – 375;

6. E. Aronson, „Człowiek istota społeczna”, Warszawa 1995, roz. 3 „Środki masowego przekazu, propaganda i przekonywanie”, s. 77 – 147;

7. Scott, Cummings, „Zachowanie człowieka w organizacji”, Warszawa 1983, tom 1, art. Tedeschi, Bonoma, „Dysonans poznawczy – prywatne rozumowanie czy spektakl publiczny?”, oraz R. Cialdini, „Wywieranie wpływu na ludzi”, Gdańsk 1994, roz. 3 „Zaangażowanie i konsekwencja”;

8. E. Aronson, T. Wilson, R. Akert, „Psychologia społeczna. Serce i umysł”, Poznań 1997, roz. 7 „Konformizm”, s. 262 – 296; oraz: E. Aronson [red.], „Człowiek istota społeczna. Wybór tekstów”, Warszawa 2001, art. S.E. Asch, „Opinie i nacisk społeczny”, s. 37-47;

9. R. Cialdini, „Wywieranie wpływu na ludzi”, Gdańsk 1994, roz. 4 „Społeczny dowód słuszności”, oraz R. Brown, „Procesy grupowe. Dynamika wewnątrzgrupowa i międzygrupowa”, Gdańsk 2006, s. 130 - 152;

10. R. Cialdini, „Wywieranie wpływu na ludzi”, Gdańsk 1994, roz. 6 „Autorytet”, oraz: E. Aronson, [red.], „Człowiek istota społeczna. Wybór tekstów”, Warszawa 2001, art. S. Milgram, „Behawioralne badanie posłuszeństwa”, s. 48 – 63;

11. M. Lewicka [red.], „Jednostka i społeczeństwo. Podejście psychologiczne”, Gdańsk 2002, art. D. Doliński, „Hiperuległość”, s. 103 – 116;

12. M. Lewicka [red.], „Jednostka i społeczeństwo. Podejście psychologiczne”, Gdańsk 2002, art. I. Zinsering „Bezradność społeczna. Bezradność wyuczona”, s. 149 – 160;

13. B. Wojciszke, „Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej”, Warszawa 2002, roz. 12 „Kobiety i mężczyżni: psychiczne zróżnicowanie płci”, s. 418 – 454;

14. D. T. Kenrick, S.L. Neuberg, R.B. Cialdini, „Psychologia Społeczna”, Gdańsk 2002, roz. 13 „Globalne dylematy społeczne”, s. 649 – 695;

Po ukończeniu całości przedmiotu student:

- analizuje krytycznie obszary problemowe związane z założeniami teorii i metodami badawczymi psychologii społecznej;

- rozpoznaje podstawowe zjawiska psychospołeczne w życiu codziennym;

- prawidłowo posługuje się pojęciami opisującymi zjawiska psychospołeczne;

- wyjaśnia w kategoriach teorii psychologicznych zjawiska życia codziennego.

Krótkie testy kontrolne na ćwiczeniach - ok. 4 testów w trakcie semestru.

Kontrola obecności - student może mieć 2 nieobecności w trakcie semestru.

Egzamin końcowy obejmujący całość materiały w formie pisemnego testu zawierającego pytania otwarte i zamknięte.