Ekonomia

obowiązkowe

Przedmiotem zajęć jest przedstawienie podstawowych zasad funkcjonowania gospodarki, przekazanie wiedzy i umiejętności pozwalających na rozumienie podstawowych kategorii ekonomicznych i procesów zachodzących w realnej gospodarce.

Wykład:

1. Ekonomia – przedmiot, podstawowe pojęcia..

• Ekonomia jako nauka społeczna. Podstawowe warunki i zasady dokonywania wyborów w działalności gospodarczej.

• Podstawowe narzędzia analizy ekonomicznej Zakres badań ekonomicznych.

• Główne nurty współczesnej ekonomii: podstawowe obszary sporów.

2. System gospodarczy - uwarunkowanie procesów ekonomicznych

• System gospodarczy: instytucje i mechanizmy. Współczesne systemy społeczno – gospodarcze.

• Ewolucja systemu gospodarczego Polsce po drugiej wojnie światowej.

3. Gospodarka rynkowa.

• Podstawowe mechanizmy funkcjonowania rynku: cena i konkurencja. Konkurencja doskonała, ograniczenia, monopol w gospodarce.

• Popyt: Wybór w skali mikro i makro.

• Podaż: wybór i ograniczenia.

• Cena i jej rola w gospodarce rynkowej. Równowaga rynkowa. Równowaga rynkowa a równowaga gospodarcza.

4. Podmioty w gospodarce rynkowej: wybory, powiązania

• Gospodarstwo domowe: ekonomiczne kryteria wyodrębnienia, preferencje, pole wyboru ekonomicznego.

• Przedsiębiorstwo: formy własności i organizacja. Cele działania; strategia. Ocena wyników.

5. Państwo w gospodarce rynkowej. Elementy polityki gospodarczej państwa

• Gospodarka rynkowa: mechanizmy działania

• Ograniczenia gospodarki rynkowej.

• Ekonomiczne funkcje państwa: zawodność rynku, zawodność państwa.

• Podstawowe dziedziny i mechanizmy oddziaływań polityki gospodarczej

• Koszty interwencji w długim i krótkim okresie.

• Współczesne spory o rolę państwa w gospodarce. Uwarunkowania i granice regulacji państwowej: historyczne procesy

6. Sektor publiczny w gospodarce.

• Sektor publiczny: pole wyboru. Instytucje państwowe – formy i obszar działania.

• Społeczne uwarunkowania polityki gospodarczej państwa. Kontrowersje między celami gospodarczymi i społecznymi

• Interes publiczny a interesy osób i grup społecznych.

7. Mierzenie efektów gospodarowania.

• Sposoby mierzenia procesów i efektów gospodarczych w skali makro (gospodarki narodowej).

• Produkt narodowy i dochód narodowy: jak liczymy, do czego wykorzystujemy uzyskane informacje.

• Długi i krótki okres w procesie gospodarowania. Problemy pomiarów w długim okresie.

• Trudności porównań międzynarodowych.

8. Wzrost i rozwój gospodarczy.

• Wzrost i rozwój jako cel gospodarowania. Czynniki wzrostu i rozwoju gospodarczego.

• Jak mierzymy wzrost i rozwój: mierniki zmian i zmiany niemierzalne.

• Równowaga w gospodarce.

• Wzrost gospodarczy a dobrobyt.

• Bariery wzrostu.

• Stymulowanie wzrostu i rozwoju- rola państwa.

• Koniunktura gospodarcza i jej zmiany.

• Wzrost zrównoważony i wzrost w warunkach braku równowagi.

• Polityka fiskalna

• Funkcje finansów publicznych i polityki budżetowej. Budżet państwa a finansowanie gospodarki

• Polityka fiskalna a koniunktura gospodarcza.

• Elementy teorii wyboru publicznego

10. Budżet państwa .

• Budżet państwa: funkcje i rola. Zasady tworzenia budżetu państwa.

• Budżet państwa a finanse regionalne, finanse lokalne, ubezpieczeń społecznych.

• Równowaga budżetowa. Deficyt budżetowy. Ekonomiczne i społeczne konsekwencje finansowania deficytu

• Dług publiczny. Źródła i makroekonomiczne konsekwencje.

11. Dochody i wydatki publiczne.

• Źródła dochodów publicznych.

• Polityka podatkowa Swoboda wyboru i jej ograniczenia.

• Gospodarcze i społeczne skutki podatków: wpływ podatków na zachowania producentów i konsumentów. Granice opodatkowania. Cechy dobrego systemu podatkowego.

• Podatki w Polsce i innych krajach: skala, struktura.

• Wydatki publiczne: rodzaje. Cele wydatków publicznych, efektywność, wpływ na podział dochodów. Problem racjonalizacji wydatków publicznych.

.

12. Pieniądz, rynek pieniężny. System bankowy

• Funkcje banku centralnego. Polityka pieniężna: cele, narzędzia.

• Inflacja – przyczyny, skutki ekonomiczne i społeczne. Sposoby przeciwdziałania.

• Banki komercyjne – funkcje gospodarcze, zasady funkcjonowania. Rola kredytu.

Obowiązkowa: (do wyboru jeden z podręczników)

1. R. Milewski (red) Podstawy ekonomii, PWN Warszawa 2002

2. Ekonomia dla prawników i nie tylko. Red. Marka Bednarskiego i Jerzego Wilkina, Lexis Nexis, Warszawa 2005, (zalecane)

3. M. Nasiłowski, System Rynkowy, Podstawy mikro i makroekonomii , Key Text, Warszawa 2002 Lub:

Bieżąca lektura zielonych stron „Rzeczpospolitej, lub części gospodarczej „Gazety Wyborzczej” albo „Dziennika”

o Rocznik statystyczny – wybrane fragmenty

o Projekt ustawy budżetowej z uzasadnieniem ,na rok bieżący (fragmenty)

Uzupełniająca:

o D. Begg, S. Fischer, R. Dornbusch, Ekonomia t. 2, wybrane fragmenty, PWE Warszawa 1993 lub nast.

o J.M.Buchanan, R.A.Musgrave, Finanse publiczne a wybór publiczny, Dwie odmienne wizje państwa. Wybrane fragmenty, W.Sejm., 2005

o E.I.J.Bowden: Ekonomia. Nauka zdrowego rozsądku, Warszawa: Fundacja Innowacja, 2002

o J. K. Galbraith, Ekonomia w perspektywie. Krytyka historyczna, tłum. z ang. W. i S. Rączkowscy, Warszawa: PWE, 1992

o W. Morawski, Socjologia ekonomiczna, Problemy, teoria, empiria. PWN Warszawa 2001, rozdz. 1, 7, 8, 11, 12

o Polityka gospodarcza, pod red. Bolesława Winiarskiego, wyd. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, rozdz. 1 i 2, s. 16-57oraz część III

o Ponad Ekonomią, (wyb. i przekł. J. Grosfeld), Warszawa 1985)

o J. E. Stigltz, Ekonomia sektora publicznego (wybrane fragmenty), PWN 2005

o Wilkin J. (red) Efektywność i sprawiedliwość, Key Text Warszawa 1997

Wiedza:

Celem zajęć jest przedstawienie podstawowych pojęć i zależności ekonomicznych.

W wyniku zajęć student:

• zdobywa wiedzę pozwalającą na rozumienie podstawowych kategorii i procesów ekonomicznych;

• rozumie zasady działania głównych podmiotów gospodarujących-gospodarstw domowych, przedsiębiorstw i państwa, rolę pieniądza w gospodarce,

Umiejętności

Uczestnik:

• potrafi identyfikować problemy i dokonać ich krytycznej analizy (w podstawowym zakresie),

• uczy się wykorzystywać podstawowe narzędzia ekonomicznych do zrozumienia opisu realnych problemów gospodarczych i formułowania własnych opinii.

• Zna – w podstawowym zakresie – zasady wykorzystywania narzędzi analizy ekonomicznej do rozwiązywania problemów ekonomicznych

Kompetencje

• Po zakończeniu zajęć student rozumie i umie krytycznie ocenić informacje ekonomiczne, z którymi styka się na co dzień; umie zinterpretować podstawowe informacje - w tym statystyczne - dotyczące podstawowych obszarów życia społecznego i ekonomicznego.

Przedmiotem oceny ćwiczeń są kolokwia (konieczne zaliczenie obu kolejnych, jest możliwość poprawy każdego z nich)

Wymagana jest obecność na zajęciach (dopuszczalne 2 nieobecności)

Oceniana jest aktywność na zajęciach (do 0,5 pkt w łącznej ocenie)

Podstawą zaliczenia ćwiczeń jest zaliczenie 2 kolokwiów, obejmujących dwa kolejne bloki tematyczne.

Ocena z ćwiczeń uwzględnia wyniki kolokwiów i aktywność na zajęciach. Pozytywna ocena aktywności daje podstawy do podniesienia oceny z ćwiczeń o 0,5 pkt.

Zaliczenie ćwiczeń jest warunkiem dopuszczenia do egzaminu. Ćwiczenia zaliczone na ocenę co najmniej 4,5 podnosi ocenę z egzaminu (zdanego) o 0,5 pkt.

Egzamin pisemny składa się z testu i pytań otwartych. Warunkiem zaliczenia egzaminu jest uzyskanie 40% możliwych do uzyskania punktów.